Quốc hội thông qua Luật Chứng khoán (sửa đổi): Thay đổi lớn trong chức năng, nhiệm vụ của Sở GDCK

Với 445/450 đại biểu nhấn nút tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua luật Chứng khoán sửa đổi, trong đó có việc quy định lại chức năng, nhiệm vụ của 2 Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, việc sáp nhập chưa được được tiến hành ở thời điểm hiện tại.

Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã có báo cáo giải trình về những vấn đề còn khác nhau quanh các điều khoản của dự thảo luật. Trước ý kiến về việc chỉ có một Sở giao dịch chứng khoán (SGDCK) duy nhất làm đầu mối quản trị điều hành, quản trị rủi ro và trực tiếp tổ chức giao dịch chứng khoán, Ủy ban Thường vụ đồng quan điểm cho rằng một  SGDCK duy nhất, là đầu mối quản trị điều hành, quản trị rủi ro và trực tiếp tổ chức giao dịch chứng khoán là phù hợp.

"Đây là bước thống nhất về bộ máy quản lý và điều hành, thống nhất về nền tảng công nghệ, thống nhất và chuẩn hóa tiêu chí niêm yết, chế độ báo cáo, công bố thông tin, tiêu chuẩn về thành viên và giao dịch... thay vì 2 hệ thống giao dịch và 2 hệ thống chỉ số chứng khoán thuộc 2 SGDCK như hiện nay", UBTVQH cho biết.

Tuy nhiên, trước mắt chưa thể thực hiện ngay việc cơ cấu lại, sáp nhập 2 SGDCK hiện nay thành một SGDCK duy nhất mà theo hướng phân định lại chức năng, nhiệm vụ của SGDCK Hà Nội và SGDCK Tp. Hồ Chí Minh để tổ chức, vận hành các TTCK riêng biệt nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các SGDCK.

"Theo đó, toàn bộ giao dịch trái phiếu và chứng khoán phái sinh sẽ được thực hiện tại SGDCK Hà Nội, toàn bộ giao dịch cổ phiếu sẽ được thực hiện tại SGDCK Tp. Hồ Chí Minh, trên cơ sở đó sẽ tiến tới thống nhất 1 hệ thống chỉ số giao dịch", báo cáo cho biết.

Để bảo đảm bước đi phù hợp, không làm xáo trộn, ảnh hưởng đến TTCK, UBTVQH xin tiếp thu chỉnh lý toàn bộ các điều của Chương IV của dự thảo Luật (trọng tâm Điều 43, Điều 44, Điều 46). Trên cơ sở nguyên tắc này, dưới SGDCK Việt Nam - Công ty mẹ sẽ tiếp tục duy trì 2 công ty con là 2 SGDCK sau khi đã được tổ chức, sắp xếp lại và có thể có công ty con khác.

"Khi điều kiện cho phép, Thủ tướng Chính phủ sẽ có thẩm quyền quyết định việc hình thành mô hình 1 SGDCK duy nhất như ý kiến ĐBQH đã nêu mà không phải sửa đổi Luật", báo cáo cho biết.

Trước thực trạng của thị trường chứng khoán Việt Nam, UBTVQH nhận thấy SGDCK Việt Nam tổ chức dưới hình thức công ty TNHH một thành viên 100% vốn nhà nước là cần thiết. Tuy nhiên, đã có định hướng xây dựng phương án cổ phần hóa SGDCK Việt Nam sau năm 2023, khi đã đủ điều kiện thì không nhất thiết Nhà nước tiếp tục nắm giữ 100% vốn của SGDCK Việt Nam.

Về quy định xử phạt, trước ý kiến của các ĐBQH về việc phạt tiền cần tăng cường các chế tài xử phạt bổ sung mang tính răn đe hơn, UBTVQH cho rằng để tăng cường răn đe, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh, an toàn TTCK, tại Điều 7 đã bổ sung các biện pháp mạnh như: cấm đảm nhiệm chức vụ tại công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam, công ty đầu tư chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn; cấm thực hiện các hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn do thực hiện hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và TTCK.

Trước ý kiến đề nghị bổ sung quy định chuyển tiếp cho các SGDCK và Trung tâm lưu ký chứng khoán hiện nay để có thời gian sắp xếp, cơ cấu lại theo mô hình mới, UBTVQH đã bổ sung thêm khoản 6 vào Điều 135 về quy định chuyển tiếp với SGDCK Việt Nam, Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam là 2 doanh nghiệp thành lập mới theo quy định của Luật này và các SGDCK và Trung tâm lưu ký chứng khoán đã thành lập và hoạt động trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.

Về báo cáo tài chính (Điều 20), UBTVQH cũng chỉnh lý khoản 3 Điều 20 theo hướng luật hoá quy định tại Thông tư 162. Ngày 25/11/2019, Tổng thư ký Quốc hội đã gửi Phiếu xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội về việc tiếp thu, chỉnh lý nội dung này. Đến 9h30 ngày 26/11/2019, có 309 đại biểu Quốc hội gửi lại Phiếu, trong đó 306 Phiếu tán thành, chiếm 63,35% tổng số đại biểu Quốc hội.

Về trách nhiệm liên quan đến hồ sơ đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng (Điều 23), UBTVQH cho biết việc xử lý vi phạm của tổ chức kiểm toán trong việc để xảy ra tình trạng báo cáo của các công ty không chính xác hoặc có những thông tin sai lệch sẽ được quy định tại Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán theo quy định tại Khoản 7 Điều 132 của dự thảo Luật. Ngoài ra, trách nhiệm của UBCKNN đã được quy định tại Khoản 1 Điều 132 của dự thảo Luật. Như vậy là đã có quy trách nhiệm để xử lý.