Shark Hưng: "Người đi gọi vốn đi định giá tương lai, trong khi người bỏ tiền ra lại muốn mua giá trị ở hiện tại"

Tính "cả thèm chóng chán" khiến startup không thể đi xa

Tại Hội thảo Shark Tank diễn ra ở TP.HCM mới đây, các Shark đã có buổi tranh cãi nhiệt tình về các startup và câu chuyện gọi vốn vượt tầm trong những số phát sóng vừa qua của Shark Tank Việt Nam. Trong quá trình chứng kiến các bạn trẻ lần lượt trình bày ý tưởng, định giá và gọi vốn, các Shark đều có những nhận định sắc bén và mong muốn truyền tải đến các startup để họ rút được kinh nghiệm trên hành trình khởi nghiệp.

Trong mùa 3 của Shark Tank chúng ta đã được chứng kiến một deal xuống tiền nhanh nhất, chốt deal nhanh nhất của Shark Tank đó chính là Shark Việt đã bắt tay cùng với Hải Hồ - Founder của Triip.vn. Trả lời về việc liệu có nghĩ đến việc sẽ thất bại khi cái bắt tay với Triip diễn ra "thần tốc" trong vòng 1 tháng thẩm định, ông Việt cho biết:

"Thất bại thì tôi cũng đã nghĩ tới. Tôi nghĩ kể cả khi phương pháp của chúng ta tốt thế nào đi chăng nữa cũng sẽ tồn tại những rủi ro. Không hẳn vì dự án, vì thị trường, vì mối quan hệ quốc tế tốt thì hẳn sẽ thành công. Trong kinh doanh, không ai có thể nói trước được điều gì. Cho nên nếu hôm nay có những gì hay từ các bạn startup, tôi nghĩ có gì chân thật thì cứ phải thẳng thắn trao đổi với nhau".

Cũng theo "cá mập y tế" một trong những lý do thất bại của các startup chính là tính "cả thèm chóng chán" mà ông thấy đang ở nhiều startup hiện nay. Phải kiên trì thì mới có thể gặt hái được thành công. Thực ra khó khăn đối với startup thì có rất nhiều, nếu như cả thèm chóng chán sẽ dễ thất bại Tiền cũng rất quan trọng nhưng không phải là tất cả.

Còn ông Nguyễn Thanh Mỹ - Chủ tịch tập đoàn Mỹ Lan đưa ra lời khuyên dành cho các startup hiện nay, để thành công, cần phải nhìn nhận lại bản thân mình, đi từ những bước nhỏ, biết lượng sức: "Cá nhân tôi cho rằng, khi khởi nghiệp các bạn phải nhìn vào bản thân mình trước. Liệu mình đã đủ kiên nhẫn chưa? Có đủ những chuẩn bị chưa đủ? Đã tìm hiểu về thị trường chưa? Có ai đã từng làm trước đó chưa? Rất nhiều câu hỏi bạn cần phải đặt ra và tự chấp vấn muốn khởi nghiệp nên xem trước mình đã".

Chia sẻ về vấn đề con người trong doanh nghiệp, làm thế nào để có thể quản lý tốt đội ngũ nhân sự của công ty, nhất là những người trẻ hiện nay đang có xu hướng "nhảy việc" ngày càng nhiều ở các doanh nghiệp. Ông Nguyễn Thanh Mỹ cho biết: "Khi bản thân là một người lãnh đạo, tôi cũng thường hay chia sẻ và nói chuyện với nhân viên của mình rằng mình muốn gì ở họ. Tôi giao quyền và để cho họ tự làm, tôi sẽ là người theo sát, hỗ trợ nhưng không bắt buộc họ phải làm theo ý của mình. Tôi thấy khi làm sếp, nhất là những doanh nghiệp có những doanh nhân trẻ.

Rất nhiều bạn thường hay bắt nhân viên làm theo ý của mình. Cứ để họ tự phát huy khả năng của họ. Mình chỉ là người đứng sau dõi theo, tiếp thu và áp dụng những ý tưởng sáng kiến mà họ làm để có thể giúp đỡ cộng đồng. Thêm vào đó, khi tôi xây dựng một doanh nghiệp tôi luôn chú trọng về môi trường làm việc, xây dựng một văn hóa công ty văn minh, xây dựng một chế độ đãi ngộ tốt cho nhân viên. Cuối cùng, là người lãnh đạo, mình luôn phải là người đi tiên phong đầu tư vào con người trước".

Giả mã hiện tượng "ngáo giá" khi gọi vốn

Theo các Shark, bên cạnh những tác động nhất định của tình hình kinh tế vĩ mô thì một nguyên nhân khác đến từ việc các doanh nhân trẻ thường phạm phải một số lỗi cơ bản khi khởi nghiệp. Trong đó, việc định giá công ty quá cao so với thực tế, "ngáo giá" khi kêu gọi đầu tư luôn là vấn đề đáng quan tâm hiện nay.

Giải đáp cho thắc mắc tại sao lại có sự tranh cãi chênh lệch về việc định giá giữa startup với nhà đầu tư, shark Phạm Thanh Hưng - Phó Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Thế Kỷ Cen Group cho rằng "Bởi vì mục đích của người định giá khác nhau, người đi gọi vốn lại đi định giá tương lai, trong khi người bỏ tiền ra lại muốn mua giá trị ở hiện tại, vì thế xảy ra sự chênh lệch vô cùng lớn".

Shark Dzung Nguyễn cũng thú nhận startup tại Shark Tank bị ông ép giá nhiều hơn bên ngoài. Tuy nhiên, sau thẩm định thì Giám Đốc Quỹ Đầu Tư Cyber Agent Việt Nam và Thái Lan có thể tăng giá lên cho startup. Chia sẻ về góc nhìn đầu tư và cách thức xuống tiền, shark Dzung nói: "Trong quá trình lựa chọn và đưa ra offer thì tôi sẽ tính toán dựa trên các con số mà các bạn đang nói và quan trọng hơn là tôi sẽ nhìn thấy tiềm năng trong tương lai của cái đấy nhiều hơn ở hiện tại, và tôi đưa ra con số offer mà tôi nghĩ phù hợp để đưa ra quyết định để sau này tôi giải ngân một cách nhanh chóng".

Còn với "cá mập kén ăn" Phạm Thanh Hưng, ông lại phân bổ đầu tư cho startup theo 2 hướng khác nhau và có xu hướng trả giá "xởi lởi" hơn cho các startup nằm trong hệ sinh thái bất động sản của CenGroup, nhưng ngược lại ông khá khắt khe với các startup trái hệ sinh thái khi đặt mình ở vai trò của một nhà đầu tư tài chính.

"Ngoài ra tôi cũng định giá dựa trên con số các bạn nói bởi vì định giá thị trường thì phải có nguyên tắc. Chúng ta tạm gọi là so sánh nhưng trong thực tế startup chả có startup nào giống nhau cả. Mô hình đó quá mới thì chưa có con số nào để so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành. Vì vậy đối với các bạn startup thật sự, nhất là trong lĩnh vực công nghệ và những lĩnh vực mới thì việc định giá này không thường các Shark cũng khá là cảm tính. Chủ yếu là đầu tư vào con người, bởi vì trông founder cũng đáng tin cậy, trong những mô hình mới như vậy tất cả các con số đều rất khó kiểm chứng, Các bạn đi gọi vốn thì cái tính đúng sai chưa chắc đã quan trọng bằng tính logic" – Shark Hưng chia sẻ thêm.

Là một trong những startup kêu gọi thành công và được rót vốn nhanh nhất mùa 3, Hồ Việt Hải - Co-Founder & CEO Triip cũng tiết lộ bí quyết để "câu" thành công đúng nhà đầu tư mong muốn chính là một sự chuẩn bị có kế hoạch chặt chẽ. "Triip xác định phương thức là: Mình sẽ tính toán dựa trên GMV, thì GMV của triip nhân khoảng 5,5 lần thì ra được valuation 10 triệu USD. Triip là công ty chuyên về Reseach Tech nên dựa trên định giá của Engineer là mỗi Engineer định giá bao nhiêu. Bên em kết hợp khoảng 3 - 4 phương pháp cộng với dò giá thị trường, thêm với data mình sẽ có ở Shark Tank để mình mới rút ra những câu hỏi. Và toàn bộ câu hỏi các Shark đưa ra trong buổi gọi vốn đều có trong file excel nên bọn em không có bị bất ngờ khi bị hỏi" – Hồ Hải nói.

Bàn về tính rủi ro của các công ty công nghệ đem đến cho nhà đầu tư khi được định giá chủ yếu là dựa vào giấc mơ, Shark Dũng bày tỏ quan điểm của một tri kỷ.

"Công nghệ sẽ đi vào cuộc sống đáp ứng không chỉ cho người tiêu dùng mà còn phục vụ vấn đề của doanh nghiệp, phục vụ vấn đề liên quan của chính phủ. Quan trọng nhất nếu mình giải được bài toán đủ lớn, quy mô đủ lớn thì trong tương lai mình có thể hoàn toàn kỳ vọng được giá trị doanh nghiệp đi lên từ những nhu cầu ấy. Mình đầu tư vào những công ty để phục vụ cho mục đích nào đấy của con người, khi mình đã phục vụ đủ lớn rồi thì chắc chắn giá trị công ty sẽ đi lên bởi vì người dùng thấy được giá trị đấy, họ sẽ trả lại cho mình một doanh số nhất định nào đấy", Shank Dũng cho lời khuyên.