Ngày mai, HNX sẽ tiến hành thử nghiệm hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh

Vào 8h30 thứ Tư, ngày 12/07, Sở GDCK Hà Nội kết hợp với CTCK SSI sẽ tổ chức 1 buổi giới thiệu hệ thống và thử nghiệm giao dịch chứng khoán phái sinh demo dành cho các nhà báo.

Trước đó, bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Phó tổng giám đốc phụ trách HNX xác nhận các công việc chuẩn bị cho thị trường phái sinh đã hoàn tất và sẵn sàng hoạt động. Dự kiến thị trường này sẽ khai trương vào đầu tháng 8/2017 và giao dịch ngay.

Cho đến hiện tại, hai yếu tố quan trọng nhất đối với thị trường phái sinh là hệ thống pháp lý và hệ thống giao dịch đã hoàn chỉnh và sẵn sàng.

Đối với các thành viên, trong tháng 5 và 6, HNX đã chấp thuận thành viên giao dịch chứng khoán phái sinh cho 6 công ty chứng khoán gồm SSI, HSC, Bản Việt, BSC, VNDIRECT, VPBS và kết nối thông suốt với hệ thống giao dịch của các công ty này.

Để có cái nhìn tổng quát về Thị trường chứng khoán phái sinh tại Việt Nam trước khi thị trường này đi vào hoạt động, nhà đầu tư có thể theo dõi tại đây:

Sự kiện: CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH: KHI NGƯỜI KHÁC KHÔNG HIỂU, ĐÓ LÀ CƠ HỘI CỦA BẠN

Một cách tổng quát, hợp đồng tương lai sẽ là sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên được niêm yết và giao dịch trên thị trường Việt Nam, cụ thể là Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (VN30 và HNX30) và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ (kỳ hạn 5 năm).

Nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch tại CTCK là thành viên giao dịch Thị trường chứng khoán phái sinh và mở một tài khoản ký quỹ tại CTCK là thành viên bù trừ. Trước khi bắt đầu giao dịch, cần nộp tiền ký quỹ theo quy định. NĐT có thể sử dụng tài sản ký quỹ là tiền hoặc chứng khoán để thực hiện nghĩa vụ ký quỹ.

Ký quỹ trong giao dịch chứng khoán phái sinh đóng vai trò như một khoản đặt cọc để đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ của hai bên khi tham gia hợp đồng. Trước khi thực hiện đặt lệnh giao dịch, nhà đầu tư phải đảm bảo có đủ số tiền và tài sản bằng tối thiểu Mức ký quỹ ban đầu. Trung tâm lưu ký sẽ quy định tỉ lệ ký quỹ ban đầu cho mỗi loại hợp đồng khác nhau.

Ký quỹ Ban đầu = giá hợp đồng muốn mua/bán * hệ số nhân hợp đồng * số lượng hợp đồng mua/bán * tỷ lệ ký quỹ

Trên thị trường chứng khoán phái sinh, cơ chế thanh toán là thanh toán hàng ngày. Nhà đầu tư khi giao dịch và nắm giữ các vị thế trong các hợp đồng chứng khoán phái sinh sẽ phải thực hiện thanh toán toàn bộ lãi lỗ phát sinh từ các vị thế đó mỗi ngày:

– Nếu tài khoản chứng khoán phái sinh của nhà đầu tư lỗ ròng: nhà đầu tư sẽ phải thanh toán đầy đủ toàn bộ số lỗ phát sinh chậm nhất đến 9h sáng ngày hôm sau.

– Nếu tài khoản chứng khoán phái sinh của nhà đầu tư lãi ròng: nhà đầu tư sẽ nhận được đầy đủ số lãi phát sinh sau 11h sáng ngày hôm sau.

Bước giá giao dịch của hợp đồng tương lai chỉ số VN30-Index là 0,1 điểm chỉ số, có nghĩa là ví dụ VN30-Index có điểm số 700 điểm, nhà đầu tư có thể đặt lệnh ở các mức điểm số: 700,1 điểm, 700,2 điểm, 699,9 điểm và tương ứng là lượng tiền cần có để mua một hợp đồng tại bước giá đó. Biên độ giao dịch cũng là +/-7%.

Chứng khoán phái sinh ra đời với vai trò chính là quản lý rủi ro, nhưng nó cũng hấp dẫn nhà đầu tư vì lợi thế đòn bẩy rất lớn. Về cơ bản, khi tham gia giao dịch Hợp đồng tương lai, nhà đầu tư chỉ phải bỏ ra một khoản tiền (Ký quỹ) có giá trị nhỏ hơn giá trị của hợp đồng mà nhà đầu tư muốn tham gia (giá trị hợp đồng). Mức ký quỹ này khoảng 10- 15%.

Chính vì thế, một biến động nhỏ về giá của hợp đồng tương lai có thể tạo ra hiệu ứng lãi/lỗ trên khoản đầu tư lớn hơn nhiều so với việc đầu tư vào các chứng khoán cơ sở. Tức là lãi thì sẽ lãi gấp nhiều lần chứng khoán cơ sở, mà lỗ thì cũng lỗ gấp nhiều lần.

Với đặc tính của chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư Việt Nam cũng được phép thực hiện vị thế bán dù không có chứng khoán (bán khống). Đó là những điều mới mẻ mà CKPS mang lại.

Tuy nhiên, phải nhấn mạnh rằng “ký quỹ” trong chứng khoán phái sinh không giống như “ký quỹ” trên thị trường cơ sở. Trên thị trường cơ sở, ký quỹ là tiền nhà đầu tư đặt cọc để được công ty chứng khoán cho vay tiền mua cổ phiếu. Còn trên TTCK phái sinh, ký quỹ mang ý nghĩa là khoản tiền đặt cọc để thanh toán vị thế lãi/lỗ mỗi ngày cho nhà đầu tư.