Quốc gia ĐNÁ hút cạn dòng vốn đầu tư chất bán dẫn: Lập đặc khu kinh tế với Singapore, sắp ‘thai nghén’ một hệ sinh thái công nghệ mới

Được biết đến là “Đảo Silicon” nhờ năng lực sản xuất, Penang, Malaysia hiện đang tập trung vào nỗ lực thống trị các lĩnh vực công nghệ giá trị cao, bao gồm chất bán dẫn và thiết bị y tế, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu thay đổi tạo ra những cơ hội mới.

Chính quyền địa phương gần đây đã công bố sáng kiến Silicon Design @5km+, tự định vị Penang là trung tâm toàn cầu về thiết kế mạch tích hợp (IC) và đổi mới kỹ thuật số. Một hệ sinh thái mới trong bán kính hơn 5 km tính từ Khu công nghiệp tự do Bayan Lepas đang được đặt rất nhiều kỳ vọng.

Trọng tâm của sáng kiến này là Công viên thiết kế và kỹ thuật số Penang IC. Dự kiến sẽ chính thức ra mắt vào thứ Bảy, công viên công nghiệp mới có khoảng 93.000 mét vuông không gian văn phòng dành riêng cho thiết kế IC, nghiên cứu, phát triển cũng như đầu tư vào công nghệ số.

“Sáng kiến này không chỉ là cơ sở hạ tầng. Điều này nhằm thúc đẩy một hệ sinh thái đổi mới phát triển mạnh mẽ”, Bộ trưởng Chính quyền Penang Chow Kon Yeow cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Nikkei Asia. Ông nói thêm rằng sáng kiến này đóng vai trò như một nền tảng hỗ trợ các công ty thiết kế chip.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang, Penang nổi lên như một vùng đất trung lập, hưởng lợi từ xu hướng toàn cầu về đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đồng thời thu hút đầu tư từ cả các nhà sản xuất chất bán dẫn của Mỹ lẫn Trung Quốc.

“Các chính sách kiểu như ‘Mỹ+ 1’, ‘Trung Quốc + 1’ đã giúp Penang trở thành điểm đến lý tưởng cho các khoản đầu tư vào chất bán dẫn”, Chow cho biết. Ông cũng chỉ ra rằng nhu cầu ngày càng tăng đối với xe điện và số hóa đã thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành công nghiệp chất bán dẫn, lưu ý rằng thị trường chất bán dẫn toàn cầu dự kiến sẽ đạt 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Theo Cơ quan Phát triển Đầu tư Malaysia (MIDA), Malaysia chiếm 13% thị trường thế giới về đóng gói, lắp ráp và thử nghiệm chip.

Hành trình phát triển chất bán dẫn của Penang bắt đầu vào những năm 1970 với sự xuất hiện của các tập đoàn đa quốc gia như Intel, Bosch và Hewlett-Packard. Chow cho biết ngày nay, Penang cung cấp hơn một nửa lượng hàng điện và điện tử xuất khẩu của Malaysia. Tiểu bang đã chuyển trọng tâm từ lắp ráp và thử nghiệm trong những năm gần đây.

Từ khâu sản xuất chất bán dẫn đến các hoạt động tiên tiến hơn như thiết kế và đóng gói IC, Penang tiếp nhận hơn 350 công ty đa quốc gia và hơn 4.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ, chỉ riêng trong ngành liên quan đến chất bán dẫn.

“Mặc dù có quy mô nhỏ, nhưng Penang bao gồm gần như toàn bộ chuỗi giá trị IC”, Chow cho biết.

Theo MIDA, Penang là một trong những điểm đến đầu tư hàng đầu của Malaysia, cùng với Kuala Lumpur, Selangor, gần thủ đô và tiểu bang Johor ở phía nam. Tham vọng của Penang không chỉ giới hạn ở chất bán dẫn. Tiểu bang này đang nhắm đến một số công nghệ y tế, đồng thời tận dụng mạng lưới các công ty đa quốc gia và các doanh nghiệp vừa, nhỏ tại địa phương.

“Chúng tôi đang chuyển hướng sang chẩn đoán y tế, các giải pháp chăm sóc sức khỏe dựa trên Internet vạn vật và các công nghệ điều trị chính xác”, Chow cho biết.

Các công ty hàng đầu thế giới như Abbott của Mỹ và Boston Scientific neo giữ hệ sinh thái công nghệ y tế của Penang, trong khi cơ sở trị giá 2,83 tỷ ringgit (634 triệu USD) của Dexcom tại khu vực Batu Kawan của Penang nhấn mạnh tiềm năng tăng trưởng của công ty. Nhà máy rộng 900.000 foot vuông khai trương vào ngày 12 tháng 11, cơ sở đầu tiên của công ty bên ngoài nước Mỹ, đã củng cố vị thế của Penang như một trung tâm mới nổi về đầu tư công nghệ y tế tiên tiến.

“Chất bán dẫn luôn là thế mạnh lớn nhất của chúng tôi. Trong 10 năm qua, chúng tôi cũng thúc đẩy công nghệ y tế và thiết bị y tế. Chiến lược này giúp chúng tôi đa dạng hóa”, Loo Lee Lian, Tổng giám đốc điều hành của InvestPenang cho biết.

Malaysia đã nổi lên, hay đúng hơn là tái nổi lên, như một điểm đến cho giới đầu tư chip khi các công ty như Intel và Infineon Technologies tìm cách đa dạng hóa hoạt động sản xuất. Kể từ khi Intel mở cửa nhà máy lắp ráp nước ngoài đầu tiên tại Penang vào năm 1972, Malaysia đã đóng một vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp chip toàn cầu. Hiện tại, đây là nhà xuất khẩu chất bán dẫn lớn thứ sáu thế giới, đồng thời là nước đóng góp lớn nhất cho nhập khẩu chất bán dẫn của Mỹ với mức tăng trưởng hơn 20% giá trị hàng năm, nhiều hơn Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản.

“Hiện nay có nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm tập trung vào Malaysia. Chúng tôi khuyến khích những tài năng như vậy”, Wong Siew Hai, chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Malaysia, nói.

Theo báo cáo của Cushman & Wakefield, Malaysia hiện đứng đầu danh sách các thị trường trung tâm dữ liệu tăng trưởng nhanh nhất châu Á. Nghiên cứu của Morgan Stanley dự đoán quốc gia này sẽ chiếm phần lớn thị trường trung tâm dữ liệu Đông Nam Á xét về năng lực vào năm 2035 nhờ vị trí địa lý gần Singapore.

Tuy nhiên, thu hút và giữ chân nhân tài không phải là thách thức duy nhất đối với ngành công nghiệp chip đang phát triển của Malaysia. Đầu tư đang bùng nổ ở Penang, song khu vực này vẫn phụ thuộc nhiều vào các công ty đa quốc gia nước ngoài. Theo dữ liệu của chính phủ, bang này đã thu hút 60,1 tỷ ringgit (12,65 tỷ USD) đầu tư trực tiếp nước ngoài vào năm 2023, trong khi đầu tư trong nước chỉ dao động ở mức khoảng 3 tỷ ringgit trong những năm qua, nhỏ hơn đáng kể so với mức FDI.

“FDI là một điều tốt, nhưng nó cũng có một số nhược điểm”, Giám đốc điều hành Experior Eugene Khoo, một cựu đồng nghiệp Intel khác của những người sáng lập Oppstar và SkyeChip, cho biết.

Hiện tại, quốc vương Malaysia ủng hộ nỗ lực gắn kết tiểu bang của mình với Singapore trong một khu vực kinh tế duy nhất, dự kiến bao gồm các khoản giảm thuế và thương mại xuyên biên giới thuận lợi. Malaysia kỳ vọng bang Johor có thể trở thành một phần không thể thiếu của nền kinh tế kỹ thuật số khu vực, cũng giống như Thâm Quyến đã từng đóng góp cho sự tăng trưởng sản xuất của Trung Quốc.

“Johor có thể trở thành Thâm Quyến của Đông Nam Á”, Tengku Zafrul Aziz, Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia, cho biết. “Ngành công nghiệp trung tâm dữ liệu có thể tạo thành xương sống cho quá trình chuyển đổi rộng lớn hơn của tiểu bang thành một cường quốc sản xuất công nghệ cao”.

Theo: Nikkei Asia