Nhân viên phòng công chứng quận 9: “Đợt này vắng khách lắm!”

Chia sẻ mới đây, một nhân viên phòng công chứng tại quận 9 (cũ, nay là Tp.Thủ Đức, Tp.HCM) cho biết, hiện tại phòng công chứng vắng khách, lý do là rơi vào tháng ngâu (tháng 7 âm lịch) nên việc đi mua nhà đất bị hạn chế. Quan trọng nhất là các hồ sơ tính thuế, tiền sử dụng đất từ 1/8 đang bị treo chờ Thông tư, hướng dẫn theo Luật mới. Vì thế, hồ sơ công chứng tại các phòng công chứng cũng bị ít đi.

Tại một phòng công chứng trên địa bàn quận 5 (Tp.HCM) khách ra – vào công chứng khá vắng vẻ. Thực tế, đây không phải là thời điểm duy nhất phòng công này vắng khách. Sau Tết nguyên đán, nếu các phòng công chứng phía Đông Tp.HCM nhộn nhịp thì tại phòng công chứng thuộc quận 5, quận 3, hay khu vực huyện Hóc Môn, Củ Chi vẫn khá vắng vẻ.

Theo nhân viên công chứng tại quận 5, hiện nay hồ sơ ít, khách đến công chứng nhiều – ít tùy theo ngày. Tuy nhiên, so với thời điểm đầu năm 2022 thì lượng khách và hồ sơ đã giảm rất nhiều.

Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 1/8, đi cùng Nghị định số 103, quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Tuy nhiên, do những “biến số” trong cách tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất dẫn đến ở các địa phương, hồ sơ đất đai từ ngày 1/8 tại Tp.HCM bị ách tắc.

Mới đây, cục Thuế Tp.HCM đã có báo cáo gửi UBND Tp.HCM liên quan đến việc giải quyết hồ sơ đất đai từ ngày 1/8/2024.

Theo Cục Thuế Tp.HCM, Luật Đất đai và Nghị định 103 nêu quy định về bảng giá đất trên địa bàn Tp.HCM giai đoạn 2020-2024 (Quyết định số 02/2020 của UBND Tp.HCM) sẽ được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025.

Tuy nhiên, việc áp dụng Quyết định số 02/2020 đối với các trường hợp áp dụng giá đất tại bảng giá đất theo quy định tại Khoản 1 Điều 159 Luật Đất đai 2024 sẽ phát sinh những bất cập, vướng mắc trong quá trình giải quyết hồ sơ tại cơ quan thuế.

Đầu tiên là những vấn đề liên quan đến trường hợp tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Cụ thể, Luật Đất đai 2024 áp dụng giá đất tại bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng, chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân mà không phân biệt trong hay ngoài hạn mức giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân.

Trong khi trước đây, Luật Đất đai 2013 chỉ áp dụng giá đất tại bảng giá đất để tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở của hộ gia đình, cá nhân đối với phần diện tích trong hạn mức; cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với phần diện tích trong hạn mức giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân.

Đối với phần diện tích vượt hạn mức thì áp dụng giá đất cụ thể theo phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất – hệ số K (giá đất tại bảng giá đất 2020 - 2024 nhân hệ số K năm 2024).

Cục Thuế Tp.HCM cũng chỉ ra một bất cập nữa, đó là trường hợp tính thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản. Điều 247 Luật Đất đai 2024 quy định: Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định là giá chuyển nhượng từng lần; trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì thu nhập chịu thuế tính theo giá đất trong bảng giá đất.

Trước đây quy định thu nhập chịu thuế khi kê khai, tính thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất không được thấp hơn theo giá đất do UBND Tp.HCM ban hành.

Chính bởi những “độ vênh” đang có, sau hơn gần nửa tháng Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, các cơ quan thuế tại Tp.HCM đang tạm ngưng giải quyết hồ sơ về đất đai nhận sau 1/8. Vì thế, hoạt động về hồ sơ hay mua bán, công chứng đất đai cũng chậm nhịp theo.