Nóng: Nhật Bản xem xét cho phép lao động nước ngoài ‘nhảy việc’ hợp pháp sau 1 năm thực tập

Tờ Nikkei Asian Review cho hay Nhật Bản đang dự thảo quy định mới thay cho chương trình thực tập sinh cũ gây tranh cãi, qua đó cho phép lao động nước ngoài được phép chuyển việc làm sau 1 năm nếu đáp ứng một số tiêu chuẩn nhất định, ví dụ như thông thạo tiếng Nhật.

Cụ thể, bản dự thảo này cho phép lao động nước ngoài được chuyển sang công việc tương tự cùng ngành sau 1 năm làm thực tập nếu đối tượng thông thạo tiếng Nhật ở mức độ N5, thuộc hàng thấp nhất trong bảng xếp loại.

Vào tháng 12/2022, chưa đến một nửa số người tham dự kỳ thi tiếng Nhật N4-N5 vượt qua được bài kiểm tra.

Theo Nikkei, bản dự thảo quy định mới là một bước tiến lớn cho chương trình thực tập sinh kỹ thuật. Quy định cũ không cho phép lao động thực tập nước ngoài được chuyển việc trừ những trường hợp cực kỳ đặc biệt.

Chính điều này đang làm dấy lên tranh cãi về tình hình thực tập sinh bị đối xử bất công, bị trả lương thấp và thậm chí là vi phạm các quy định về an toàn lao động.

“Đây là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử chính sách lao động nhập cư của Nhật Bản”, Chủ tịch Akihiko Tanaka của Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) nhận định.

Bản thảo cuối cùng của bộ luật mới sẽ được hoàn thành trong năm 2023 và đệ trình lên quốc hội vào năm sau.

Hậu quả từ đồng Yên yếu

Theo bản dự thảo, lao động nước ngoài tại Nhật Bản sẽ được phép ở lại 3 năm làm việc.

Sau đó những người đạt tiêu chuẩn có thể ứng cử cho thị thực dài hạn hơn, ví dụ như học được tay nghề cao hoặc đạt trình độ tiếng Nhật N4 có thể ở lại tối đa thêm 5 năm.

Điều này sẽ giúp các lao động nhập cư tiến gần hơn đến loại thị thực cấp cao vô thời hạn để có thể làm việc lâu dài ở Nhật Bản.

Thực tập sinh ở bất kỳ ngành nghề nào cũng sẽ được phép xin lấy thị thực cho lao động có tay nghề.

Những người không vượt qua được bài kiểm tra kỹ năng nghề có thể ở lại thêm 1 năm nữa tại Nhật Bản để có cơ hội mới.

Động thái mới của chính quyền Tokyo cho thấy tình hình khát nhân lực ở Nhật Bản ngày càng nghiêm trọng.

Trong khi đó, đồng Yên yếu đã làm giảm sức hấp dẫn của thị trường này với lao động nước ngoài, trái ngược với những nước cũng đang có dân số lão hóa nhanh như Hàn Quốc hay Trung Quốc.

Theo Nikkei, chương trình thực tập sinh của Nhật Bản đã nhận nhiều chỉ trích do đẩy nhiều lao động vào cảnh nợ nần khi họ cố tình nhảy việc để tìm kiếm thu nhập cao hơn một cách bất hợp pháp.

Trong khi đó những lao động không chuyển việc thì lại phải đối mặt với lương thấp và sự ngược đãi.

Tính đến tháng 6/2022, các thực tập sinh ở Nhật nhận mức lương bình quân 177.800 Yên, tương đương 1.190 USD, thấp hơn nhiều so với 248.400 Yên của lao động nước ngoài nói chung.

Ngoài ra, chính phủ Nhật Bản còn xem xét yêu cầu các doanh nghiệp phải thanh toán mọi khoản phí phát sinh mà thực tập sinh nợ nhằm hạn chế tình trạng nợ nần của người lao động khi đến đây làm việc.

Tuy nhiên, dự thảo luật mới cũng sẽ giám sát chặt chẽ hơn.

Người lao động sẽ không thể chuyển sang các công việc trái ngành, ví dụ như thợ xây dựng không thể chuyển qua làm việc ở nông trại.

Quy định này là nhằm ngăn chặn làn sóng đổ lên thành phố tìm việc lương cao của lao động nhập cư.

*Nguồn: Nikkei