Sự khác nhau giữa dầu nhớt xe ga và xe số mà không mấy ai để ý, cẩn thận thay nhầm là “toang”

Dầu nhớt là hỗn hợp gồm dầu gốc và phụ gia dùng để bôi trơn cho các động cơ. Phụ gia được thêm vào với mục đích giúp cho dầu nhớt có được những tính chất phù hợp với chỉ tiêu đề ra mà bản thân dầu gốc không có được.

Bởi vậy dầu nhớt có rất nhiều loại khác nhau, nhưng đôi khi đi thay dầu nhớt xe máy, nhiều người có thể sẽ bị nhầm lẫn giữa dầu xe ga và xe số vì cho rằng hai loại xe phổ thông này đều có thể dùng chung một loại dầu nhớt.

Trên thực tế điều này lại hoàn toàn không đúng bởi cơ chế động cơ của xe ga và xe số hoàn toàn khác nhau, bởi vậy loại dầu nhớt phù hợp cho chúng cũng sẽ khác nhau.

JASO (chữ viết tắt của Japanese Automotive Standards Organization) đây là tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ô tô Nhật Bản. Có nhiều tiêu chuẩn của JASO, tuy nhiên đối với loại xe 4 thì xe số là JASO MA, xe ga là JASO MB, còn xe 2 thì là JASO FC. Vì thế khi thay dầu nếu nhân viên cửa hàng chuẩn bị đổ một bình dầu JASO MA vào chiếc xe ga của bạn thì nên dừng họ lại ngay cho dù họ nói rằng họ có kinh nghiệm và điều này không ảnh hưởng đến xe. Ngoài ra cũng cần chú ý thêm về 1 số ký hiệu trên bình nhớt, 4T dành cho xe 4 thì, 2T dành cho xe 2 thì, AT dành cho xe tay ga và MT dành cho xe số.

Đầu tiên, có thể hiểu xe số truyền động bằng bánh răng và ly hợp ướt (có dầu). Dầu xe số có nhiệm vụ bôi trơn cả động cơ và ly hợp. Nếu dầu có ma sát thấp, độ nhớt thấp sẽ gây trượt ly hợp làm máy nóng, ì máy. Do vậy dầu nhớt xe số phải thỏa mãn tiêu chuẩn JASO MA của Hiệp hội ô tô xe máy Nhật Bản (JASO).

Trong khi đó, xe ga thì truyền động vô cấp bằng dây đai (không có hộp số bánh răng) và ly hợp khô. Dầu xe tay ga chỉ có nhiệm vụ bôi trơn động cơ. Để phát huy tính năng vận hành của xe như tăng tốc nhanh, phát huy tối đa công suất, làm mát động cơ tốt hơn và giảm tiêu hao nhiên liệu. Do đó dầu cho xe tay ga thường là dầu đa cấp có độ nhớt thấp, có đặc tính ma sát thấp và thỏa mãn yêu cầu tiêu chuẩn JASO MB của Hiệp hội ô tô xe máy Nhật Bản (JASO).

Do đặc điểm kết cấu của hai loại động cơ như vậy nên dầu bôi trơn cũng có sự khác nhau về tính chất và khối lượng. Thông thường với xe số thường dùng dầu có độ nhớt cao hơn và dung tích lớn hơn so với xe ga có cùng công suất.

Ngoài ra do điều kiện làm việc của động cơ của 2 loại khác nhau nên cũng thường dùng phẩm cấp dầu bôi trơn của xe ga cao hơn xe số. Đặc biệt với các xe EFI (xe phun xăng điện tử) cần có độ tin cậy cao nên thường dùng dầu có phẩm cấp cao hơn xe ga thông thường. Tuy nhiên sự khác biệt nhỏ trên thông số vỏ chai dầu nhớt nhỏ như vậy nên việc đổ nhầm dầu nhớt không phải là chuyện hiếm gặp.

Xe số truyền động bằng bánh răng, xích và sử dụng ly hợp ướt (có dầu). Dầu nhớt dùng cho xe số phải cân đối tính năng bôi trơn tốt cho cả động cơ, ly hợp và hộp số. Nên phải có đặc tính ma sát cao hơn để ly hợp không bị trượt. Cần có phụ gia cực áp và chống mài mòn để bảo vệ tốt cho hộp số.

Khi thay nhầm dầu nhớt của xe ga cho xe số thì chiếc xe của bạn có thể gặp những tình trạng như trượt ly hợp: các lá bố và sắt trong bộ ly hợp mất độ bám gây ra tình trạng trượt lên nhau vì trong dầu nhớt của xe tay ga không có chất phụ gia chống trượt. Nếu tiếp tục sử dụng trong một thời gian dài có thể khiến cho bộ ly hợp bị hỏng. Ngoài ra, xe có thể bị giảm công suất, động cơ nhanh nóng dẫn đến khả năng hỏng cao và đặc biệt là tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn khi sử dụng loại nhớt không phù hợp.

Xe tay ga truyền động vô cấp bằng dây đai (không có hộp số bánh răng) và sử dụng ly hợp khô. Dầu được thiết kế chỉ để bôi trơn và làm mát động cơ. Nên dầu lỏng và có đặc tính ma sát thấp.

Dầu nhớt xe số vẫn có thể dùng được cho xe ga nhưng như đã phân tích ở trên thì dầu nhớt xe số sẽ đặc hơn, độ ma sát nhiều hơn nên nó sẽ làm cho xe ga không thể vận hành một cách tốt nhất, máy sẽ hơi nóng.

Khi sử dụng dầu nhớt, việc thay nhầm dầu nhớt của xe số cho xe tay ga về lâu dài sẽ ảnh hưởng xấu đến hiệu suất hoạt động của động cơ xe, nên tốt nhất mỗi loại nhớt được chế tạo ra có chức năng và sẽ hoạt động tốt nhất khi dùng đúng với dòng xe mà nó quy định. Vì vậy nên sử dụng đúng loại nhớt khuyến cáo cho đúng loại xe.