Người đàn ông có tầm ảnh hưởng lớn nhất trên thị trường dầu mỏ vừa bị sa thải

Được biết đến như là Alan Greenspan của thế giới dầu mỏ, Ali al-Naimi, vị Bộ trưởng dầu mỏ đầy quyền lực của Ả Rập Xê-út đã bị cách chức vào hôm 7/5. Người sẽ lên thay ông là Khalid-al Falih, chủ tịch công ty dầu mỏ quốc doanh của nước này, Saudi Aramco.

“Đây là một khoảnh khắc lịch sử. Al-Naimi là người có ảnh hưởng lớn đến thị trường dầu toàn cầu trong 30 năm qua”, Phil Flynn, chuyên gia phân tích thị trường của Price Futures Group nói.

Al-Naimi nhận được sự kính trọng trên thế giới vì đã biến Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) thành một tổ chức đầy quyền lực. Giống như cách cựu chủ tịch Fed Alan Greenspan nâng hay hạ lãi suất khi ông nghĩ thị trường cần, al-Naimi có quyền tăng hay giảm sản lượng dầu tùy theo nhu cầu của thị trường năng lượng.

Việc al-Naimi bị cách chức cho thấy ai mới thật sự là người đang nắm quyền cao nhất ở Ả Rập Xê-út. Mặc dù al-Falih, vị bộ trưởng dầu mỏ mới, đang nắm giữ một trong những vị trí quyền lực nhất trên thế giới, Flynn cho rằng vị phó vương 36 tuổi Mohammed bin Salman mới là đứng trên tất cả ở Ả Rập Xê-út. “Đây mới là người nắm quyền mới ở quốc gia này”, ông nói.

Tin tức về việc al-Naimi bị sa thải đến vài tuần sau khi chính phủ Ả Rập Xê-út công bố kế hoạch giảm dần sự phụ thuộc vào dầu mỏ trong bối cảnh ngân sách quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi giá dầu giảm.

Nhiều người đã đoán trước kết cục của Naimi sau khi các nước xuất khẩu dầu lớn không đạt được thỏa thuận đóng băng sản lượng ở Doha, Qatar trong tháng trước. Mặc dù al-Naimi trước đó đã nói rằng thỏa thuận có thể đạt được kể cả khi Iran không tham gia, phó vương Mohammed đã quyết định việc Ả Rập Xê-út rút ra khỏi thỏa thuận trên.

Flynn cho biết al-Naimi vẫn giữ được vị trí của mình trong khi nhiều người bạn của ông bị sa thải dưới thời cha của phó vương Mohammed, vua Salman bin Abdulaziz Al Saud. Ông cho biết vua Salman đã không cách chức al-Naimi vì ông là nhân vật được nhiều người kính trọng ở trong và ngoài nước.

Nhưng nhiều người không biết rằng, vị bộ trưởng mới al-Falih cũng là người được kính nể trong thế giới dầu mỏ, Jason Bordoff, cựu cố vấn năng lượng cho Tổng thống Mỹ Obama từ năm 2009-2013 cho biết. “Những ai quan tâm đến Ả Rập Xê-út và giá dầu đều biết rằng Khalid al-Falih là một lãnh đạo tài ba của Saudi Aramco”, ông nói. Al-Falih có quan hệ thân cận với phó vương Mohammed, và nhận được sự tín nhiệm và tin tưởng của vị hoàng tử này.

Việc thỏa thuận Doha đổ bể đã làm dấy lên quan ngại về những bất ổn trên thị trường dầu mỏ. Cùng với đó là những câu hỏi về chính sách tương lai của Ả Rập Xê-út. Việc bộ trưởng dầu mỏ Ali al-Naimi bị cách chức có thể đẩy giá dầu lên trong ngắn hạn. Flynn cho rằng thị trường thường phản ứng trước những biến động bằng cách tăng giá.

Ngay trước khi thỏa thuận Doha đổ bể, phó vương Mohammed đã phát biểu rằng Ả Rập Xê-út có thể tăng sản lượng thêm 20 triệu thùng mỗi ngày. Nhưng Flynn cho biết trong bối cảnh ngân sách gặp khó khăn, Ả Rập Xê-út không thể có đủ nguồn vốn để tăng sản lượng lên nhiều như vậy.

Trong khi đó, Bordoff dự đoán sẽ không có phản ứng lớn nào từ thị trường, mặc dù ông đồng ý rằng việc chuyển giao quyền lực ở Ả Rập Xê-út có thể đẩy giá dầu lên trong ngắn hạn.

“Chúng ta phải chờ thêm vài ngày tới để xem có tin tức gì mới không. Tôi không nghĩ sẽ có biến động mạnh trên thị trường và về cơ bản chính sách của Ả Rập Xê-út sẽ không thay đổi nhiều”, ông nói.