Báo chí Pháp "mổ xẻ" căn nguyên khủng hoảng giá thịt và sữa

Khoảng 10% các trang trại Pháp đang đứng bên bờ vực phá sản do chủ trang trại không có khả năng thanh toán các khoản nợ ngân hàng.

Nông dân cho rằng mức giá hiện nay khiến họ không thu được lợi nhuận, thậm chí không trả công được cho lao động của mình. Họ đòi chính phủ phải có các biện pháp hỗ trợ và yêu cầu các doanh nghiệp chế biến thực phẩm, các tập đoàn phân phối bán lẻ như Auchan, Carrefour… tăng giá mua vào.

Phân tích cuộc khủng hoảng giá cả hiện nay, trong xã luận ra ngày 24/7, báo Le Monde cho rằng nguyên nhân là do việc thực hiện Chính sách Nông nghiệp chung châu Âu (CAP) được triển khai trong mười năm qua đã không mang lại hiệu quả mong muốn.

Trên thực tế, CAP không phù hợp với các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), không công bằng cho nền nông nghiệp ở các nước nghèo, các khoản hỗ trợ cho nông dân các nước châu Âu được cho là "quá đắt" khi nó "nuốt chửng" gần một nửa ngân sách của Liên minh châu Âu (EU).

Vì thế EU đã quyết định bãi bỏ hạn ngạch cùng các quy định về đảm bảo giá cả và thay thế chúng bằng hỗ trợ thu nhập. Song, chính việc thay đổi các quy định đó đã khiến nông dân Pháp cũng như một số nước Tây Âu bỗng chốc phải chịu sự cạnh tranh gay gắt, trở nên dễ bị tổn thương trước các va đập của thị trường.

Bài báo cũng cho rằng Pháp có chi phí lao động cao hơn so với các nước láng giềng bởi vì các trang trại chăn nuôi của Pháp thường có quy mô nhỏ hơn các nước như Đan Mạch, Hà Lan và Đức. Người Pháp không thích các trang trại lớn do lo sợ ô nhiễm môi trường trong khi chưa ai tính toán xem là các trang trại nhỏ có gây ô nhiễm ít hơn các trang trại lớn được trang bị hệ thống hiện đại xử lý chất thải hay không.

Thực tế cho thấy, các công ty sữa ở Đan Mạch thường có quy mô lớn gấp ba lần so với Pháp. Quy mô sản xuất chính là lý do giải thích vì sao thu nhập bình quân của nông dân Pháp chỉ tăng 6% trong khoảng thời gian từ 2005-2014, trong khi con số này là 34% tại các nước EU và 63% ở Đức (theo Cơ quan thống kê châu Âu Eurostat).

Sau này, các chủ trang trại ở Pháp đã nhận thức được vấn đề và đầu tư vào các cơ sở chế biến nông nghiệp nhưng lại bị mắc kẹt do giá nông phẩm giảm trong bối cảnh sản lượng tăng. Vì thế, nông dân Pháp một lần nữa lại cần đến sự hỗ trợ của chính phủ.

Kết quả của quá trình này là Pháp đang từ nước xuất khẩu lớn thứ hai sản phẩm nông nghiệp-thực phẩm vào giữa những năm 1990 đã rơi xuống vị trí thứ năm sau Mỹ, Hà Lan, Đức và Brazil.

Ngoài những lý do trên, báo chí Pháp còn cho rằng ngành nông nghiệp Pháp đang phải chịu hậu quả do lệnh cấm vận của Nga áp dụng từ một năm qua liên quan tới thực phẩm có nguồn gốc từ EU, Australia, Canada và Na Uy, nhằm đáp trả các lệnh trừng phạt kinh tế của EU.

Do không thể xuất khẩu các sản phẩm sang Nga, các nhà xuất khẩu nông nghiệp lớn như Đức, Hà Lan hay Phần Lan buộc phải tung ra tiêu thụ các sản phẩm tại thị trường EU khiến giá nhiều mặt hàng nông phẩm giảm.

Với các lý do chủ quan và khách quan có thể nói đằng sau cuộc chiến giá cả, bản chất vấn đề là ngành nông nghiệp Pháp đã không thích ứng được với tình hình mới, không tận dụng được các cơ hội phát triển thời gian qua và phải chịu nhiều thua thiệt trong cuộc cạnh tranh kinh tế toàn cầu này./.