Nghịch lý nhu cầu giảm giá thép vẫn tăng

Theo ghi nhận của Phóng viên Thời báo Ngân hàng, nhiều cửa hàng, "vựa" vật liệu xây dựng tại TP.HCM đang trong cảnh ế ẩm, nhất là thời gian gần đây. Thậm chí vào dịp cuối năm 2022 là cao điểm bán hàng, nhưng lượng khách giảm đến 50%, khiến nhiều đại lý lâm vào cảnh nợ nần vì hàng tồn đọng, chôn vốn. Tuy nhiên, trong khi nhu cầu sụt giảm nhưng các nhà máy lại liên tục báo tăng giá bán vì nhiều nguyên nhân khác nhau, khiến các đại lý như ngồi trên đống lửa vì ôm hàng. Trong bối cảnh đó, một số đại lý chuyển qua phương án khi nào có chủ công trình đặt cọc mới đặt và báo nhà máy chuyển hàng về.

Theo tổng Công ty Thép Việt Nam (VnSteel), bước vào tuần thứ 2 của tháng 3/2023, giá bán thép cây ở khu vực miền Nam tăng phổ biến 200.000 đồng/tấn so với giá trước đó. Bên cạnh đó, cũng có thương hiệu điều chỉnh tăng giá đồng loạt cho cả thép cây và thép cuộn ở mức 150.000 đồng/tấn, hoặc tăng riêng thép cây dân dụng 50.000 đồng/tấn còn thép cây cho các dự án tăng 200.000 đồng/tấn. Đây là đợt tăng giá thép cây và thép cuộn xây dựng lần thứ 5 tại thị trường miền Nam tính từ đầu năm 2023 cho tới nay, tổng mức tăng giá sau 5 đợt giao động từ 1 - 1,3 triệu đồng/tấn. Sau điều chỉnh, giá bán thép xây dựng hiện nay tại thị trường miền Nam tăng từ 5 - 6% so với tháng cuối năm 2022. Trong khi đó, theo thống kê giá của S&P Global, giá thép xây dựng tại hầu hết các khu vực trên thế giới tăng bình quân khoảng 11% so với tháng 12/2022, giá thép cây nội địa Trung Quốc tăng 9,6%.

Vừa qua, Công ty Hòa Phát thông báo tăng giá thép thêm 200.000 đồng/tấn với sản phẩm thép cây xây dựng. Cụ thể, giá thép cây D10 CB300 Hòa Phát tại khu vực miền Bắc tăng từ 15,84 triệu đồng/tấn lên 16,04 triệu đồng/tấn. Ở kỳ điều chỉnh gần nhất, Hòa Phát tăng 150.000-200.000 đồng/tấn đối với thép cuộn CB240, tùy từng thị trường. Trong tháng 2/2023, sản lượng tiêu thụ các sản phẩm thép tại thị trường trong và ngoài nước của Hòa Phát đều giảm so với cùng kỳ. Điều này phản ánh hai trạng thái khác nhau của thị trường xây dựng vào đầu các năm 2022 và 2023. Quý I/2022, lượng thép xây dựng được tiêu thụ cao kỷ lục nhờ nhu cầu thị trường tăng trưởng mạnh. Quý I/2023, thị trường trầm lắng do sức cầu yếu, dẫn đến mức tiêu thụ thép không khả quan.

Thống kê của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho thấy, mức giá của nhiều sản phẩm thép hiện tăng khoảng 7% so với cuối năm 2022 nhưng so với mức đỉnh điểm gần 21 triệu đồng/tấn hồi năm ngoái, vẫn thấp hơn khoảng 15%. Đây là mức giá được xuất bán tại các nhà máy, còn giá bán lẻ tại cửa hàng sẽ đội thêm vài triệu đồng/tấn, chủ yếu là phí vận chuyển từ nhà máy đến nơi tiêu thụ.

Theo VSA, giá thép liên tục tăng thời gian qua chủ yếu do giá nhập các loại nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thép như than, quặng sắt, thép phế, cuộn cán nóng... vẫn đang tăng. Giá bán thép thành phẩm tăng chậm hơn so với tốc độ tăng của nguyên liệu đầu vào nên hiệu quả kinh doanh của các công ty thép xây dựng vẫn thấp. Dự báo, giá sắt thép sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới, khi nguồn cung quặng sắt eo hẹp, trong khi nhu cầu vẫn có xu hướng tăng.

Ông Nghiêm Xuân Đa - Chủ tịch VSA nhận định, hiện nay các nhà sản xuất thép trong nước đang phải đối mặt với hàng loạt khó khăn như nhu cầu xây dựng toàn cầu giảm, giá nguyên liệu đầu vào tăng và dư thừa nguồn cung từ cuối năm 2022. Trong bối cảnh thị trường chưa có nhiều thay đổi, triển vọng ngành thép trong năm 2023 được dự báo tiếp tục khó khăn, đặc biệt trong nửa đầu năm. Bên cạnh đó, triển vọng trong năm này của các doanh nghiệp thép cũng bị đè nặng bởi sự ảm đạm của thị trường xây dựng, bất động sản.

"Để giúp ngành thép vượt qua khó khăn, thách thức trong năm 2023, kỳ vọng sẽ có các giải pháp, chính sách thiết thực thúc đẩy đầu tư các dự án công, đầu tư cơ sở hạ tầng, đảm bảo tốc độ giải ngân nhanh, khôi phục, tháo gỡ những điểm nghẽn trong lĩnh vực bất động sản. Ngoài ra, để giảm chi phí cho doanh nghiệp, cần có chính sách ổn định tỷ giá, giảm lãi suất, tăng lượng tín dụng cho doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thép nói riêng để lấy lại đà phục hồi, phát triển sau dịch bệnh", ông Đa nhấn mạnh.