“Ông vua thời trang nhanh” Shein bị tố cáo chứa chất độc hại: Vì sao mặc quần áo giá rẻ cũng có thể gây ung thư, béo phì?

Thương hiệu thời trang nhanh Shein, nổi tiếng với giá rẻ và thiết kế hợp thời trang, đang phải đối mặt với làn sóng chỉ trích từ người tiêu dùng sau khi một tạp chí chuyên ngành của Đức công bố kết quả kiểm nghiệm cho thấy phần lớn sản phẩm của hãng chứa hóa chất độc hại. 

Theo báo cáo mới đây của tạp chí Oekotest (Đức), 2/3 trong số 21 sản phẩm may mặc của Shein được kiểm tra không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Các sản phẩm được lựa chọn ngẫu nhiên, bao gồm quần áo và giày dép dành cho mọi lứa tuổi từ trẻ sơ sinh đến người lớn.

Điều đáng lo ngại là một số sản phẩm có chứa các chất hóa chất độc hại như antimon, dimetylformamide, chì, cadmium và phthalate. Trong đó, một chiếc váy liền thân in hình kỳ lân dành cho bé gái được phát hiện có chứa antimon, một chất có thể gây hại cho da và ảnh hưởng đến sức khỏe. Một đôi dép xăng đan khác lại chứa chì và cadmium, những kim loại nặng tích tụ lâu ngày trong cơ thể có thể gây tổn thương thận và xương.

Trước đó, vào hồi tháng 5/2024, các nhà chức trách Hàn Quốc cũng đã báo cáo rằng một số sản phẩm do gã khổng lồ bán lẻ trực tuyến Shein bán ra bị cáo buộc có chứa hàm lượng phthalate cao. Đây là một nhóm hóa chất gây rối loạn nội tiết tố liên quan đến béo phì, một số bệnh ung thư và các vấn đề về khả năng sinh sản.

Mặc dù trụ sở chính được đặt tại Singapore, nhưng các sản phẩm của Shein được sản xuất bởi khoảng 5.000 nhà máy ở Trung Quốc. Việc thiếu kiểm soát chặt chẽ trong chuỗi cung ứng được cho là nguyên nhân dẫn đến tình trạng sản phẩm chứa hóa chất độc hại.

Công ty được cho là đã nộp đơn xin chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng tại London (Anh) vào tháng 6 trong bối cảnh gặp phải những rào cản đối với việc niêm yết tại Hoa Kỳ.

Sự việc này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về chất lượng sản phẩm thời trang nhanh, vốn được sản xuất với tốc độ chóng mặt để bắt kịp xu hướng.

Khi các sản phẩm hàng ngày trở thành mối đe dọa

Thời trang nhanh, giống như nhiều ngành công nghiệp khác, đi kèm với sự đánh đổi. Nhưng sức hấp dẫn của quần áo hợp thời trang với mức giá cực rẻ là điều khó cưỡng đối với nhiều người tiêu dùng.

Một nghiên cứu quy mô nhỏ về thanh thiếu niên cho thấy rằng mặc dù họ nhận thức được những khía cạnh tiêu cực của thời trang nhanh, giá cả vẫn là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định mua hàng. Ngay cả sau khi xem các tài liệu tiếp thị về các lựa chọn "xanh hơn" do nhà bán lẻ cung cấp, hầu hết những người tham gia có nhiều khả năng chọn lựa chọn thời trang nhanh rẻ hơn thay vì lựa chọn thay thế bền vững.

Một nghiên cứu khác, với phần lớn phụ nữ trong độ tuổi từ 21 đến 30, cho thấy giá cả là yếu tố quan trọng nhất khi mua hàng, với 80% ưu tiên yếu tố này.

Đối với nhiều người, thời trang nhanh có cảm giác như một nhu cầu thiết yếu, không phải là một lựa chọn phù phiếm. Ngân sách hạn hẹp có thể không cho phép các lựa chọn thay thế có tính bền vững hơn.

Thách thức không chỉ giới hạn ở Shein, cũng không chỉ ở các trang web mua sắm trực tuyến. Nhiều nhà bán lẻ chính thống lấy nguồn từ các nhà máy tương tự ở cùng các trung tâm sản xuất toàn cầu. Vấn đề có thể mang tính hệ thống đối với chính mô hình sản xuất khối lượng lớn, chi phí thấp.

Nhiều sản phẩm đòi hỏi phải lắp ráp tại nhiều nhà máy hoặc liên quan đến chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng phức tạp. Và với tốc độ mà các nhãn hiệu thời trang nhanh tung ra các bộ sưu tập mới, ví dụ Shein có thể cung cấp tới 1,3 triệu kiểu dáng khác nhau trong một năm, theo một giáo sư nghiên cứu thời trang của Đại học Delaware - có thể khó đảm bảo mọi sản phẩm đều đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng cao.

Các tổ chức và chứng nhận, như B Corp, đang có những bước tiến trong việc cung cấp nhiều tính minh bạch hơn và cải thiện các tiêu chuẩn về an toàn và bền vững. Tuy nhiên, chúng ta khó có thể đạt được sự đảm bảo hoàn toàn.

Một tương lai không thể lường trước

Theo các chuyên gia, phải có một hệ thống đảm bảo khả năng chi trả không gây tổn hại đến sức khỏe cá nhân và xa hơn là "sức khỏe" của hành tinh.

Người tiêu dùng cần được cung cấp thông tin rõ ràng về sản phẩm và hoạt động kinh doanh để họ có thể đưa ra lựa chọn sáng suốt - và cuối cùng là bỏ tiền ra mua sản phẩm có giá trị tốt chứ không chỉ là giá thấp.

Ngành công nghiệp thời trang phải đi đầu trong việc này bằng cách thúc đẩy các chứng nhận hiện có và có nhãn với thông tin rõ ràng về vật liệu sản xuất, phải có sự coi trọng chất lượng và an toàn sản phẩm, thậm chí đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các công nghệ hoặc vật liệu mới an toàn.

Các quy định chặt chẽ hơn cũng có thể được ban hành về an toàn sản phẩm, vật liệu độc hại được sử dụng hoặc cung cấp các ưu đãi cho các sản phẩm thời trang bền vững. Singapore đã tích cực thúc đẩy các quy định chặt chẽ hơn về an toàn sản phẩm, đặc biệt là trong lĩnh vực hàng tiêu dùng, bao gồm hàng may mặc và hàng dệt may.

Quy định về Bảo vệ người tiêu dùng (Yêu cầu về an toàn hàng tiêu dùng) là một phần quan trọng của nỗ lực này. Các quy định này nhằm đảm bảo rằng hàng tiêu dùng nói chung, chẳng hạn như quần áo và sản phẩm dệt may, đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn quốc tế có liên quan.

Cuối cùng, sự cố Shein là một lời cảnh tỉnh. Nhưng liệu rủi ro sức khỏe có khiến người tiêu dùng thay đổi hành vi của họ không?

Một số người có thể xem xét lại thói quen mua sắm, trong khi những người khác có thể vẫn giữ nguyên hành vi hiện tại. Nhu cầu về các sản phẩm giá cả phải chăng và hợp thời trang vẫn còn rất phổ biến.

Sẽ cần một nỗ lực bền bỉ để giáo dục người tiêu dùng, cải thiện hoạt động sản xuất và có lẽ quan trọng nhất là tạo ra các điều kiện kinh tế nơi các lựa chọn bền vững cũng có giá cả phải chăng. Cho đến lúc đó, chúng ta vẫn có thể bị ràng buộc bởi những sợi chỉ độc hại của thời trang không bền vững.

Nguồn: CNA, ETtoday