Phí tham quan vịnh Hạ Long tăng sốc: Cái gốc là khâu quản lý

Ban Quản lý vịnh Hạ Long vừa có đề xuất tăng phí tham quan ra vào vịnh từ ngày 1-1-2019. Nhiều doanh nghiệp (DN) lữ hành kêu trời. Đa phần cho rằng Hạ Long đang tận thu, mức phí liên tục tăng trong khi chất lượng dịch vụ không thay đổi. Việc tăng phí sẽ làm giảm sức cạnh tranh, giảm lượng khách đến Hạ Long.

Theo đề xuất, phí tham quan sẽ tăng 20% các tuyến 1 (các hang Ba Hang, Thiên Cung, Đầu Gỗ, các hòn Chó Đá, Đỉnh Hương, Trống Mái); tuyến 2 (bãi tắm Soi Sim, Ti Tốp; các hang Sửng Sốt, Bồ Nâu, Luồn, Trống, Trinh Nữ; động Mê Cung; hồ Động Tiên); tuyến 4 (các hang Cỏ, Thầy, Cống Đỏ, Cạp La, Vông Viêng; khu sinh thái Tùng Áng - Cống Đỏ, Công viên Hòn Xếp) và tuyến 5 (các hòn Chó Đá, Đỉnh Hương, Trống Mái; hang Ba Hang, bến Gia Luận - Cát Bà, Hải Phòng) đều tăng từ 250.000 đồng lên 300.000 đồng vé. Riêng tuyến 3 (Cửa Vạn, hang Tiên Ông, hồ Ba Hầm, đền Bà Men, Áng Dù) giữ nguyên mức 200.000 đồng/vé. Đối với các tuyến tham quan và nghỉ đêm trên vịnh đều tăng 73%. Phí lưu trú 1 đêm tăng từ 550.000 đồng lên 950.000 đồng/người. Phí lưu trú 2 đêm tăng từ 750.000 đồng lên 1,3 triệu đồng/người.

Một góc bến tàu Tuần Châu - Hạ Long Ảnh: Trọng Đức

Điều đáng nói là ngày 1-4-2017, phí tham quan vịnh Hạ Long đã được điều chỉnh tăng thêm. Như vậy chỉ hơn một năm mà 2 lần tăng phí, lần nào cũng tăng mạnh.

Trong kinh doanh, việc điều chỉnh giá cả, tăng - giảm tùy điều kiện thực tế là chuyện bình thường. Ngành nào cũng có tăng và giảm. Riêng phí tham quan ở Việt Nam, chỉ có tăng và tăng, chưa bao giờ giảm với điệp khúc "Tăng, tăng nữa, tăng mãi", chưa biết lúc nào kết thúc. Hai địa phương đang quyết liệt giành ngôi quán quân tăng phí tham quan là Hạ Long và Ninh Bình.

Một số DN không thèm kêu vì cũng chẳng giải quyết được gì, cứ như gió thổi nhà trống nên họ chọn thái độ "im lặng là vàng"; dành thời gian bức xúc để lo kinh doanh, tiết kiệm, tự cứu mình và tập "sống chung với lũ".

Tuy nhiên, cái gốc của vấn đề không phải là liên tục tăng phí mà ở khâu quản lý. Phí tham quan thả nổi, mạnh ai nấy quyết, chẳng có quy chuẩn, quy trình nào cả.

Ở các nước, các điểm tham quan đều do bộ hoặc tổng cục du lịch quản lý và được xếp loại theo từng cấp độ - di sản thế giới - danh thắng và di tích quốc gia - danh thắng và di tích vùng. Mỗi cấp độ lại chia thành loại 1, 2, 3 hoặc sao để định phí tham quan gốc theo giá trần. Phí này sẽ được cộng thêm quy mô đầu tư dịch vụ, phương tiện tại điểm đến. Giá cả, tăng/giảm do tiểu ban định giá đề xuất, bộ du lịch quyết định. Có những điểm, phí tham quan mấy chục năm không đổi. Mùa thấp điểm còn giảm giá hoặc khuyến mãi kiểu mua 2 hay 3 tặng 1… Nguồn thu chủ yếu không phải từ phí tham quan mà là tiền sử dụng các dịch vụ, không chăm bẳm và chờ thời cơ tăng phí.

Có người đoán là Hạ Long đang muốn chia bớt khách cho Cát Bà (TP Hải Phòng) vì cảnh quan tương đồng, giá cả dịch vụ mềm hơn. Hải Phòng có sân bay, đi đường bộ từ Hà Nội xuống cũng gần hơn; chỉ là chưa có thương hiệu như Hạ Long.

Tăng phí tham quan vịnh Hạ Long chỉ là phần ngọn của cành lá. Bài toán phải được giải quyết từ gốc. Quản lý theo ngành dọc chứ không thể hình chéo ngôi sao như hiện nay. Nếu không thay đổi, chuyện tăng phí đột biến như lâu nay sẽ trở nên rất bình thường, không có gì mà ầm ĩ.