Những chuyến xe chở người nghi nhiễm Covid-19 và mối lo lớn nhất của đồng sáng lập Grab Hooi Ling Tan sau đại dịch

Tại Malaysia, 20% - 25% đơn hàng food được vận chuyển bởi các tài xế GrabCar – những người bị mất công việc chính do lệnh hạn chế di chuyển.

Trong bối cảnh Covid-19 biến các thành phố nổi tiếng với "đặc sản" tắc đường như Jakarta, Manila, Bangkok thành các khu phố vắng ngắt, một làn sóng dịch chuyển các tài xế từ chở người sang chở hàng hóa, thực phẩm được thúc đẩy nhanh tại các quốc gia thị trường của Grab.

Một phụ nữ nhìn vào khu chợ vắng lặng tại Bangkok. Ảnh: Bangkok Post.

"Khi ca dương tính với Covid-19 đầu tiên được xác lập tại Vũ Hán, một cuộc tranh cãi đã nổ ra trong dàn lãnh đạo Grab. Thành thực mà nói, một phần trong tôi tự nhủ có lẽ đây chỉ là vấn đề địa phương của riêng Trung Quốc, nó chẳng thể trở thành một vấn đề của khu vực Đông Nam Á hay một vấn nạn toàn cầu. Nhưng qua một đêm, mọi chuyện đã thay đổi", Cofounder Grab Hooi Ling Tan chia sẻ tại sự kiện trực tuyến "Sooner Than You Think: Hero Technologies" do Bloomberg tổ chức mới đây.

Chúng tôi xin lược lại nội dung trao đổi giữa đồng sáng lập Grab Hooi Ling Tan và Haslinda Amin – MC của Truyền hình Bloomberg dưới đây.

Đến chợ cũng phải số hóa

* MC Haslinda Amin: Bên cạnh việc cung cấp các sản phẩm thiết yếu, Grab còn đưa ra cả chương trình "lấp lỗ hổng" trong hệ thống chăm sóc sức khỏe. Bạn có thể chia sẻ cụ thể hơn câu chuyện này được không?

Hooi Ling Tan: Trong đại dịch Covid-19, chúng tôi muốn đảm bảo 2 việc: Về phía tài xế, chúng tôi mong muốn họ có thể duy trì cuộc sống trong bối cảnh đại dịch ảnh hướng tới kế sinh nhai. Về phía cầu, chúng tôi thấy có sự thay đổi thú vị.

Tại Singapore, chúng tôi phát động chiến dịch trên social media mang tên "Everyday Heroes". Tại quốc đảo sư tử, những "người lính" tuyến đầu chống dịch – các y tá, bác sỹ, bị kỳ thị. Trên các phương tiện công cộng, người dân xa lánh họ, nhìn họ một cách kỳ quặc. Này, đấy đâu phải là cách chúng ta nên ứng xử! Và chúng tôi nghĩ xem mình có thể giúp đỡ bằng cách nào.

Hooi Ling Tan (phải) tại sự kiện trực tuyến của Bloomberg.

Trong 72 giờ đồng đồng hồ, chúng tôi cho ra đời dịch vụ GrabCare – dịch vụ phục vụ 24/7 cho những người hành nghề y. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng kêu gọi sự hỗ trợ tình nguyện từ cộng đồng tài xế. Kết quả, 3.000 người đã ký vào đơn tình nguyện, con số ấy hiện đã lên đến 10.000 tại Singapore. Dịch vụ này cũng được cung cấp tại Indonesia và Thái Lan.

Bên cạnh đó, chúng tôi phối hợp với Bộ Y tế. Họ nhận thức rằng có nhiều trường hợp nghi nhiễm ngoài cộng đồng. Nhưng làm thế nào để những ca nghi nhiễm có thể đến bệnh viện hay các phòng khám để xét nghiệm, khi xe cứu thương thì quá tải còn phương tiện công cộng thì ngừng hoạt động? Chúng tôi nhận trách nhiệm đó, kêu gọi các tài xế tình nguyện, có thể chấp nhận rủi ro để đưa các ca nghi nhiễm tới bệnh viện.

Các tài xế Grab được đào tạo để chở người nghi nhiễm Covid-19 đến các cơ sở y tế.

* MC: Điều gì Grab cho rằng có thể đã làm tốt hơn trong việc ứng phó với đại dịch Covid-19?

Hooi Ling Tan: Giúp các tài xế chở người dịch chuyển nhanh hơn sang lĩnh vực chở hàng hóa và thực phẩm. Giúp mở các dịch vụ mới và đưa nhiều merchants (đối tác bán hàng) lên nền tảng nhanh hơn.

Hiện nay hàng trăm nghìn lái xe GrabCar ở Malaysia và trong khu vực đã dịch chuyển từ lĩnh vực chở người sang chở Food và hàng hóa cũng như các dịch vụ hàng ngày khác. Tại Malaysia, khoảng 20% - 25% đơn hàng Food được vận chuyển bởi các tài xế GrabCar

Ở phía merchants, khoảng 15% các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại khu vực Đông Nam Á có sự hiện diện số (digitally present). Bạn hãy tưởng tượng khi Covid-19 ập đến, lượng traffic tới phần lớn cửa hàng vật lý bằng 0, những doanh nghiệp với mô hình kinh doanh tưởng như bền vững bỗng dưng không còn doanh số chỉ sau một đêm.

* MC: Ý của bạn là một trong những yếu tố sống còn trong dịch là số hóa (Digitalization) và Grab đang hỗ trợ họ?

Hooi Ling Tan: Tôi lấy một ví dụ về việc đưa lĩnh vực truyền thống lên online. Bạn thường ra "wet market" (chợ truyền thống) – nơi để mua thịt tươi, cá lội, rau xanh..., tất tật nhu cầu thực phẩm hàng ngày. Và với "cú đấm" từ Covid, bức tranh nhộn nhịp bạn thấy thường ngày ngoài chợ biến mất. Chuyện này chưa từng xảy ra.

Nhìn vào câu chuyện này, chúng tôi thấy 2 vấn đề:

Trước Covid-19, không một ai nghĩ chợ truyền thống cần thiết phải số hóa.

- Tiểu thương cần sinh kế

- Và chúng tôi - những người tiêu dùng đang ở nhà, bị phong tỏa, khó ra ngoài mua thực phẩm trong khi nhu cầu vẫn có

Vậy làm thế nào Grab mang những đối tượng này lại với nhau? Chúng tôi tạo ra một Big-wet-market trên nền tảng online. Đây là câu chuyện rất thú vị bởi trước đó không một ai nghĩ rằng một chợ truyền thống cần thiết phải số hóa.

Bằng cách nào đó, Covid-19 đã thay đổi, buộc phải số hóa, đặc biệt là với các doanh nghiệp truyền thống.

Cạnh tranh trong đại dịch: Từ ‘ai là kẻ khổng lồ hơn’ đến ‘ai là kẻ sống dai’ hơn!

* MC: Grab đứng thứ 2 trong Top 15 doanh nghiệp đổi mới sáng tạo nhất thế giới, theo tôi hiểu thì điều này có nghĩa là Grab có nhiều đổi mới sáng tạo hơn cả các "big boys" như Apple hay Alibaba. Bạn có cho rằng đại dịch lần này buộc chúng ta phải sáng tạo hơn không? Và Grab đã sáng tạo thế nào?

Tôi không biết rằng liệu điều này có phải bị tác động bởi Covid hay không, nhưng một điều tôi thực sự ghi nhận là những việc mà team Grab đã làm từng ngày. Chúng tôi luôn suy nghĩ đâu là vấn đề mà khách hàng và các đối tác của chúng tôi đang đối mặt, làm thế nào chúng tôi cung cấp được giải pháp cho họ.

Chúng tôi luôn cố tìm ra đâu là vấn đề lớn kế tiếp cần giải quyết. Rồi Covid-19 ập đến, và nó trở thành vấn đề lớn của tất cả mọi người.

OK, chúng tôi tự nhủ dù tất cả những gì trước đây chúng tôi làm tốt tới mức nào, phục vụ tốt tới mức nào, giờ đều phải xem lại bởi tương lai sẽ là một tình trạng "bình thường mới" (new normal), nhu cầu đi lại cũng khác. Vì vậy, chúng tôi đã tái định hướng các tài xế dịch chuyển từ chở người sang chở thực phẩm trong GrabFood hay hàng hóa trong GrabMart.

Chúng tôi cũng tìm các giải pháp hỗ trợ các Merchants, đối tác tài xế trong suốt thời gian này, hoặc thậm chí giúp họ hiểu được các tác động kinh tế bởi không mấy người biết chuyện gì đang xảy ra.

* MC: Bạn nghĩ rằng đại dịch lần này sẽ định hình sự cạnh tranh trong tương lai thế nào?

Thành thực mà nói, đó cũng là điều chúng tôi đang gắng nhìn vào. Sẽ có sự thay đổi từ việc doanh nghiệp chúng ta lớn thế nào đến việc doanh nghiệp chúng ta sống dai trong bao lâu.

Rất rõ ràng là hiện mọi người quan tâm nhiều hơn đến an toàn, sức khỏe - những yếu tố chúng tôi luôn quan tâm trước giờ. Khi Covid-19 xảy ra, chúng tôi đã hỗ trợ chuyển hàng triệu khẩu trang và nước rửa tay tới các tài xế khác nhau. Chúng tôi biết cả khách hàng và đối tác tài xế của chúng tôi đều quan tâm tới những yếu tố này.

Hay ở Việt Nam, team đã có sáng tạo kinh ngạc, giúp lắp đặt tấm chắn trong xe 4 bánh để giảm thiểu sự lây lan của Covid-19.

Mối lo lớn nhất của 2 đồng sáng lập

* MC: Đâu là mối lo lớn nhất của Grab về công nghệ và AI?

Tôi không phát biểu đại diện cho công ty. Còn về quan ngại lớn nhất của tôi với Grab, Cofounder của tôi - Anthony Tan cũng thường trò chuyện về việc này. Chúng tôi lo ngại một ngày nào đó chúng tôi quên mất nhu cầu khách hàng, quên mất sáng tạo, quên thích nghi, quên thay đổi sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng những nhu cầu quan trọng nhất của khách hàng hiện tại.

Những mối quan tâm hiện nay như an toàn, chăm sóc sức khỏe, hay bảo mật thông tin là những vấn đề chúng tôi nghĩ đến.

Một điều cực quan trọng nữa là cố gắng phục vụ khách hàng theo cách tốt nhất có thể. Tôi mong rằng chúng tôi vừa có thể tạo thêm giá trị mà vẫn đảm bảo tính tương thích với DNA của doanh nghiệp.

* MC: Đâu là thách thức lớn nhất cho bạn trong Covid-19 cả ở cương vị của leader cũng như ở cấp độ cá nhân?

Cố gắng giữ sự gắn kết của team. Tôi nghĩ đó là một việc khó.

Một điều thú vị là khi Bloomberg Live đưa ra câu hỏi thăm dò ý kiến đâu là công nghệ tối cần thiết cho các bạn trong suốt đại dịch: Video Conferencing, Food Delivery (giao đồ ăn), Telemedicine (dịch vụ y tế từ xa), hay Contactless Payment (thanh toán không tiếp xúc). Trong 4 công nghệ đó duy nhất có 1 công nghệ Grab chưa tham gia - Video Conferencing.