Nghịch lý của tỷ phú giàu nhất châu Á: Đổ 10 tỷ USD vào năng lượng sạch nhưng công ty vẫn gây ô nhiễm nhất Ấn Độ, "cầu câu cơm" chủ yếu đến từ dầu mỏ

Dọc theo biển Ả rập, thành phố Jamnagar của Ấn Độ chính là cỗ máy kiếm tiền của người giàu nhất châu Á, Mukesh Ambani, nơi chế biến dầu thô thành nhiên liệu, nhựa và hoá chất. Đó cũng là nơi vị tỷ phú này này đặt ván cược mới nhất của mình: khoản đầu tư 10 tỷ USD vào năng lượng xanh.

Trong một vùng đất khô cằn ở phía tây nam thành phố, Reliance Industries Ltd của Ambani sở hữu khu phức hợp lọc dầu lớn nhất thế giới. Đó là một mạng lưới rộng lớn gồm các nhà máy và đường ống có thể xử lý 1,4 triệu thùng dầu mỗi ngày. Trong năm tài chính 2021, Reliance đã tạo ra khoảng 45 triệu tấn khí thải carbon dioxide từ các hoạt động lọc dầu, đưa công ty vào top những nhà phát thải ở Ấn Độ, theo Bloomberg.

Khu phức hợp lọc dầu lớn nhất thế giới sở hữu bởi Reliance.

Ngay bên cạnh, Ambani đang xây dựng các nhà máy sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường như tấm pin mặt trời, máy điện phân, pin và pin nhiên liệu.

Khoản đầu tư mới là một hướng đi rõ ràng cho một tập đoàn khổng lồ có tài sản gắn liền với lĩnh vực lọc dầu trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, ngay cả khi Ambani, 64 tuổi, chuyển hướng sang năng lượng xanh, các sản phẩm phụ từ dầu thô vẫn là động lực lớn nhất của khối tài sản trị giá 80 tỷ USD, đưa ông thành người giàu thứ 12 thế giới.

Reliance nhận được gần 60% trong tổng số 73 tỷ USD doanh thu hàng năm từ hoạt động liên quan đến dầu mỏ. Lợi nhuận rất lớn trong lĩnh vực này thu hút các nhà đầu tư bên ngoài. Các nhà phân tích ước tính các hoạt động liên quan đến năng lượng mới chỉ đóng góp 10% tổng doanh thu của Reliance.

Một tàu chở dầu cập cảng Sikka, nơi có bến cảng Jamnagar của của Reliance. Ấn Độ là một trong những nước tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới và nhu cầu vẫn tiếp tục gia tăng.

Reliance chi phối rất lớn đến nền kinh tế của thành phố. Bạn có thể bắt gặp biểu tượng của Reliance ở bất cứ đâu: sân bay, trạm xăng, các trung tâm mua sắm. Jamnagar hiện có những căn hộ nhiều tầng và những chiếc xe hơi sang trọng chạy trên đường phố. Nhưng bên cạnh đó là những vựa muối kéo dài hàng dặm cùng những ngồi nhà thấp tầng ở các ngôi làng xung quanh.

Trong 10 năm qua, công ty của Ambani đã đầu tư khoảng 15 tỷ USD để tăng lợi nhuận từ các hoạt động kinh doanh lọc dầu và hoá dầu. Họ cho biết sẽ chi thêm 6 tỷ USD để tăng cường sản xuất khí đốt cùng đối tác BP Plc.

Ấn Độ là một trong những nước tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới. Nhiều thành phố của Ấn Độ, bao gồm cả thủ độ New Delhi, nằm trong số những thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Nhà máy lọc dầu Jamnagar đã sản sinh ra cả một thế hệ doanh nhân. Chandrsinh Ramsinh Jadeja, 52 tuổi, người phát triển kinh doanh xây dựng cho Reliance ở Jamnagar cho biết: "Hàng tỷ USD mà Reliance đầu tư đã thúc đẩy đáng kể kinh tế địa phương. Nông dân kiếm được tiền cho con cái đi học và mua đất ở nơi khác. Hàng chục nghìn việc làm đã được tạo ra".

Khu phức hợp lọc dầu của Reliance nhìn từ khu nhà dân bên cạnh.

Reliance kiếm được lợi nhuận ròng khoảng 7,2 tỷ USD trong năm tài khoá kết thúc vào tháng 3, lớn nhất trong các công ty ở Ấn Độ.

Ambani trong những năm gần đây mở rộng sang lĩnh vực bán lẻ và kỹ thuật số khi nhận các khoản đầu tư từ các tên tuổi như Facebook. "Sự đa dạng hoá của Reliance sang năng lượng xanh là điểm khởi đầu, một sự thay đổi đáng hoan nghênh", Kanika Chawla, Giám đốc quản lý của UN-Energy – tổ chức thúc đẩy sự hợp tác phát triển năng lượng bền vững, cho biết. "Tuy nhiên, đó không phải sự thay đổi mô hình kinh doanh".

Các nguồn thạo tin mới đây cho hay Tập đoàn dầu mỏ Saudi Aramco của Saudi Arabia đang tiến hành các cuộc đàm phán về việc mua lại 20% cổ phần trong hoạt động kinh doanh hóa chất và lọc dầu của Reliance Industries Ltd. Ngay khi tin tức này xuất hiện, cổ phiếu của công ty tăng lên 2,7%, mang về cho Ambani hơn 1 tỷ USD.

Tham khảo: Bloomberg