Ranh giới mong manh giữa Thượng đế và con nợ của ngân hàng

Với thu nhập của hai vợ chồng gần 20 triệu đồng/tháng, chị Minh Thanh (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết số tiền này vừa đủ chi tiêu hàng tháng cho 4 người trong gia đình chị. Tuy nhiên, cũng không ít lần cần mua sắm vài vật dụng trong nhà nhưng chưa đến ngày nhận lương của hai vợ chồng mà vay người quen thì không tiện nên kế hoạch chi tiêu đành phải chờ đến cuối tháng.

Không chỉ chị Thanh, đó cũng là tình huống dễ gặp phải của hàng triệu người sống bằng lương ở Việt Nam, đặc biệt là các đô thị lớn. Phần lớn khách hàng chi lương qua thẻ là cán bộ công nhân viên đang làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, trong số này mức thu nhập hiện tại của nhiều người chưa đủ để trang trải các chi phí sinh họat hàng ngày.

Chính từ bối cảnh này mà thẻ tín dụng được xem là chiếc chìa khóa vàng đối với người tiêu dùng. Sau khi thẻ ATM đã trở nên bão hòa, các ngân hàng đã đẩy mạnh dịch vụ thẻ tín dụng, đẩy mạnh hoạt động bán lẻ, bán chéo sản phẩm, kích thích hoạt động mua sắm của người tiêu dùng.

Diễn giải một cách đơn giản, thẻ tín dụng là một hình thức cấp tín dụng tạm thời của ngân hàng, khách hàng chi tiêu trước – thanh toán sau. Chủ thẻ không cần phải trả tiền mặt ngay khi mua hàng. Thay vào đó, ngân hàng sẽ ứng trước tiền cho người bán và chủ thẻ sẽ thanh toán lại sau cho ngân hàng các khoản giao dịch.

Thông thường để phát hành được thẻ tín dụng, khách hàng sẽ chứng minh cho ngân hàng về nguồn thu nhập của họ hoặc sử dụng tài sản đảm bảo là thẻ tiết kiệm, giấy tờ có giá hay tiền ký quỹ trên tài khoản... Dựa trên tính toán thu nhập chứng minh được, ngân hàng sẽ cấp cho khách hàng hạn mức tín dụng, nếu chứng minh được thu nhập và có điểm tín dụng tốt sẽ được cấp hạn mức tín dụng có thể lên tới 10 lần thu nhập bình quân hàng tháng.

Tiện ích, không có tiền vẫn có thể mua sắm

Cũng như thẻ ATM, tiện ích trong việc thanh toán không dùng tiền mặt, giúp tiết kiệm thời gian, thẻ tín dụng được biết đến là một công cụ nâng cao hiệu quả khi mua sắm bởi thẻ được chấp nhận trên toàn cầu, kể cả giao dịch bên ngoài lẫn trên mạng internet. Không những thế, nếu cần tiền mặt, cũng có thể dùng thẻ tín dụng để rút ở các máy ATM đặt khắp mọi nơi. Với mỗi lần rút tiền mặt từ thẻ, một khoản phí từ 3 – 4% sẽ được tính trên số tiền được rút.

Song khác với quẹt thẻ ATM - khách hàng đang chi tiêu bằng tiền của mình có sẵn trong đó thì khi thanh toán bằng thẻ tín dụng, thực chất là tiêu bằng số tiền đi vay trước của ngân hàng trong vòng tối đa 45 ngày mà không mất một đồng lãi.

Thậm chí, khảo sát của chúng tôi khi sử dụng dịch vụ tại các ngân hàng cho thấy, rất nhiều mặt hàng và dịch vụ thanh toán bằng thẻ tín dụng được giảm giá, khuyến mãi, tiết giảm chi phí hơn so với thanh toán theo cách truyền thống.

Ranh giới mong manh giữa Thượng đế và con nợ của ngân hàng

Thẻ tín dụng mang lại nhiều tiện ích nhưng làm cách nào để sử dụng thẻ một cách thông thái thì là một vấn đề cần được tìm hiểu cặn kẽ đặc biệt đứng trước những cạm bẫy mua sắm. Khi có thẻ trong tay, không ít người luôn có cảm giác mình là người có tiền, sẵn tiền, do đó nhiều khi rơi vào cảnh chi tiêu mất kiểm soát.

Về nguyên lý trả lại tiền cho ngân hàng, thẻ tín dụng cho phép khách hàng trả dần số tiền thanh toán trong tài khoản. Hàng tháng, ngân hàng phát hành thẻ sẽ thông báo chi tiết số tiền đã sử dụng trên thẻ tín dụng trong tháng, số tiền yêu cầu thanh toán tối thiểu và ngày hết hạn thanh toán.

Khách hàng có thể chọn 1 trong 3 cách thức thanh toán thẻ tín dụng như sau: Thanh toán tổng dư nợ phải trả mỗi kỳ; Trả trước khoản thanh toán tối thiểu; Trả bất kỳ khoản tiền nào nhiều hơn khoản thanh toán tối thiểu và ít hơn tổng dư nợ phải trả vào trước hoặc trong ngày đến hạn thanh toán.

Thông thường, khách hàng sẽ được tận hưởng ưu đãi miễn lãi tối đa 45 ngày. Nếu số tiền thanh toán ít hơn tổng dư nợ phải trả, phần nợ còn lại sẽ được tính lãi suất và chuyển sang kỳ kế tiếp. Hiện lãi suất các ngân hàng tính đều khá cao, từ 20-30% một năm. Do đó, những ai dùng thẻ tín dụng chỉ nên chi tiêu bằng thẻ tín dụng khoản tiền mà mình chắc chắn sẽ hoàn lại trong tháng. Nếu không, khách hàng sẽ trở thành "con nợ" của ngân hàng.

Vì vậy, nguyên tắc vàng cho người sử dụng thẻ tín dụng là phải luôn đảm bảo thanh toán hết toàn bộ số dư nợ cuối kỳ theo đúng hạn thanh toán của ngân hàng nếu muốn được miễn lãi.

Dễ bị đánh cắp thông tin

Thẻ tín dụng là một hình thức thay thế cho việc thanh toán trực tiếp, những thông tin yêu cầu thanh toán đều hiện diện trên thẻ. Chính vì những đặc điểm này rất dễ bị kẻ gian lợi dụng. Vì vậy, phải luôn bảo mật thông tin thẻ và giữ thẻ trong tầm kiểm soát.

Dù tốt thế nào chỉ nên 2 thẻ tín dụng là đủ

Mỗi người chỉ nên có tối đa 2 thẻ tín dụng. Bên cạnh đó, xếp hạng tín dụng - tiêu chí quan trọng để có thể vay tiền ngân hàng từ nay về sau - sẽ không tốt nếu các ngân hàng biết bạn mở quá nhiều thẻ tín dụng.

Nếu được cấp hạn mức khá lớn, khách hàng chỉ cần mở một thẻ. Một lời khuyên hữu ích là đừng nên vì nghe những quảng cáo miễn phí phát hành, miễn phí thường niên, tặng quà, vali kéo ... của các nhân viên sale ngân hàng mà mở thêm thẻ. Thông thường, phí thường niên hầu hết tại các ngân hàng chỉ miễn phí năm đầu tiên và phí dịch vụ liên quan đến thẻ tín dụng của mọi ngân hàng thường đắt hơn rất nhiều so với thẻ thông thường.

Chính vì thế mới có người nói rằng thẻ tín dụng là con heo vàng của ngân hàng nhưng là một con dao hai lưỡi đối với khách hàng. Vậy nên khách hàng cần phải tìm hiểu thông tin rõ ràng cũng như theo dõi lịch sử chi tiêu để trở thành những người tiêu dùng thông thái.