Nghịch lý nhà ở xã hội: Nơi khao khát, chỗ hững hờ

Hơn 20 lần mở bán vẫn “ế”

Cuối tháng 5 vừa qua, dư luận xôn xao về hình ảnh hàng nghìn người dân tại Hà Nội phải xếp hàng dưới thời tiết nóng nực, oi bức để bốc thăm suất mua nhà ở xã hội. Điều này cho thấy nhu cầu nhà ở vừa túi tiền của người lao động tại các thành phố lớn hiện nay rất lớn. 

Thế nhưng, vài ngày sau, không ít người cảm thấy ngỡ ngàng khi một dự án nhà ở xã hội khác, cũng nằm trên địa bàn thành phố Hà Nội, được Sở Xây dựng thông báo sẽ tiếp tục nhận hồ sơ đăng ký mua nhà lần thứ 27, thiết lập kỷ lục về số lần thông báo mở bán nhà ở xã hội. Tức là ở 26 lần mở bán trước đó, dự án này vẫn chưa thể bán hết hơn 1.000 căn hộ. 

Chung cư THT New city mở bán lần thứ 27

Theo những người dân đã mua căn hộ tại dự án nhà ở xã hội tại huyện Hoài Đức, thì nguyên nhân khiến dự án này bán chậm là do nhiều người lo lắng về tiến độ dự án. Bản thân họ cũng đã mua nhà từ cuối năm 2016, đến cuối năm 2019, nhà mới chỉ được bàn giao thực trạng, và đến giờ vẫn chưa được bàn giao chính thức.

"Mua và đóng đến 95 % giá trị căn nhà rồi nhưng vẫn không phải tài sản của mình. Và bất cập là do chưa bàn giao chính thức nên cư dân ở đây được gọi là đang sống tạm. Hệ lụy là cư dân ở đây không làm được tạm trú tạm vắng, Hàng trăm cháu học sinh phải học trái tuyến", ông Hoàng Đình Văn, cư dân tại Chung cư THT New city cho biết.

Còn theo anh Thiều Văn Hà, Chung cư THT New city cho hay, việc không được bàn giao dẫn đến không lập được ban quản trị, dẫn đến chất lượng dịch vụ ở đây rất kém như thang máy liên tục bị cắt.

"Mua nhà mà vay mãi mới mua được nhà, mà giờ lại không có sổ. Chúng tôi người nhà quê, thấy bỏ ra một số tiền lớn mà giờ chơi vơi ở đâu", anh Hà cho biết.

Có 3 yếu tố để quyết định sức hút của dự án nhà ở xã hội, đó là vị trí, giá bán và năng lực của chủ đầu tư. Thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội cũng cho biết, dự án nhà ở xã hội tại huyện Hoài Đức này là một dự án phức tạp, xây chậm tiến độ, chất lượng công trình một số hạng mục còn chưa đáp ứng yêu cầu, nên không thu hút đc người dân. 

Vì vậy nên dù giá bán dự kiến căn hộ nhà ở xã hội này chỉ hơn 14 triệu đồng/m2. Tức là một căn hộ 2 ngủ chỉ khoảng 800-900 triệu đồng nhưng sau nhiều lần mở bán vẫn ế khách.

Người có nhu cầu lại không có tiền

Điều đáng nói không chỉ riêng dự án này, mà tại Hà Nội, cũng như một số địa phương khác, nhà ở xã hội, dù giá bán thấp hơn mặt bằng chung cũng khó tìm đủ khách mua.

Như dự án khu nhà ở xã hội Bamboo Garden tại huyện Quốc Oai, Hà Nội, với hơn 400 căn hộ, từng xôn xao, khi chỉ có mức giá khoảng 10 triệu đồng/m2, nhưng cũng phải trải qua 23 lần mở bán mới hết. Các nhà quan sát phân tích, một dự án nhà ở xã hội ngoài căn hộ để ở, phải đảm bảo kết nối giao thông tốt, đảm bảo hạ tầng, thì mới thu hút được người mua.

"Hơn 10 năm mấy trăm căn nhà ở xã hội vẫn không bán hết, như vậy vẫn tạo ra sự lãng phí. Chúng tôi cho rằng vẫn cần có quỹ đất, có quy hoạch đúng, phù hợp với khu vực có nhà ở xã hội. Làm thế nào để sử dụng hiệu quả nhất nguồn lực đất đai để phục vụ cho loại hình nhà ở xã hội", ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết.

Một trường hợp khác là dự án nhà ở xã hội duy nhất tại tỉnh Lạng Sơn này, dù quy mô lên tới 4 tòa chung cư, nhưng hiện nay, chủ đầu tư mới dám xây một tòa, một phần vì số lượng khách mua ít, đến nay đã cạn hồ sơ đăng ký mua. 

Có nghĩa là nếu chủ đầu tư xây tiếp thì sẽ không biết bán cho ai. Lãnh đạo địa phương cho biết, quy định hiện nay cần mở rộng đối tượng người được mua nhà ở xã hội, để tăng số lượng người đáp ứng yêu cầu. 

Hay tại tỉnh Bắc Ninh, một số nhà ở công nhân, nhà ở xã hội vẫn chưa lấp đầy người ở. Các doanh nghiệp cho rằng, vấn đề nằm ở giá bán và mô hình chưa thật sự phù hợp.

Theo một số ý kiến, chính sách phát triển nhà ở xã hội cần được nghiên cứu phù hợp với từng nơi, từng khu vực, trước khi một dự án được xây dựng lên

"Thu nhập của người công nhân luôn xảy ra câu chuyện là 10-15 năm chưa mua được nhà. Các chủ đầu tư có thể bỏ vốn ra để xây dựng nhà ở xã hội nhưng sau đó thì bán cho ai? Bởi người có nhu cầu mua nhà ở xã hội lại không có tiền để mua nhà", ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cát Tường cho biết.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, nhu cầu của người dân về nhà ở xã hội rất lớn, nhưng có sự khác nhau về khu vực. Và mỗi địa phương sẽ có đặc điểm riêng, nhu cầu riêng.

Nhiều chuyên gia đã đề xuất, chính sách phát triển nhà ở xã hội cần được nghiên cứu phù hợp với từng nơi, từng khu vực, trước khi một dự án được xây dựng lên. Để tránh tình trạng nơi có nhu cầu lớn lại thiếu, dẫn tới cảnh chen lấn xếp hàng, nhưng cũng có dự án chủ đầu tư phải mòn mỏi đi tìm khách mua. Đây cũng là giải pháp để các chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội thật sự hiệu quả, đến đúng người, đúng việc.