Lên là lên là lên lên luôn!

“Đúng thế!”, một nữ tiếp viên tại hộp đêm sang trọng Maiko tại quận giải trí Ginza, Tokyo tâm sự. “Nỗ lực vực dậy kinh tế Nhật Bản của Thủ tướng Shinzo Abe đang có tác động rất tích cực”. Tới đêm muộn, không khí ở Maiko mới thực sự tưng bừng khi một tỷ phú và những ông trùm khác bước vào.

Mọi thứ sẽ còn tuyệt vời hơn nữa. Động thái hỗ trợ kinh tế mới nhất của Chính phủ Nhật Bản là cho khấu trừ một phần thuế đối với khoản chi cho các hoạt động tiệc tùng, chiêu đãi của các doanh nghiệp lớn.

Hiện nay chỉ có doanh nghiệp vừa và nhỏ mới được khấu trừ một phần thuế với chi phí tiếp khách.

Trong những năm kinh tế bùng nổ hồi thập niên 80, các công ty lớn (tức có vốn trên 100 triệu Yên) chẳng ngại quy định này. Hồi ấy, có lúc chi tiêu cho settai (chi tiếp khách, giải trí) đã tăng lên 6 nghìn tỷ yên mỗi năm, tức còn vượt xa chi tiêu quốc phòng. Từ khi kinh tế lập đỉnh năm 1992, chi tiếp khách đã giảm một nửa. Nhiều câu lạc bộ tại Ginza với phí thành viên ít nhất 50,000 Yên đã phá sản. Tình hình càng khó khăn hơn kể từ sau khủng hoảng và suy thoái 2007-08.

Chưa có một tin chính thức nào được công bố, nhưng Bộ trưởng Tài chính Taro Aso đã úp mở về chuyện này. Ông Takashi Inoue, người của nhóm lobby lớn nhất Nhật Bản với tên gọi Liên đoàn doanh nghiệp Keidanren, nói ông hy vọng các doanh nghiệp lớn sẽ được khấu trừ thuế không giới hạn cho một nửa số tiền chi tiếp khách của họ kể từ đầu năm tính thuế tới (tức tháng Tư). Nhờ thế, họ sẽ tiết kiệm được tới khoảng 200 tỷ Yên mỗi năm, ông này ước tính .

Ưu đãi thuế này sẽ bù đắp cho việc thuế tiêu thụ dự kiến sẽ tăng từ 5% lên 8 % vào mùa xuân tới. Một điểm tích cực nữa là nó khuyến khích các doanh nghiệp trước đó miễn cưỡng lắm mới đầu tư hoặc tăng lương bơm thêm tiền vào nền kinh tế nội địa. Trên thực tế, do các khoản chi tiếp khách rộng rãi tại Nhật thường được coi là một phần lương của ban điều hành, thế nên thay đổi này trong luật thuế cũng tương đương với việc tăng lương cho các sếp tại Nhật.

Chính Thủ tướng Aso (cũng là khách quen của nhiều quán bar) từng phát biểu rằng cách tốt nhất để bắt các công ty Nhật Bản tiêu bớt tiền là dùng để tiếp khách, vui chơi và mua quà tặng vào các dịp lễ lớn.

Giống như whisky chảy tràn trề trong các thập kỷ trước đó, một loạt các vụ bê bối liên quan đến việc đưa hối lộ các quan chức đã làm cho settai mang tiếng xấu. Một vài công ty đã cấm hoạt động này.

Mới đây cảnh sát đã bắt giữ một nhân viên môi giới của Công ty chứng khoán Deutsche vì tội đã chi hơn 900.000 Yên trả tiền ăn uống, chơi golf và du lịch nước ngoài cho một quản lý cấp cao cho một quỹ hưu trí tại công ty thương mại Mitsui. Ông này “lại quả” cho nhân viên môi giới kia một vụ kinh doanh với giá trị 1 tỷ Yên.

Gì thì gì, ít nhất kinh tế Nhật cũng có thêm chút “lộc”.