Rủi ro lớn nhất với tỷ giá ngoại hối hiện nay là gì?

Theo thông báo từ Ngân hàng Nhà nước, bắt đầu từ ngày 8/6, giá mua vào USD trên Sở Giao dịch NHNN và giá thực hiện cho hợp đồng USD giao kỳ hạn 6 tháng là 22.975 đồng, giảm 150 đồng so với trước đó (23.125 đồng).

Trước đó, vào đầu năm 2021, NHNN đã quyết định sử dụng công cụ mua kỳ hạn ngoại tệ 6 tháng được hủy ngang 1 lần thay cho mua giao ngay, với giá thực hiện là 23.125 đồng.

Bộ phận phân tích của Chứng khoán KB Securities (KBSV) cho biết, theo thống kê không chính thức, trong 6 tháng đầu năm có khoảng 7- 8 tỷ USD được NHNN mua thông qua phương thức này, với thời gian thực hiện vào giai đoạn tháng 7- 8.

Tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng trong phiên giao dịch ngày 8/6 giảm xuống 22.964 đồng, từ mức 23.026 đồng trong ngày trước đó. Giá USD mua vào/bán ra niêm yết tại các NHTM không thay đổi, ở mức 22.830 - 23.060 đồng trong khi giá USD chợ đen giảm 20 đồng mỗi chiều, hiện giao dịch 23.130 - 23.180 đồng.

KBSV cho rằng, động thái trên cho thấy nhu cầu mua ngoại tệ của NHNN nhằm bổ sung dự trữ ngoại hối giảm: Giá thực hiện cho hợp đồng kỳ hạn 6 tháng thấp hơn khoảng 30 đồng so với tỷ giá liên ngân hàng ngày 7/6 và thời gian đáo hạn rơi vào khoảng cuối năm, nhu cầu ngoại tệ từ khách hàng lớn nên khả năng cao số lượng các hợp đồng được thực hiện sẽ thấp.

Dự trữ ngoại hối hiện nay đã cao hơn mức tiêu chuẩn, theo thang đo của IMF, thanh khoản trên thị trường duy trì dồi dào, trong khi áp lực lạm phát còn hiện hữu, cho nên NHNN sẽ thận trọng hơn trong việc sử dụng kênh ngoại hối để cung cấp thanh khoản cho thị trường. Ngoài ra, Việt Nam hiện vẫn nằm trong danh sách theo dõi "thao túng tiền tệ" từ Mỹ, do vậy hành động của NHNN vừa có thể giúp giải tỏa áp lực lên VND (trong bối cảnh USD giảm giá), vừa tránh vi phạm tiêu chí thứ 3 (can thiệp ngoại hối ít nhất 6 tháng).

Các chuyên gia của KBSV cũng nhận định, hành động giảm giá mua USD của NHNN sẽ phần nào giải tỏa áp lực từ khía cạnh nhập khẩu lạm phát: Động thái trên được diễn ra trong bối cảnh chỉ số DXY (đo sức mạnh USD) duy trì ở vùng thấp 89-90 điểm (đồng USD giảm giá) trong khi đó đồng CNY tăng giá mạnh kể từ cuối năm 2020 (tăng 2%). Đường NEER và REER giảm mạnh kể từ mức đỉnh vào tháng 3/2020, cho thấy VND đã giảm giá tương đối so với rổ tiền tệ. Điều này đã tạo áp lực lên hoạt động nhập khẩu (gia tăng nhập khẩu lạm phát) (kim ngạch nhập khẩu tăng 31,8% so với cùng kỳ trong 4 tháng đầu năm).

Đồng thời, việc không cho phép các NHTM hủy ngang trong hợp đồng mua kỳ hạn sẽ giúp NHNN bám sát hơn nguồn cung ngoại tệ thực tế của NHTM, tuy nhiên làm hạn chế tính linh hoạt trong dòng tiền của các NHTM. Việc không cho phép hủy ngang sẽ bắt buộc các tổ chức tín dụng sẽ phải nắm giữ ngoại tệ lâu hơn và hạn chế việc “trading”, đồng thời NHTM phải cân đối thanh khoản tiền đồng dài hạn, và dự báo chính xác nhu cầu của khách hàng để có thể đáp ứng đầy đủ nguồn cung ngoại tệ và tiền đồng.

KBSV lưu ý, rủi ro lớn nhất đối với tỷ giá ngoại hối hiện nay là động thái của FED. Mặc dù lạm phát ở Mỹ tăng mạnh trong tháng 4, tuy nhiên số liệu việc làm không như kỳ vọng là yếu tố giúp đồng USD vẫn ở duy trì mức thấp. Số liệu lạm phát và việc làm tại Mỹ sẽ cần được theo dõi kĩ hơn để có thể đưa ra được kết luận liệu rằng lạm phát ở Mỹ đã đáng lo ngại hay chưa. Các cuộc họp FED sắp tới, đặc biệt là tháng 9 sẽ là tâm điểm cần chú ý. Trong trường hợp xấu nhất, khi FED bắt đầu phát tín hiệu giảm tốc độ mua tài sản, đồng USD sẽ tăng nhanh và tạo áp lực lên các đồng tiền mới nổi, trong đó có VND.