Nhiều người bị Mark Zuckerberg "giả" lừa tiền trên Facebook

Vào đêm muộn cuối tháng 11 năm ngoái, Gary Bernhardt, 67 tuổi, sống tại Ham Lake, tiểu bang Minnesota ở Mỹ bất ngờ nhận được tin nhắn về điện thoại khiến ông bật dậy. Người cựu chiến bình không tin vào mắt mình khi được chính tài khoản "Mark Zuckerberg" nhắn tin thông báo đã trúng thưởng 750.000 USD từ trò chơi xổ số trên mạng xã hội.

Bernhardt thức suốt đêm cho đến sáng chỉ để trao đổi về cách nhận giải thưởng. Ông được yêu cầu phải gửi thẻ quà tặng iTunes trị giá 200 USD tới tài khoản trên. Vài giờ sau, ông đã đến trạm xăng, mua thẻ và gửi theo hướng dẫn của người liên lạc.

Gary Bernhardt là nạn nhân bị lừa đảo trúng số qua Facebook.

Tuy nhiên, những đòi hỏi nạp tiền chưa dừng lại ở đó. Tính đến tháng giêng vừa qua, Bernhardt đã mất tổng cộng 1.310 USD số tiền nạp thẻ cào, bằng 1/3 số tiền bảo hiểm an sinh xã hội của ông trong 3 tháng.

Cuối cùng, Bernhardt nhận ra mình chính là nạn nhân của một vụ lừa đảo mạo danh giám đốc điều hành Facebook. Tại thời đó, Mark Zuckerberg hứa hẹn loại bỏ hàng triệu tài khoản mạo danh với mục đích lừa tiền người dùng.

Trong một cuộc kiểm tra, New York Times đã phát hiện ra 205 tài khoản giả mạo Zuckerberg và Giám đốc điều hành Sheryl Sandberg cả trên Facebook lẫn Instagram, chưa kể nhiều fanpage khác. Ít nhất 51 tài khoản mạo danh, bao gồm 43 tài khoản trên Instagram dùng chiêu lừa đảo trúng xổ số tương tự với trường hợp của ông Bernhardt.

Mặc dù Facebook có nhiều nhóm để tìm kiếm và truy lùng những kẻ lừa đảo này ít nhất là từ năm 2010, thế nhưng những tài khoản giả mạo Zuckerbergs và Sandberg vẫn lan tràn trên Facebook và Instagram.

Một ngày sau khi New York Times thông báo cho Facebook về những phát hiện của mình, Zuckerbergs đã xóa tất cả 96 tài khoản mạo danh ông và Sheryl Sandberg trên trang Facebook và 109 tài khoản giả mạo trên Instagram.

Những tài khoản giả danh Zuckerbergs và Sheryl Sandberg.

Pete Voss, phát ngôn viên của Facebook cho rằng việc loại bỏ các tài khoản giả mạo không dễ dàng dù vấn đề này đã được phát hiện trong 8 năm qua.

Facebook yêu cầu người sử dụng phải khai báo bằng tên và danh tính thực sự khi sử dụng mạng xã hội này. Tuy nhiên, công ty đã ước tính rằng có tới 3% người dùng (tương đương 60 triệu tài khoản) là giả mạo. Một số tài khoản giả người bình thường, số khác lại lợi dụng những người nổi tiếng trong showbiz ví dụ như Justin Bieber.

Trong phiên điều trần tại quốc hội Mỹ vừa qua, Zuckerberg cho biết Facebook đang nỗ lực cải thiện phần mềm tự động phát hiện và loại bỏ các tài khoản giả mạo. Công ty cũng đã chặn hàng triệu tài khoản giả mạo đăng ký mỗi ngày.

Khi New York Time phỏng vấn các nạn nhân và cả những kẻ mạo danh, họ cho rằng tình trạng lừa đảo bằng hình thức trúng xổ số vẫn rất phổ biến, chủ yếu là nhắm vào các đối tượng như người già, thu nhập thấp và người ít học.

Các tài khoản giả mạo Mark Zuckerberg và Sheryl Sandberg thường sử dụng hình ảnh của các giám đốc điều hành làm ảnh tiểu sử và liệt kê các tiêu đề Facebook của họ. Tên của ông Zuckerberg và bà Sandberg đôi khi bị viết sai chính tả, hoặc sử dụng dấu ngoặc đơn và tên đệm (Elliot cho ông Zuckerberg và Kara cho bà Sandberg) để né tránh được phần mềm phát hiện của Facebook.

Các tài khoản Facebook giả mạo có số lượt theo dõi lên tới hàng nghìn.

Rất nhiều tài khoản giả mạo có tới hàng trăm, thậm chí là hàng nghìn lượt theo dõi. Robin Alexander van der Kieft, người quản lý nhóm truy lùng lừa đảo của Facebook cho biết, chúng tìm kiếm nạn nhân dựa trên hồ sơ Facebook và Instagram. Hầu hết các tài khoản mạo danh có địa chỉ IP chủ yếu từ Nigeria và Ghana.

Chiêu lừa đảo sẽ bắt đầu bằng việc chủ động chào hỏi: "Chào bạn, bạn đang làm gì?". Sau đó, tài khoản giả mạo sẽ thông báo với nạn nhân rằng họ đã trúng giải xổ số rất lớn của Facebook.

Nhà báo của New York Time đã từng tiếp cận một tài khoản giả danh Sheryl Sandberg trên Instagram. Kẻ này thông báo rằng nạn nhân đã trúng giải 950.000 USD và một chiếc xe hơi mới qua chương trình "Khuyến mãi Facebook 2018".

Khi được yêu cầu chứng minh tài khoản là của bà Sheryl Sandberg thì kẻ lừa đảo đã gửi giấy tờ được chỉnh sửa bằng phần mềm photoshop, đồng thời khẳng định chương trình này là có thật và hợp pháp rồi yêu cầu nạn nhân làm theo hướng dẫn để nhận tiền.

Ba ngày sau, tài khoản cho biết họ cần một thẻ quà tặng iTunes trị giá 100 USD để kích hoạt chiếc thẻ ATM trúng thưởng. Thẻ quà tặng iTunes có thể nhanh chóng được giao dịch trên thị trường chợ đen để đổi lấy tiền mặt. Việc lừa đảo vẫn tiếp tục diễn ra cho đến khi kẻ mạo danh bị lật tẩy thì mới thôi.