Phó Chủ tịch UBCK nói gì về mức độ biến động lớn của thị trường chứng khoán Việt Nam?

Ngày 12/12/2025, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) phối hợp với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance tổ chức Diễn đàn “Triển vọng Thị trường Vốn Việt Nam 2026” với chủ đề “Bứt phá trên nền tảng mới”.

Phát biểu tại Diễn đàn ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước nhấn mạnh việc nâng hạng không chỉ là sự đánh giá về mặt kỹ thuật, mà còn là sự ghi nhận của cộng đồng tài chính quốc tế đối với hơn hai thập kỷ nỗ lực xây dựng một thị trường chứng khoán an toàn, minh bạch, từng bước tiệm cận chuẩn mực quốc tế.

“Nâng hạng khẳng định chất lượng, độ tin cậy và sức hấp dẫn của thị trường vốn Việt Nam, đồng thời tạo động lực để chúng ta tiếp tục cải cách sâu rộng hơn nữa”, lãnh đạo UBCKNN cho biết.

Theo ông Hải, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính và UBCKNN sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp phát triển thị trường chứng khoán theo hướng ổn định, an toàn, minh bạch và bền vững, qua đó khẳng định vai trò là kênh huy động vốn trung – dài hạn chủ yếu của nền kinh tế và tăng cường hội nhập quốc tế.

Trọng tâm thời gian tới là tháo gỡ các rào cản để gia tăng độ mở thị trường, đáp ứng các tiêu chí nâng hạng cao hơn của FTSE Russell và tiến tới các tiêu chuẩn nâng hạng của MSCI. Một bước đi mang tính nền tảng là triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP).

UBCKNN đặt mục tiêu đưa CCP vào vận hành từ đầu năm 2027, qua đó củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài và nâng cao khả năng chống chịu của toàn bộ hệ thống tài chính. “Chỉ khi có CCP, chúng ta mới kiểm soát được rủi ro hệ thống và tránh nguy cơ lan truyền rủi ro giữa các phân khúc của thị trường tài chính”, ông Hải nhấn mạnh.

Song song với đó, cơ quan quản lý sẽ tiếp tục mở rộng khả năng tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài, cho phép giao dịch trực tiếp thông qua các nhà môi giới toàn cầu, hoàn thiện kết nối giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán, đồng thời nghiên cứu các cơ chế giao dịch linh hoạt hơn theo chuẩn mực quốc tế.

Thanh khoản bùng nổ, hạ tầng công nghệ phải đi trước cùng với tái cấu trúc nhà đầu tư

Một điểm nhấn quan trọng trong bài phát biểu là hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin, đặc biệt trong bối cảnh quy mô thị trường tăng rất nhanh.

Theo Phó Chủ tịch UBCKNN, trước khi hệ thống KRX được triển khai, thanh khoản thị trường chỉ khoảng 13.000–14.000 tỷ đồng/phiên, với 500.000–700.000 lệnh/ngày. Tuy nhiên, sau khi hệ thống mới vận hành và thị trường bước vào giai đoạn sôi động, giá trị giao dịch bình quân đã vượt 29.000 tỷ đồng/phiên, tương đương hơn 1 tỷ USD, thuộc nhóm cao nhất khu vực; số lượng lệnh có thời điểm lên tới 3 triệu lệnh/ngày.

“Quy mô thị trường thay đổi rất nhanh, vì vậy việc tiếp tục nâng cấp hạ tầng công nghệ để đáp ứng nhu cầu giao dịch và thanh toán trong giai đoạn phát triển mới là nhiệm vụ trọng tâm”, ông Hải nói.

Ở khía cạnh khác của thị trường, một thực tế được lãnh đạo UBCKNN thẳng thắn nhìn nhận là nhà đầu tư cá nhân hiện chiếm tới 85–90% giá trị giao dịch, khiến mức độ biến động của thị trường cao hơn so với nhiều thị trường khác. Điều này làm gia tăng chi phí vốn, khi nhà đầu tư yêu cầu mức bù rủi ro cao hơn.

Do đó, tái cấu trúc cơ sở nhà đầu tư, gia tăng vai trò của nhà đầu tư tổ chức và định chế chuyên nghiệp, là một trong những định hướng lớn trong giai đoạn tới. Song song, UBCKNN sẽ tiếp tục nâng cao năng lực quản lý, giám sát, bảo đảm kỷ cương, minh bạch thị trường, đồng thời khuyến khích công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ nâng cao chất lượng quản trị, đầu tư cho công nghệ và nhân lực.

Đặt nền móng pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa

Cũng theo ông Bùi Hoàng Hải, năm 2025 cũng được xác định là năm bản lề trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và vận hành thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Việc Chính phủ ban hành Nghị quyết số 05 đã tạo khuôn khổ pháp lý ban đầu, giúp Việt Nam tiếp cận xu hướng tài chính mới theo hướng chủ động, kiểm soát và có lộ trình.

Theo ông Hải, phát triển thị trường tài sản mã hóa không chỉ dừng ở việc xây dựng sàn giao dịch, mà là hình thành một hệ sinh thái an toàn, hoàn chỉnh, với các tổ chức cung cấp dịch vụ đáp ứng yêu cầu cao về tài chính, công nghệ và quản trị rủi ro.

Trước tình trạng lừa đảo và hành vi lợi dụng tài sản mã hóa gia tăng, UBCKNN đã hoàn thiện dự thảo quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này, dự kiến trình Chính phủ ban hành trong thời gian tới, đồng thời tăng cường phối hợp phòng chống rửa tiền, bảo đảm an toàn hệ thống tài chính.

Theo Phó Chủ tịch UBCKNN, năm 2026 sẽ mở ra một giai đoạn phát triển mới của thị trường vốn Việt Nam, khi thành quả nâng hạng và khuôn khổ pháp lý cho tài sản số cùng phát huy tác dụng, đóng vai trò quan trọng trong huy động và phân bổ nguồn lực cho nền kinh tế.

“Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cam kết tiếp tục đồng hành cùng các định chế tài chính, doanh nghiệp, nhà đầu tư và cộng đồng chuyên gia để xây dựng một thị trường vốn Việt Nam ổn định, hiện đại và hiệu quả”, ông Bùi Hoàng Hải khẳng định.