Sửa quy định nới thời hạn bắt buộc triển khai mô hình CCP thêm 2 năm

Ủy ban Chứng khoán vừa thực hiện lấy ý kiến đóng góp về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 155/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán.

Theo đó, dự thảo đề nghị sửa đổi khoản 13 điều 310 (điều khoản chuyển tiếp về việc thực hiện hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tại thị trường Việt Nam) nhằm nâng thời hạn tối đa bắt buộc triển khai thực hiện hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán theo cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) từ 3 năm lên thành 5 năm.

Theo quy định tại điều 150 của Nghị định 155/2020, hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán thực hiện theo cơ chế CCP. Cụ thể, áp dụng CCP đối với hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch thực hiện trên hệ thống giao dịch chứng khoán, ngoại trừ hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch công cụ nợ.

CCP là cơ chế bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán do Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) thực hiện, trong đó VSDC thông qua hoạt động thế vị trở thành một đối tác của giao dịch chứng khoán, thành viên bù trừ là đối tác còn lại của giao dịch.

Nghị định 155/2020 có hiệu lực từ 01/01/2021. Tại thời điểm đó, mô hình CCP chưa thể được triển khai nên Nghị định đưa ra điều khoản chuyển tiếp nêu rõ cách thức hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán sẽ tiếp tục được thực hiện theo Luật Chứng khoán cũ, thời hạn tối đa trong 3 năm.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại tức là đã hết thời hạn 3 năm, mô hình CCP vẫn chưa được triển khai. Việc sửa đổi thời hạn thêm 2 năm trong điều khoản chuyển tiếp là cần thiết để hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán tiếp tục hoạt động theo mô hình cũ.

Nói về tiến độ của CCP, VSDC cho biết đã hoàn tất và sẵn sàng triển khai CCP khi hệ thống công nghệ thông tin mới (KRX) của thị trường đi vào hoạt động. Mô hình CCP triển khai cho thị trường chứng khoán cơ sở sẽ nâng sức mua của nhà đầu tư lên đáng kể khi thay đổi tỷ lệ ký quỹ trước khi mua, thay vì phải có đủ 100% tiền ký quỹ trước khi mua, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ theo yêu cầu của thành viên bù trừ (dự kiến từ 10 - 20%).

Thanh khoản của thị trường được kỳ vọng sẽ cải thiện khi nghiệp vụ bán chứng khoán chờ về được áp dụng sau khi triển khai CCP do các tính năng liên quan đã được tích hợp trong hệ thống công nghệ thông tin mới, cũng như khung pháp lý cho các giao dịch này. Đồng thời, việc triển khai cơ chế CCP cho thị trường chứng khoán cơ sở cũng là một trong những bước quan trọng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán từ hạng cận biên lên mới nổi.