Rau quả Thái Lan, Trung Quốc 'ồ ạt' vào: Nỗi lo nhập siêu trở lại

Tổng cục Hải quan vừa công bố tình hình nhập khẩu các mặt hàng rau củ quả về Việt Nam trong tháng 2 và 2 tháng đầu năm 2017. Theo đó, trong tháng 2 vừa qua, cả nước chi cho nhập khẩu mặt hàng này là 67 triệu USD, đưa mức nhập khẩu 2 tháng đầu năm lên tới 164 triệu USD (tương đương khoảng 3.720 tỉ đồng).

Trong đó, 2 thị trường là Trung Quốc và Thái Lan đã chiếm gần 70% kim ngạch nhập khẩu rau quả của Việt Nam. Cụ thể, rau củ quả nhập từ Thái Lan 2 tháng đầu năm lên đến 82 triệu USD, chiếm hơn 50% giá trị nhập khẩu cả nước; hoa quả Trung Quốc đạt 31 triệu USD, chiếm hơn 19% giá trị nhập khẩu cả nước.

Như vậy, mỗi ngày người Việt chi khoảng 2 triệu USD (tương đương 44,5 tỉ đồng) để nhập rau củ quả từ Trung Quốc và Thái Lan.

Từ trước đến nay, Trung Quốc luôn được xem là thị trường xuất khẩu rau quả chủ yếu sang Việt Nam. Còn với Thái Lan, đây dường như là một thị trường mới nổi về mặt hàng này trong 2 năm trở lại đây.

Theo lý giải của Tổng cục Hải quan, một trong những nguyên nhân khiến tình hình nhập khẩu rau quả từ Thái Lan tăng mạnh là do các tập đoàn bán lẻ Thái Lan đã mua lại 2 đại siêu thị bán lẻ, bán buôn lớn nhất tại Việt Nam là Big C và Metro trong 2 năm 2015 và 2016. Bên cạnh đó, năm 2015, Việt Nam cũng đã xóa bỏ gần như 100% thuế quan đối với hàng hóa nhập khẩu thông thường từ Thái Lan nên hoa quả, bánh kẹo Thái được hưởng lợi từ chính sách này.

Tuy nhiên, thực trạng nhập khẩu rau quả nhiều từ 2 thị trường trên thời gian qua đã được Tổng cục Hải quan lên tiếng cảnh báo. Đơn vị này cho rằng có những mặt hàng nhập khẩu nhiều mà Việt Nam có thể sản xuất được, nếu không điều hòa thì nền kinh tế có thể quay trở lại hiện trạng nhập siêu.

Ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội siêu thị Hà Nội, cho rằng có nhiều nguyên nhân khiến rau quả Thái Lan nhập khẩu tăng mạnh vào thị trường Việt Nam. Thứ nhất là hoa quả Thái Lan có nhiều chủng loại giống Việt Nam như: xoài, nhãn, chôm chôm, măng cụt... Trong khi đó, nền nông nghiệp Thái Lan tiến bộ, sản xuất chuyên canh lớn nên năng suất, chất lượng cao, hình thức đồng đều hơn các sản phẩm của nước ta.

Về phía Việt Nam, vị chuyên gia này nói rằng tình hình sản xuất vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, sản phẩm không thương hiệu, không bao bì, tiểu thương lại hay gian dối "trộn" hàng, lấy hàng Trung Quốc đội lốt hàng Việt... Chính vì thế mà hàng Việt luôn phải "chào thua" trên sân nhà. Bên cạnh chất lượng tốt, giá cả hàng Thái Lan cũng rất phải chăng.

Theo các chuyên gia, sắp tới khi thuế nhập khẩu rau quả Thái Lan về Việt Nam bằng 0% thì giá hàng hóa Thái Lan sẽ còn rẻ hơn nữa, không chỉ hoa quả mà các mặt hàng Thái Lan khác sẽ tràn vào Việt Nam mạnh mẽ hơn.