Ngân hàng Nhà nước báo cáo gì với Quốc hội về quản lý, kinh doanh vàng?

NHNN hạn chế vàng hóa nền kinh tế

Trong báo cáo gửi Quốc hội đầu tháng 5, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã thông tin về tổng kết, đánh giá tình hình triển khai thực hiện Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Theo đó, để phục vụ cho việc tổng kết, đánh giá Nghị định 24 , trong thời gian qua, NHNN đã tổ chức 2 đợt thanh tra, kiểm tra trên cả nước để chấn chỉnh hoạt động kinh doanh vàng, xử lý các vi phạm theo thẩm quyền (nếu có), yêu cầu khắc phục tồn tại phát hiện sau kiểm tra, thanh tra.

Trong đợt 1 vào tháng 5/2022, NHNN đã chỉ đạo NHNN chi nhánh TP Hà Nội và chi nhánh TP HCM thành lập các đoàn kiểm tra một số doanh nghiệp hoạt động kinh doanh vàng có trụ sở chính trên địa bàn.

Trong đợt 2 vào tháng 7/2022, NHNN đã mở rộng địa bàn thanh tra, kiểm tra qua việc yêu cầu chi nhánh NHNN tại 63 tỉnh, thành phố phối hợp với cơ quan chức năng có liên quan trên địa bàn triển khai thanh tra, kiểm tra đối với các tổ chức kinh doanh vàng.

NHNN đã báo cáo kết quả công tác kiểm tra tại cuộc họp liên ngành về tình hình thị trường vàng và chênh lệch giá vàng thế giới với giá vàng miếng SJC trong nước do Phó Thủ tướng Chính phủ chủ trì.

Tháng 7/2022, NHNN đã tổ chức họp lấy ý kiến về chính sách quản lý hoạt động kinh doanh vàng với các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của chính sách bao gồm: Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam và 33 tổ chức tín dụng, doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh vàng miếng.

Báo cáo nêu rõ, các đại biểu dự họp đều thống nhất đánh giá những thành công của Nghị định 24 và chính sách chấm dứt huy động, cho vay vàng của NHNN những năm qua là bước tiến quan trọng để ổn định thị trường vàng , hạn chế tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế, loại bỏ tình trạng vàng hóa ra khỏi hệ thống các tổ chức tín dụng, qua đó ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và kinh tế vĩ mô trong nước.

Đồng thời, các đại biểu cũng thống nhất việc sửa đổi Nghị định 24 là vấn đề cần cân nhắc thận trọng để đảm bảo mục tiêu chống vàng hóa và hạn chế tác động tới thị trường tiền tệ, ngoại hối.

"Trong thời gian tới, NHNN sẽ tổng hợp ý kiến của các Bộ, ngành và Hiệp hội kinh doanh vàng và xây dựng Tờ trình báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tổng kết Nghị định 24 trong năm 2023"- Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định trong báo cáo.

Đã đến lúc sửa Nghị định 24 để vàng trong nước liên thông vàng thế giới

Sau hơn 10 năm thực hiện Nghị định 24, có một thực tế, thị trường vàng trong nước không có sự liên thông với thế giới. Giá vàng SJC vẫn cao hơn thế giới hơn 10 triệu đồng/lượng.

Hiện, thị trường vàng trong nước bao gồm 2 loại sản phẩm chính, gồm: Vàng SJC độc quyền thương hiệu của NHNN và vàng dưới dạng trang sức, đóng vỉ của các doanh nghiệp khác. Từ năm 2014 đến nay, NHNN không đưa thêm vàng ra thị trường, chưa kể vàng miếng SJC trong lưu thông thậm chí còn được chuyển hóa để phục vụ cho sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Do nguồn cung bị giảm, giá vàng trên thị trường thế giới tăng cao, các doanh nghiệp lại phòng thủ, dự trữ vàng nên giá vàng miếng SJC ngày càng bị đẩy lên cao quanh mốc 67 triệu đồng/lượng.

Các doanh nghiệp kinh doanh vàng cho rằng, thời gian qua không được phép nhập khẩu vàng nguyên liệu nên phải mua hàng trôi nổi trên thị trường hoặc mua vàng miếng SJC để sản xuất nữ trang. Nhưng mua vàng SJC để sản xuất nữ trang đắt nên hàng lậu càng có cơ hội tuồn vào kênh này. Hệ lụy của việc buôn lậu vàng, ngoài thất thu thuế, gây vàng hóa, còn có tác động trực tiếp tới giá ngoại tệ, trực tiếp là đồng USD.

Theo các doanh nghiệp, đã đến lúc, NHNN sửa Nghị định 24. Theo đó, NHNN nên khảo sát đầy đủ để bình ổn thị trường, làm cho giá vàng trong nước sát với thế giới, tránh tình trạng vàng lậu. Cần tăng nguồn cung cho thị trường theo hướng hủy bỏ quy định NHNN độc quyền sản xuất vàng miếng và không sử dụng một loại vàng miếng SJC làm thương hiệu độc quyền như hiện nay. Đồng thời, chọn thêm một số thương hiệu vàng đủ tiêu chuẩn, chất lượng khác cùng tham gia thị trường vàng miếng sẽ giúp tạo ra sự cạnh tranh công bằng, bình đẳng của vàng miếng trên thị trường.