Ông Hoàng Nam Tiến: Ngày xưa kỹ sư chỉ cần biết tiếng Anh và một ngôn ngữ lập trình có thể kiếm 20-30 triệu/tháng, ngày nay sẽ mất việc!

"Ngày xưa, chính tôi là người nói rằng một kỹ sư chỉ cần biết tiếng Anh, biết một ngôn ngữ lập trình là có thể kiếm sống đàng hoàng, thu nhập 20-30 triệu đồng/tháng. Ngày hôm nay, những bạn kỹ sư đó sẽ mất việc. Bởi các dòng lệnh viết bằng Java,..  bạn có thể lên Chat GPT, lên hub tập trung lấy về, khỏi phải code. Vì vậy, các bạn ra sinh viên trường muốn có vị trí và không bị AI thay thế thì cần học thêm về Bigdata, AI, Blockchain – những điều trong trường đại học hiện chưa đủ.

Ngày xưa một kỹ sư lập trình chỉ cần tiếng Anh và biết một ngôn ngữ lập trình là được. Ngày hôm nay chắc chắn không được", ông Hoàng Nam Tiến - Phó Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học FPT nói tại Tọa đàm Phát triển sự nghiệp thời suy thoái.

Theo ông Tiến, 4 năm trước, nhiều người cười khẩy khi ông nói về tương lai robot thay thế con người. Tuy nhiên đây là hiện thực đang xảy ra. Những con robot trước kia có giá 400.000 USD, giờ chỉ còn 30.000 USD. Chúng làm việc 24 giờ/ngày, 7 ngày trong tuần mà không cần đi toilet, không đòi tháng lương thứ 13. Cùng với việc kinh tế khó khăn, đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều công việc đang rơi vào tình trạng thất nghiệp.

Những người công nhân dù đang còn rất trẻ đã thất nghiệp. Điều này yêu cầu họ phải được đào tạo, học nghề chuyên sâu hơn xưa nếu không muốn sớm bị máy móc thay thế.

Theo bà Ngô Thị Ngọc Lan - Giám đốc khu vực miền Bắc Navigos Search, kết quả khảo sát cho thấy 50% doanh nghiệp sản xuất bị ảnh hưởng bởi những khó khăn của nền kinh tế, có ngành lên tới 90%. Các doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân sự hoặc giảm lương. Trong bối cảnh đó, tiêu chuẩn của doanh nghiệp khi tuyển dụng cũng khó khăn hơn. 

"Theo quan sát của chúng tôi, trước kia, khi ứng viên đạt khoảng 5-6 điểm trên thang 10 thì doanh nghiệp sẽ tuyển dụng. Điều đó có nghĩa rằng, kinh nghiệm, kỹ năng mà ứng viên có thể phục vụ cho công việc, nội lực phát triển trong tương lai hay mong muốn của họ gắn bó với doanh nghiệp ở mức 5-6 thì doanh nghiệp đã có thể chấp nhận rồi. Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, điểm 5-6 không có cơ hội. Thậm chí doanh nghiệp yêu cầu ứng viên đạt điểm 8-9. Doanh nghiệp không chỉ muốn ứng viên làm được công việc hiện tại mà phải có năng lực đáp ứng được yêu cầu của công việc trong tương lai.

Tỷ lệ chọi khi ứng tuyển vào một công việc hiện cũng vô cùng cao. Trước đây, một công việc có khoảng 20 ứng viên ứng tuyển thì hiện con số có thể lên tới 60, tức tỷ lệ chọi cao gấp 3 lần. Số ứng viên tìm việc cao hơn, số công việc lại ít hơn", bà Ngọc Lan phân tích.

Phương pháp học 5 chiều

Là người từ liên tục truyền tải thông điệp "life long learning" từ 6 năm trước, ông Tiến cho rằng câu chuyện này không còn là phù phiếm ở thời điểm hiện tại.

"Tôi tin rằng những bằng đại học về quản trị kinh tế, kinh tế quốc tế sẽ không đủ yêu cầu với các doanh nghiệp ngày hôm nay. Doanh nghiệp đòi hỏi các bạn phải có kiến thức chuyên sâu hơn.

Năm nào tôi cũng đi học 4-6 khóa học ngắn hạn, kể cả bán hàng đa cấp. Tôi đã tự mình đi học một số khóa bán hàng đa cấp để hiểu làm sao người ta có thể khiến hàng nghìn người trong hội trường cùng vỗ tay, làm những hành động khác lạ. Những giảng viên đó được huấn luyện rất kỹ về thôi miên lời nói, thao túng tâm lý, dù kiến thức chuyên môn không sâu" , ông Tiến nói.

Hay với con gái của mình, dù đã tốt nghiệp Đai học tại Mỹ và nhận lương khoảng 50.000 USD/tháng, ông Tiến vẫn khuyên bảo con tiếp tục học lên cao hơn về chuyên ngành Big Data, Data Scientist. Với tấm bằng Master, mức lương ngay lập tức được nâng lên thành 70.000 USD/năm, được trọng dụng. 

Ông Hoàng Nam Tiến nhắc đến khái niệm "học tập 5 chiều": học ngắn - học dài, học từ thầy, học từ bạn - người trẻ, tự học và học từ trí tuệ nhân tạo. 

Ông Tiến ví những khóa học ngắn hạn như "món mì tôm ăn liền", những khóa học dài hạn như "bữa fine-dining", đều có những hiệu quả, tác dụng riêng.

"Tôi nghĩ đi học ngắn thì việc chọn người dạy rất quan trọng. Mỗi lần học, tôi đều thấy đáng vì thầy giỏi, bạn học giỏi. Bạn học của tôi là những giám đốc nhân sự, lãnh đạo các ngân hàng lớn, tập đoàn y tế. Khi đó chúng tôi học của nhau, có khi còn nhiều hơn học từ thầy.

Thứ hai, con hơn cha là nhà có phúc. Tôi học từ bạn trẻ rất nhiều, Thầy giáo trẻ nhất của tôi mới 22 tuổi.

Bên cạnh đó, tự học và học từ trí tuệ nhân tạo. Tôi từng dành 4 ngày để đọc cuốn sách dày 300-500 trang sau đó viết tóm tắt thành 20 trang. Tôi rất tự tin rằng  mình có thể viết hay. Nhưng rất xin lỗi, ngày hôm nay, với Chat GPT, tôi gõ “tôi cần tóm tắt 20 trang về cuốn sách này, tôi cần những nhận xét từ người có uy tín về cuốn sách” và chỉ sau đó bấm chuột. Quả thực AI ngày hôm nay là trí tuệ khổng lồ để học", Phó Chủ tịch Hội đồng trường Trường Đại học FPT bày tỏ.