Phó Tổng giám đốc phụ trách điều hành HoSE “phản bác” lý do MSCI đưa ra về việc TTCK Việt Nam chưa được nâng hạng

Rạng sáng 21/6/2017 theo giờ Việt Nam, MSCI đã công bố kết quả phân loại thị trường định kỳ dành cho 84 TTCK trên thế giới. Theo đó, MSCI đã giữ nguyên xếp hạng với Việt nam ở tất cả các tiêu chuẩn định tính và không cho Việt nam vào danh sách xem xét nâng hạng lên thị trường mới nổi (Emerging Markets)

Trong những đánh giá chi tiết, có một điểm MSCI ghi nhận có sự thay đổi theo hướng tích cực đối với Việt nam đó là mục Khả năng chuyển nhượng (nhưng vẫn giữ nguyên quan điểm cần tiếp tục cải thiện). Một điểm MSCI đánh giá có phần tiêu cực hơn so với kỳ đánh giá năm 2016, đó là mục Quyền bình đẳng với NĐTNN.

Ngoài việc giữ nguyên nhận xét giống 2016, MSCI đưa ra thêm quan điểm cho rằng “quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế do quy định giới hạn sở hữu nước ngoài nghiêm ngặt áp dụng đối với tổng tỷ trọng sở hữu nước ngoài nói chung và sở hữu của từng nhà đầu tư nói riêng”.

Trên trang cá nhân, ông Lê Hải Trà – Phó Tổng giám đốc phụ trách điều hành Sở GDCK TP.HCM (HoSE) đã nêu ra ý kiến đáp lại những yêu cầu của MSCI mà TTCK Việt Nam chưa đáp ứng được để nâng hạng.

Giới hạn sở hữu nước ngoài: Các công ty ở một số ngành và lĩnh vực nhạy cảm vẫn bị giới hạn về sở hữu nước ngoài.

Ông Lê Hải Trà: Liệu có sai về vấn đề này không? Ngay cả thị trường thuộc nhóm Phát triển như Nhật Bản, những cty như Japan Airlines, Fuji Media...vẫn có giới hạn sở hữu đối với nhà đầu tư nước ngoài theo luật định.

Room còn lại cho nhà đầu tư nước ngoài: Thị trường cổ phiếu chịu ảnh hướng lớn từ vấn đề room nước ngoài.

Ông Lê Hải Trà: Vâng, nếu một công ty hoạt động tốt và các nhà đầu tư nước ngoài đua nhau nhảy vào theo hiệu ứng benchmarking thì hết room là chuyện đương nhiên. Quan trọng là Việt Nam có đủ số lượng công ty có quy mô vốn và thanh khoản đáp ứng được các tiêu chí của MSCI.

Quyền bình đẳng với NĐTNN: Các sở giao dịch chứng khoán và VSD đã công bố thông tin bằng tiếng Anh. Tuy nhiên một số thông tin về doanh nghiệp không có sẵn bằng tiếng Anh. Bên cạnh đó, quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài bị hạn chế do quy định giới hạn sở hữu nước ngoài nghiêm ngặt áp dụng đối với tổng tỷ trọng sở hữu nước ngoài nói chung và sở hữu của từng nhà đầu tư nói riêng.

Ông Lê Hải Trà: Thật khó để có một thị trường Emerging nào trên Thế giới với tiếng Anh không phải là ngôn ngữ chính thống mà các thông tin bằng tiếng Anh liên quan đến doanh nghiệp luôn sẵn có. Đối với những ngành nghề đặc thù như ngân hàng, việc giới hạn tỷ lệ sở hữu tổng và của từng tổ chức/cá nhân nước ngoài không ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài.

Mức độ tự do hóa thị trường ngoại hối: Hiện chưa có thị trường giao dịch tiền tệ ở nước ngoài (offshore) và thị trường giao dịch trong nước (onshore) còn hạn chế (giao dịch ngoại tệ phải liên quan tới giao dịch chứng khoán) và thanh khoản còn khá thấp.

Ông Lê Hải Trà: Không có thị trường offshore không phải là vấn đề của Việt Nam. Trên TTCK, giao dịch ngoại hối là giao dịch gắn liền với TTCK.

Đăng ký đầu tư và mở tài khoản: NĐTNN bắt buộc phải làm thủ tục đăng ký giao dịch và việc mở tài khoản cần được VSD thông qua. Việc ra mắt dịch vụ đăng ký trực tuyến và giảm thời gian cấp mã số giao dịch được đánh giá tích cực. Tuy nhiên, nhiều tài liệu vẫn cần phải dịch sang tiếng Việt.

Ông Lê Hải Trà: Cái khó không phải ở việc dịch sang tiếng Việt, mà ở việc người nước ngoài có thể gặp khó khăn trong việc có được loại giấy tờ tương đương theo yêu cầu của pháp luật Việt Nam, ví dụ như Lý lịch tư pháp.

Về vấn đề một vài người nước ngoài gặp khó khi mở tài khoản chứng khoán ở Việt Nam vì lý do giấy tờ phức tạp, ông Trà cho rằng đó chỉ là trường hợp cá biệt, không mang tính đại diện cho mọi nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến TTCK Việt Nam.

Các quy định về thị trường: Không phải tất cả các quy định về thị trường có sẵn bằng tiếng Anh.

Ông Lê Hải Trà: Có lẽ còn có thiếu sót nào đó, nhưng không cơ bản. Quan trọng là điều đó có ảnh hưởng đến việc giao dịch hay quyền lợi của nhà đầu tư nước ngoài không?

Luồng thông tin thị trường: Các thông tin về thị trường chứng khoán thường không có bản tiếng Anh hoặc không đủ chi tiết.

Định nghĩa thế nào là đủ chi tiết? Quy định hiện hành không buộc công ty phải công bố thông tin bằng tiếng Anh. Trên thực tế, những công ty được nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đều được Bloomberg, Thomson Reuters hay Stoxplus cover khá ổn.

Thanh toán và bù trừ chứng khoán: Không có tổ chức bù trừ chính thức và VSD đóng vai trò là tổ chức bù trừ chứng khoán. Ngoài ra, không có công cụ vay thấu chi và các giao dịch cần ứng tiền trước.

Ông Lê Hải Trà: Luật chứng khoán quy định VSD thực hiện chức năng bù trừ, thanh toán mà lại nhận định là không chính thức? Vay thấu chi và tiền ứng trước không phải là những tiêu chí bắt buộc.

Khả năng chuyển nhượng: Giao dịch ngoài sàn và chuyển nhượng hiện vật cần được UBCK chấp thuận trước.

Ông Lê Hải Trà: Chứng khoán được niêm yết thì phải giao dịch qua hệ thống giao dịch để đảm bảo tính minh bạch. Muốn giao dịch ngoài hệ thống thì phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.