PGS Lê Bạch Mai: Sai lầm trong bữa cơm của người Việt đang là một "thủ phạm" gây thừa cholesterol

Gia tăng tình trạng thừa cholesterol

Theo PGS.BS Nguyễn Trường Sơn - Thứ trưởng Bộ Y tế, hiện nay tình trạng thừa cholesterol của người Việt đang ở mức báo động. PGS Sơn cho biết, thống kê trung bình cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người thừa cholesterol trong cơ thể. Hơn 50% phụ nữ trung niên trong độ tuổi 50-65 tuổi đang trong tình trạng thừa cholesterol.

Thừa cholesterol đang là yếu tố thúc đẩy gia tăng bệnh lý không lây nhiễm. Trong khi đó, tại Việt Nam, bệnh không lây nhiễm là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Trong năm 2016, có 548.800 ca tử vong, trong đó tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm 77%.

Cholesterol máu cao

Theo PGS Lê Bạch Mai - nguyên viện trưởng viện Dinh dưỡng Quốc gia có các nhóm nguyên nhân dưới đây gây ra tình trạng thừa cholesterol.

Ăn thực phẩm chứa nhiều cholesterol: Thực phẩm chứa nhiều cholesterol được tìm thấy nhiều nhất ở những thức ăn có nguồn gốc từ động vật và mỡ động vật như thịt bò, mỡ bò, thịt lợn, mỡ lợn, thịt cừu, thịt gia cầm béo (vịt, ngỗng nuôi công nghiệp) và nội tạng động vật.

Uống nhiều rượu, bia và các thức uống có gas: Rượu, bia và các loại thức uống có gas nếu sử dụng nhiều sẽ làm tăng cholesterol xấu và triglyceride.

Lối sống không khoa học, bao gồm lười tập thể dục và ít tham gia các hoạt động thể chất. Hầu hết người dân đi lại bằng xe máy, thang máy, không vận động khiến cho bệnh không lây nhiễm ở người trẻ nhiều lên. Đặc biệt tình trạng thừa cân, béo phì và không kiểm soát cân nặng.

PGS Lê Bạch Mai

Hút thuốc: Một số hóa chất có hại trong thuốc lá làm tăng lượng cholesterol xấu gây ra tình trạng xơ vữa động mạch.

Một nhóm nguyên nhân khác đó là những người bị huyết áp cao (tăng huyết áp) và bệnh tiểu đường thường có mức cholesterol cao hơn bình thường.

PGS Mai cho biết nếu không được điều trị, tăng cholesterol có thể gây hình thành mảng bám trong động mạch của bạn và dẫn đến chứng xơ vữa động mạch. Theo thời gian, sự tích tụ cholesterol (mảng bám) có thể làm hẹp các động mạch và lâu ngày gây nên các biến chứng đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, suy thận…

Ăn nhiều tinh bột cũng làm tăng mỡ máu

Đặc biệt, PGS Mai nhấn mạnh ăn nhiều tinh bột cũng làm tăng cholesterol.

Hiện nay, người Việt còn quan niệm rằng bữa ăn hàng ngày là bữa cơm. Thực phẩm chủ yếu ăn cơm trắng là chính, ăn rất ít rau xanh, ăn ít các loại chất béo tốt.

Không ít bộ phận người dân cho rằng béo là biểu hiện của sự thịnh vượng, có của ăn, của để. Sự thật hoàn toàn ngược lại: ăn quá nhiều cơm, lười thể dục, thì béo phì đi đôi với bệnh tật.

Đối với tinh bột, người dân nghĩ nó "lành" hơn chất béo nhưng thực chất nó chính là nguyên nhân gây tăng cholesterol, đặc biệt là cholesterol xấu và triglycerid.

Khi ăn nhiều tinh bột, sẽ tạo nên đường gluco. Ăn nhiều tinh bột, đường gluco tập trung tại gan. Gan không tiêu thụ hết gluco thì lượng còn lại thành các axit béo. Các axit béo này gây nên tình trạng mỡ máu, gan nhiễm mỡ. 

Nếu những người bị tăng mỡ máu ở chỉ số triglycerid và tăng cholesterol có yếu tố gia đình thì việc đầu tiên đó là ngăn chặn lượng tinh bột đưa vào cơ thể. Vị chuyên gia này khuyến cáo chỉ nên ăn 130 gram tinh bột mỗi ngày.

Ngoài ra, các loại đồ uống chứa đường được sử dụng thoải mái quá khiến tích trữ năng lượng, tăng cân, vòng eo to ra làm ảnh hưởng đến mỡ máu, tim mạch.

Để giảm nguy cơ tăng cholesterol xấu, PGS Mai cho rằng mọi người cần thay đổi thói quen ăn uống như ăn rau, ăn 4 lạng rau (rau lá màu xanh thẫm cần ưu tiên) mỗi ngày, ăn nhiều quả chín..

Tăng cường các loại thực phẩm giàu kali như quả bơ, nước ép cà chua, nước ép cam, dưa gang, quả chà là, quả mơ khô, sữa chua…

Hạn chế ăn mặn, các món như dưa muối, cà muối cần hạn chế dần dần...

Ngoài ra, dù người trẻ hay già cũng cần tăng cường vận động thể lực để giải tỏa stress căng thẳng - một trong những nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu.