Sốt ruột chờ khai thông hồ sơ nhà đất

Cục Thuế TP HCM vừa có văn bản gửi UBND TP HCM, đề xuất tổ chức họp để thống nhất việc áp dụng bảng giá đất theo hướng những hồ sơ đất đai phát sinh từ ngày 1-8 đến trước ngày UBND TP HCM ban hành quyết định điều chỉnh bảng giá đất mới thì áp dụng theo bảng giá đất cũ giai đoạn 2020 - 2024, giúp cơ quan thuế kịp thời tính nghĩa vụ tài chính cho hồ sơ đất đai.

Theo ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP HCM, cơ quan thuế đang chờ UBND thành phố hướng dẫn áp dụng giá đất nên từ ngày 1 đến 27-8, trên địa bàn tồn đọng hơn 8.808 hồ sơ giao dịch nhà đất. Trong đó có 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất với trường hợp công nhận quyền sử dụng đất; 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất với trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất; 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản; 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính.

"Nếu UBND thành phố thông báo được áp dụng theo bảng giá đất cũ thì cơ quan thuế sẽ tập trung xử lý, khai thông tình trạng tắc nghẽn hồ sơ nhà đất" - ông Dũng nói.

Trong khi đó, một thanh tra viên mảng nhà đất của Cục Thuế TP HCM cho hay Luật Đất đai 2024 quy định phương án giá đất đã trình UBND cấp có thẩm quyền trước ngày luật này có hiệu lực thì cấp có thẩm quyền quyết định giá đất cụ thể theo phương án đã trình.

Thế nên, trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, cơ quan quản lý nhà đất TP HCM đã trình cấp có thẩm quyền ban hành giá đất mới. Do đó, nếu cơ quan thuế áp dụng giá đất cũ sẽ bị phê bình là không thực hiện theo quy định Luật Đất đai 2024, hệ quả là việc giải quyết hồ sơ nhà đất sẽ chậm.

Tuy vậy, ông Nguyễn Chiến Lũy ở Ban Đối ngoại, Hội Tư vấn và Đại lý thuế TP HCM (HTCAA) cho biết Luật Đất đai 2024 quy định giá đất được xác định theo nguyên tắc thị trường. Vì thế, cơ quan thuế có thể chờ UBND TP HCM công bố bảng giá đất mới làm cơ sở tính toán nghĩa vụ tài chính đối với hồ sơ công nhận quyền sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất… Còn những hồ sơ chuyển nhượng nhà đất, ngành thuế có thể căn cứ vào giá mua - bán thực tế để tính thuế thu nhập cá nhân như đã từng thực hiện trong nhiều năm qua.

Trường hợp các hồ sơ này kê khai mức giá quá thấp thì cơ quan thuế căn cứ vào dữ liệu của mình để ấn định mức giá hợp lý, làm cơ sở tính thuế. Khi đó, số lượng hồ sơ chuyển nhượng bất động sản sẽ được giải quyết, đáp ứng một phần nhu cầu giao dịch của người dân.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM - cho biết đã có kiến nghị về phân loại hồ sơ có liên quan đến tính tiền sử dụng đất nhằm giải tỏa ách tắc về thuế tại TP HCM. Cụ thể, đề nghị cơ quan thuế giải quyết ngay 2.737 hồ sơ liên quan chuyển nhượng bất động sản, vì các hồ sơ này không phát sinh nghĩa vụ thuế.

Tại cuộc họp gần nhất do Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì nhằm phối hợp xử lý vướng mắc của UBND TP HCM về áp dụng bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024, các nội dung cũng đã được xác định rõ: Đối với tất cả hồ sơ tồn đọng phát sinh sau ngày 1-8 thì cơ quan thuế thực hiện đúng nguyên tắc áp dụng pháp luật là hồ sơ nhận tại thời điểm nào thì áp dụng quy định pháp luật có hiệu lực tại thời điểm đó để xem xét, giải quyết.

Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM đã kịp thời có kết luận về việc xây dựng "Bảng giá đất điều chỉnh" để áp dụng trên địa bàn từ nay đến ngày 31-12-2025. Các sở, ngành liên quan cần khẩn trương xây dựng và ban hành để áp dụng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.