Quản lý tài sản khi các kênh đầu tư biến động

Thời gian vừa qua, các kênh đầu tư đã có nhiều biến động mạnh về giá. Với chứng khoán, sau khi VN-Index tăng điểm kéo dài lên mốc 1.300 điểm, thị trường cũng đã quay đầu điều chỉnh liên tục. Sự biến động liên tục của các loại hình đầu tư đã khiến cho không ít nhà đầu theo phong cách lướt sóng đã không thu được lợi nhuận như kỳ vọng, thậm chí còn bị thua lỗ.

Trao đổi trong Talk show Phố Tài Chính trên VTV8, ông Lu Hui Hung, Tổng Giám đốc, Công ty CP Quản lý Quỹ Phú Hưng, việc đầu tư với kỳ vọng lợi nhuận lớn và nhanh chóng thì sẽ tồn tại nhiều rủi ro, chính vì vậy nhà đầu tư cần có một kế hoạch tài chính, kế hoạch đầu tư khù hợp với khẩu vị rủi ro của mình và hạn chế sử dụng đòn bẩy tài chính, hoặc nếu không có nhiều thời gian thì đầu tư thông qua các tổ chức tài chính uy tín.

BTV Mùi Khánh Ly: Thời gian qua, chúng ta chứng kiến sự tăng giá của nhiều kênh đầu tư khác nhau như cổ phiếu, vàng và hay bất động sản chung cư tại Hà Nội…. và sau đó đã có những biến động đáng kể. Theo ông, những yếu tố nào góp phần tạo ra sự dao động mạnh mẽ đối với các kênh đầu tư?

Ông Lu Hui Hung, Tổng Giám đốc, Công ty CP Quản lý Quỹ Phú Hưng

Tôi cho rằng sự biến động của các kênh đầu tư vừa qua về cơ bản xuất phát từ một lý do, đó là sự gia tăng của việc “không chắc chắn”! Khi thị trường không có xu hướng rõ ràng, mọi người sẽ lo lắng cao hơn mức bình thường và trở nên nhạy cảm với tin tức và dữ liệu kinh tế. Tôi lấy sự bùng nổ AI hiện tại làm ví dụ đầu tiên. Khi mọi nhà đầu tư trên thị trường đều tin rằng AI là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và NVIDIA xứng đáng có mức P/E rất cao thì xu hướng đi lên rất rõ ràng và không có biến động lớn. Thế nhưng một ví dụ điển hình khác là giá vàng ở Việt Nam, khi lạm phát đẩy giá vàng thế giới tăng cao, giá vàng Việt Nam tiếp tục có xu hướng tăng rõ rệt. Còn bây giờ khi xu hướng này không còn chắc chắn nữa, giá vàng đã giảm mạnh, và được dự báo sẽ có những lúc tăng hoặc giảm mạnh trong nửa cuối năm 2024.

Hiện, với các kênh đầu tư tại Việt Nam, ngay cả khi điều kiện kinh tế vĩ mô và lợi nhuận của doanh nghiệp đang có dấu hiệu phục hồi liên tục, nhưng vẫn có những biến động mạnh mẽ. Nhiều yếu tố không mấy tích cực như tỷ giá tiền tệ, lạm phát, rủi ro địa chính trị trên toàn thế giới tiếp tục ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư. Vì vậy, khi sự không chắc chắn về xu hướng các kênh đầu tư trong tương lai tăng lên. Do vậy, các kênh đầu tư sẽ lên xuống cùng với sự thay đổi liên tục của khẩu vị rủi ro, khiến các nhà đầu tư sẽ gặp nhiều rủi ro hơn.

Theo ông, hiện tượng trên có phải là hiện tượng “bình thường” ở các nước phát triển đang có nền tảng tài chính đi trước không?

Biến động là điều bình thường dù ở thị trường tài chính phát triển hay đang phát triển. Sự thay đổi giá tài sản ở các kênh đầu tư khác nhau bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau từ triển vọng về kinh tế và kinh doanh, sự thay đổi chính sách của chính phủ, hành vi của nhà đầu tư cho đến tâm lý chung của thị trường.

Trên thực tế, trong một hệ thống tài chính ở thị trường phát triển, thông tin được lan truyền hiệu quả nên các kênh đầu tư sẽ phản ứng ngay lập tức với bất kỳ thay đổi nào ảnh hưởng đến tâm lý của nhà đầu tư. Trường hợp nổi tiếng là hãng xe điện - Tesla. Cổ phiếu của công ty này đã có những đợt tăng giảm mạnh theo thông tin cập nhật sản xuất, báo cáo lợi nhuận và thậm chí cả thông điệp twitter từ CEO của công ty là tỷ phú Elon Musk. Trong hầu hết các trường hợp, mọi người khá thích thú với những biến động vì nếu quyết định đúng và kịp thời sẽ tạo ra lợi nhuận vượt trội.

Nhưng tôi lưu ý rằng, các kênh đầu tư khác nhau sẽ có những biến động khác nhau. Một biến động bất thường sẽ làm tăng rủi ro đầu tư. Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất là Trái Phiếu 10 Năm Hoa Kỳ. Việc tăng lãi suất 11 lần liên tiếp vào năm 2023 đã biến thị trường trái phiếu vốn vẫn ổn định, nay trở thành sân chơi dành cho giới đầu cơ. Nhiều người nhảy vào đầu cơ đảo ngược lãi suất và đối mặt với các tác động của biến động bất thường.

Giá vàng Việt Nam cũng là một trường hợp điển hình cho những biến động bất thường. Từ năm 2020 đến năm 2023, giá vàng ở Việt Nam chỉ tăng 28%. Nhưng chỉ trong nửa năm 2024, giá vàng đã tăng 20%. Sự thay đổi lớn này mang lại rủi ro cao cho các nhà đầu tư nói chung.

Sau những biến động từ giá vàng, chứng khoán hay bất động sản xảy ra trong thời gian qua, theo dự báo của ông, các hiện tượng tương tự có thể xảy ra trong thời gian tới không?

Như tôi đã nói ở trên, sự biến động của các kênh đầu tư xuất phát từ tâm lý không chắc chắn của nhà đầu tư. Hiện nay, với triển vọng kinh tế toàn cầu đang trở nên dễ dự đoán hơn, tôi cho rằng sự biến động tương tự của thị trường sắp tới sẽ vẫn diễn ra sẽ thấp hơn nhưng vẫn khá đáng kể với định hướng rõ ràng hơn.

Những biến động theo chiều hướng tốt cũng là cơ hội tăng lợi nhuận tiềm năng trong tương lai. Chúng ta có thể điểm qua các kênh đầu tư phổ biến nhất hiện nay tại Việt Nam. Trước hết là về kênh đầu tư vàng, chúng tôi cho rằng, kênh đầu tư vàng đã được kiểm soát tốt hơn và những mối lo ngại về lạm phát đã giảm bớt, nên việc mua vàng là khoản đầu tư tốt để duy trì sức mua, nhưng sẽ không có khả năng thu được lợi nhuận lớn trong thời gian tới.

Còn kênh Bất động sản thì chắc chắn sẽ lấy lại đà tăng trưởng nhờ những nỗ lực tái cơ cấu và sự hỗ trợ từ Chính phủ trong vài năm gần đây. Khối lượng giao dịch và giá cả đều cho thấy thị trường này đang phục hồi. Tuy nhiên, do đặc điểm của thị trường bất động sản, vẫn cần thời gian để thấy được sự gia tăng giá trị một chiều ổn định trong các khoản đầu tư. Chúng tôi cho rằng giá cổ phiếu của bất động sản sẽ phản ánh sự thay đổi cơ bản trong kinh doanh trước tiên và có thể được hưởng lợi từ việc này.

Vì vậy, quan điểm của tôi để trả lời câu hỏi này là trong vài năm tới, khi thị trường mới nổi quay trở lại tốc độ tăng trưởng ổn định và tỷ giá USD hạ nhiệt hơn, chúng ta có thể thấy sự biến động đến từ việc gia tăng khẩu vị rủi ro. Nhưng để tận dụng được sự biến động trong đầu tư, lựa chọn tốt nhất hiện nay cho các nhà đầu tư cá nhân sẽ là đầu tư tiền vào kênh chứng khoán. Nền kinh tế Việt Nam đang được kỳ vọng tăng trưởng ổn định trung bình 6% trong 10 năm tới. Khối lượng giao dịch ngày càng tăng cùng với triển vọng kinh tế rõ ràng sẽ thúc đẩy thị trường chứng khoán Việt Nam và tăng giá trị tài sản của bạn khi sự không chắc chắn giảm dần.

Theo ông cách quản lý tài chính cá nhân như thế nào để hiệu quả khi đầu tư vào các loại tài sản nhiều rủi ro và biến động như vậy?

Tôi có hai lời khuyên dành cho các nhà đầu tư cá nhân để quản lý rủi ro và biến động khi thực hiện đầu tư. Một là đa dạng hóa danh mục và hai là tránh sử dụng đòn bẩy!

Nguyên tắc trong đầu tư là không nên bỏ hết trứng vào một giỏ. Đa dạng hóa là phân bổ tiền của bạn vào các mục tiêu đầu tư khác nhau để giảm thiểu tác động bắt nguồn từ việc chỉ mua một tài sản nắm giữ cụ thể. Một kênh đầu tư biến động, chẳng hạn như thị trường chứng khoán hiện tại, có thể mang lại cho bạn lợi nhuận tiềm năng cao hơn. Nhưng nếu đầu tư quá tập trung, bạn có thể bị bỏ lại phía sau khi thị trường chứng khoán lên cao hoặc chịu thiệt hại nhiều hơn khi thị trường đi xuống. Hãy cùng nhìn lại thời gian nửa cuối năm 2022. Đối với một nhà đầu tư khi nắm giữ một mã cổ phiếu đang giảm khi đó đã phải chịu khoản lỗ 76%. Nhưng nếu số tiền này được chia đều cho các mã tiềm năng khác trong thời điểm đó thì mức lỗ sẽ chỉ là 19%.

Cách hiệu quả thứ hai để quản lý tác động từ sự biến động của tài sản đầu tư là không hoặc hạn chế sử dụng đòn bẩy tài chính. Việc tránh đòn bẩy sẽ giúp các nhà đầu tư không đánh giá sai khả năng chịu đựng rủi ro và giúp họ đạt được mục tiêu đầu tư thực tế bằng lợi nhuận tích lũy. Đòn bẩy cao sẽ buộc một kế hoạch đầu tư tốt bị phân tâm bởi sự biến động cao do đòn bẩy tăng. Khi bạn nhân đôi số tiền đầu tư vào một kênh đầu tư biến động, rủi ro và khoản lỗ tiềm ẩn của bạn cũng tăng gấp đôi. Đòn bẩy cũng khiến chi phí đầu tư của bạn tăng lên đáng kể do chi phí lãi vay phải trả.

Là một công ty quản lý tài sản chuyên nghiệp, chúng tôi hiểu rằng việc đầu tư vào các tài sản rủi ro và dễ biến động đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về việc nắm bắt được xu hướng và quản lý rủi ro tiềm ẩn. Việc phân bổ tài sản hợp lý sẽ cải thiện đáng kể khả năng quản lý tài chính cá nhân. Đối với nhà đầu tư cá nhân thì việc thành thạo những kỹ năng này cần có thời gian. Vì vậy, tôi đặc biệt khuyến khích các nhà đầu tư nên kết hợp hoạt động đầu tư của mình với dịch vụ tư vấn từ các công ty quản lý quỹ uy tín như Quỹ Phú Hưng. Bằng cách sử dụng quỹ tương hỗ, nhà đầu tư có thể giảm bớt gánh nặng trong việc xác định xu hướng và quản lý rủi ro.

Tuy nhiên, ở Việt Nam nhiều nhà đầu tư chưa quen với quản lý tài sản, chưa có kế hoạch cụ thể cho tài chính cá nhân, theo ông phải làm thế nào để cải thiện điều này?

Có hai lý do chính giải thích tại sao các nhà đầu tư ở Việt Nam vẫn chưa quen với việc quản lý tài sản và nhìn chung chưa có kế hoạch tài chính cá nhân. Thứ nhất là nhà đầu tư chưa thật sự hiểu rõ về cách quản lý tài sản và lợi ích của nó. Thị trường tài chính Việt Nam vẫn đang phát triển mạnh mẽ. Nhưng khái niệm quản lý tài sản và tài chính cá nhân còn tương đối mới. Các nhà đầu tư nói chung cần thời gian để có thêm kiến thức và thông tin về lợi ích của việc quản lý tài sản vào quản lý tài chính cá nhân của họ. Họ cần sự trợ giúp của một công ty quản lý tài sản.

Nguyên nhân thứ hai là về yếu tố tâm lý và hành vi. Các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm thường bị ảnh hưởng bởi những tin tức và tin đồn chưa được kiểm chứng khi đưa ra quyết định đầu tư. Họ có thể bị hạn chế việc tiếp cận các nguồn tư vấn và hướng dẫn tài chính đáng tin cậy hoặc không có kế hoạch tài chính rõ ràng. Nhà đầu từ có thể ở trong trạng thái quá tự tin và không nhận ra rằng mọi quyết định đầu tư sẽ không chỉ mang lại lợi nhuận tiềm năng mà rủi ro sụt giảm vẫn có thể xảy ra. Đó cũng là lý do khiến các nhà đầu tư chưa đánh giá cao hoặc bỏ qua những lợi ích mà dịch vụ quản lý tài sản chuyên nghiệp và quỹ tương hỗ có thể mang lại cho họ. Để nâng cao kiến thức và nhận thức của nhà đầu tư về quản lý tài chính cá nhân, các công ty quản lý tài sản phải đi đầu trong việc giới thiệu các khái niệm phân bổ tài sản và quản lý rủi ro cho công chúng. Đây cũng là cách tốt hơn cho sự phát triển lâu dài của ngành quản lý tài sản là phổ biến cho các nhà đầu tư các kiến thức tại sao việc mua quỹ tương hỗ có thể nâng cao khả năng quản lý tài chính cá nhân của họ.

Chiến lược thiết thực nhất để thu hút các nhà đầu tư theo chúng tôi là giảm vốn đầu tư tối thiểu. Chúng tôi hy vọng rằng các giải pháp của quỹ sẽ không chỉ được đầu tư bởi các nhà đầu tư lớn mà còn được sử dụng bởi các cá nhân có mức thu nhập trung bình để họ có thể đạt được các mục tiêu tài chính trong cuộc sống. Mục tiêu này hầu như sẽ đạt được theo trung và dài hạn tùy vào điều kiện tích lũy và mong muốn của từng cá nhân.

Ngoài ra, chúng tôi tin rằng giải pháp căn cơ để nâng cao năng lực lập kế hoạch tài chính cá nhân là phổ biến cho công chúng cách quản lý tài sản và đầu tư phù hợp với khả năng tài chính của họ. Riêng với Quỹ Phú Hưng, chúng tôi đã và đang lên kế hoạch cho nhiều hoạt động truyền thông cộng đồng và kết hợp với kế hoạch giúp công chúng hiểu về lợi ích của việc quản lý tài chính cá nhân thông qua việc đầu tư quỹ mở. Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra một hệ sinh thái trong đó người tham gia có thể học kiến thức đầu tư chuyên nghiệp và sử dụng các sản phẩm quỹ tương hỗ. Người dân Việt Nam hiện nay ngày càng giàu có hơn và đang đón nhận một tương lai tươi sáng. Làm thế nào để gia tăng giá trị tài sản cho gia đình bằng kiến thức đầu tư đúng đắn sẽ là vấn đề quan trọng nhất lúc này.