Nhiều kế hoạch chia cổ tức bị treo, kho lợi nhuận chưa phân phối của Vietcombank, BIDV và VietinBank lên tới hàng trăm nghìn tỷ đồng

Vietcombank, BIDV và VietinBank vẫn chờ phê duyệt kế hoạch trả cổ tức từ nhiều năm trước

Trong bối cảnh các ngân hàng cổ phần tư nhân ồ ạt trả cổ tức trong những tháng gần đây, cả ba ngân hàng có vốn nhà nước là Vietcombank, BIDV và VietinBank vẫn chưa có động tĩnh gì dù đã thông qua nhiều kế hoạch phân phối lợi nhuận.

Sau đợt phát hành gần 857 triệu cổ phiếu trả cổ tức còn lại của năm 2019 và 2020 vào tháng 8/2023, Vietcombank hiện vẫn chưa công bố bất kỳ thông tin nào liên quan đến việc triển khai trả cổ tức trong năm 2024.

Tại Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên 2024, Vietcombank cho biết lợi nhuận sau thuế riêng lẻ của ngân hàng trong năm 2023 là 32.438 tỷ đồng. Sau khi được điều chỉnh tăng từ lợi nhuận năm trước và trích lập các quỹ, lợi nhuận còn lại là 24.987 tỷ đồng. Theo tờ trình đã được Đại hội cổ đông thông qua, Vietcombank sẽ dùng toàn bộ số lợi nhuận này để chia cổ tức. Tuy nhiên, việc chia cổ tức theo hình thức nào (cổ phiếu hay tiền mặt) không được nêu trong văn bản. Đồng thời, ngân hàng cũng cần sự phê duyệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để có thể chia cổ tức.

Trước đó, Vietcombank cũng đã công bố kế hoạch tương tự về việc chia cổ tức bằng cổ phiếu cho 21.680 tỷ đồng lợi nhuận còn lại của năm 2022. Đồng thời, ĐHĐCĐ bất thường năm 2023 đã thông qua kế hoạch tăng vốn khoảng khoảng 27.700 tỷ đồng lợi nhuận còn lại của 2021 và lợi nhuận còn lại lũy kế đến trước năm 2018.

Nếu thực hiện hết các kế hoạch tăng vốn trên, vốn điều lệ của Vietcombank có thể tăng thêm tối đa hơn 74.000 tỷ đồng.

Tương tự, BIDV cũng chưa công bố việc triển khai trả cổ tức trong năm 2024. Lần chia cổ tức gần nhất của BIDV diễn ra vào tháng 12/2023 với nguồn chi trả lấy từ lợi nhuận còn lại sau thuế và trích lập các quỹ năm 2021.

Hiện, BIDV có hai phương án phân phối lợi nhuận đã được cổ đông thông qua nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024, BIDV đã thông qua phương án phát hành thêm gần 1,2 tỷ cổ phiếu để trả cổ tức năm 2022, tương ứng tỷ lệ 21% số cổ phiếu đang lưu hành vào cuối năm 2023. Thời gian thực hiện dự kiến trong năm 2024 - 2025. 

Về phương án phân phối lợi nhuận năm 2023, lợi nhuận còn lại sau trích lập các quỹ của BIDV là hơn 15.491 tỷ đồng. Ngân hàng dự kiến chi 12.347 tỷ đồng để chia cổ tức bằng cổ phiếu (thực hiện theo phê duyệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền).

Tại VietinBank, mặc dù đã trình phương án và đề xuất khá lâu nhưng tiến trình tăng vốn cũng diễn ra khá chậm. Lần chia cổ tức gần nhất của "ông lớn" này là vào tháng 12/2023 với nguồn chi trả là lợi nhuận còn lại của năm 2020, giúp vốn điều lệ tăng lên 53.700 tỷ đồng.

Ở đại hội cổ đông vừa qua, ban lãnh đạo VietinBank tiếp tục trình tới các cổ đông phương án sử dụng toàn bộ lợi nhuận sau khi trích lập các quỹ của năm 2023 là hơn 13.900 tỷ đồng để chia cổ tức, tăng vốn điều lệ.

"Ngân hàng kỳ vọng là sẽ được chia cổ tức bằng cổ phiếu nhưng phương án cuối cùng vẫn theo việc phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước", ông Trần Minh Bình chia sẻ.

Chủ tịch Trần Minh Bình cũng cho biết VietinBank đã nhận được ý kiến của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Bộ Tài chính cho phép giữ lại toàn bộ lợi nhuận năm 2022 (11.678 tỷ đồng) để tăng vốn thông qua chia cổ tức bằng cổ phiếu.

Bên cạnh đó, ngân hàng còn kế hoạch tăng vốn điều lệ thêm 12.330 tỷ đồng từ nguồn lợi nhuận còn lại từ năm 2021 và lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2016.

Nếu được chấp thuận và triển khai xong tất cả các kế hoạch nêu trên, vốn điều lệ của VietinBank sẽ tăng lên trên 91.000 tỷ đồng.

VietinBank cũng đã đề xuất các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt chủ trương cho phép ngân hàng được giữ lại toàn bộ lợi nhuận hàng năm của giai đoạn 2024 - 2028 để tăng vốn, nâng cao năng lực tài chính, mở rộng dư địa tăng trưởng tín dụng.

Big 3 có hàng trăm nghìn tỷ đồng lợi nhuận chưa phân phối

Với vai trò là trụ cột của hệ thống, góp phần hỗ trợ thực hiện các chính sách của Nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế, nhóm Big4 hiện rất cần tăng vốn để giữ vững vai trò dẫn dắt ngành ngân hàng Việt Nam. Tuy nhiên, vì đặc thù hoạt động, quá trình tăng vốn của các ngân hàng này cần phải được NHNN, Bộ Tài chính, Chính phủ, Quốc hội phê duyệt. Thêm nữa, việc này phải đi xin từng năm, theo trình tự khiến cho thời gian phê duyệt bị kéo dài.

Hệ quả của tình trạng này là quỹ lợi nhuận chưa phân phối của nhóm ngân hàng thương mại gốc quốc doanh liên tục gia tăng qua các năm, trong khi vốn điều lệ đã bị các ngân hàng tư nhân lớn như Techcombank và VPBank vượt mặt.

Tính đến cuối quý 2/2024, lợi nhuận chưa phân phối của Vietcombank, VietinBank và BIDV lần lượt ở mức 90.613 tỷ đồng, 49.924 tỷ đồng và 40.141 tỷ đồng, bỏ xa nhóm ngân hàng tư nhân lớn như Techcombank và VPBank. Điều này cho thấy nhóm Big3 còn rất nhiều dư địa để chia cổ tức, tăng vốn điều lệ.

Trong báo cáo gửi Quốc hội về tình hình thực hiện Nghị quyết số 43/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ đã cập nhật tiến độ tăng vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

Theo đó, đối với Vietcombank, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang tổ chức lấy ý kiến các Bộ liên quan về Dự thảo Tờ trình Chính phủ và dự thảo Tờ trình Quốc hội về đầu tư bổ sung vốn nhà nước tại Vietcombank thông qua chi trả cổ tức bằng cổ phiếu từ lợi nhuận còn lại lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021 (20.695 tỷ đồng).

Như vậy, kế hoạch dự kiến được trình lên Chính phủ và Quốc hội thấp hơn so với kế hoạch tăng vốn khoảng gần 27.700 tỷ đồng đã được ĐHĐCĐ bất thường năm 2023 thông qua.

Tại BIDV, báo cáo gửi Quốc hội thông tin rằng ngày 25/9/2023, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án đầu tư bổ sung vốn nhà nước vào BIDV thông qua phát hành cổ phiếu để chi trả cổ tức từ nguồn lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập các quỹ năm 2021.

Còn với VietinBank, NHNN cũng đang lấy ý kiến cho Dự thảo Tờ trình Thủ tướng Chính phủ và dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phương án đầu tư bổ sung vốn nhà nước vào Vietinbank thông qua chi trả cổ tức bằng cổ phiếu từ nguồn lợi nhuận còn lại giai đoạn 2009 - 2016 và năm 2021 (7.948 tỷ đồng).