Thông thường, các thương nhân Trung Quốc mua gạo tại biên giới Muse và vận chuyển vào nội địa Trung Quốc. Tuy nhiên, gần đây, việc các nhà chức trách liên tục kiểm tra và bắt giữ thương nhân Trung Quốc đã khiến các thương nhân ngừng nhập khẩu gạo từ biên giới Muse.

Hầu hết, gạo được các thương nhân mua được xuất khẩu từ Mandalay thông qua đường cao tốc Mandalay-Muse. Với những biện pháp ngăn chặn hiện tại của Trung Quốc, thương nhân Myanmar cũng đã ngừng xuất khẩu gạo từ Mandalay tới biên giới Muse.

Một số thương nhân Trung Quốc cho biết trên các phương tiện truyền thông địa phương rằng, chính quyền cấm triệt để nhập khẩu gạo qua biên giới. 

Việc nhập khẩu gạo tiểu ngạch từ Myanmar là bất hợp pháp vì không có thỏa thuận xuất khẩu chính thức giữa Trung Quốc và Myanmar. Hiện cả hai nước đang quan tâm và nỗ lực hoàn tất thỏa thuận này.

Từ lâu, Trung Quốc đã phàn nàn rằng lượng gạo xuất khẩu bất hợp pháp từ Myanmar ngày càng tăng và lo ngại rằng gạo Myanmar không tuân thủ quy định kiểm dịch thực vật của Trung Quốc. Mới đây, Trung Quốc đã yêu cầu Myanmar đảm bảo tiêu chuẩn quy định về an toàn vệ sinh đối với gạo.

Gần đây, Bộ trưởng Thương mại Myanmar cho biết Myanmar sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán với Tổng cục Giám sát chất lượng, Kiểm tra và Kiểm dịch Trung Quốc (AQSIQ) để sớm tìm được khung pháp lý nhằm hợp pháp hóa xuất khẩu gạo Myanmar sang Trung Quốc. Myanmar cũng sẽ nỗ lực ban hành hạn ngạch xuất khẩu để đảm bảo toàn bộ gạo xuất khẩu từ nước này sang Trung Quốc đều hợp pháp.

Ngoài ra, Myanmar cũng đang có kế hoạch hoàn tất Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với Trung Quốc, kể cả gạo và các nông sản khác. 

Theo báo cáo của World Bank công bố hồi tháng 6, xuất khẩu gạo của Myamar sang Trung Quốc tăng gần 125 lần từ 2011 tới nay và phần lớn được xuất khẩu qua biên giới phía bắc. Riêng năm 2013, Myanmar xuất khẩu 747.000 tấn gạo sang Trung Quốc qua cửa khẩu biên giới Muse.

Trung Quốc cấm gạo tiểu ngạch: Việt Nam phải làm như Philippines!

Trịnh Dung