Doanh nghiệp không chờ tỷ giá

Do dự bỏ vốn đầu tư

Yếu tố tỷ giá được nhiều quốc gia sử dụng để tạo ưu thế cho xuất khẩu. Nhiều năm qua nền kinh tế Việt Nam cũng hướng về xuất khẩu nên chính sách tiền tệ thường ưu tiên cho xuất khẩu hàng hóa.

Năm ngoái sau hai lần chủ động phá giá tiền đồng vào đầu năm và giữa năm để hỗ trợ xuất khẩu, sau đó đến quý III/2015 yếu tố đồng NDT bị mất giá mạnh so với USD, NHNN tiếp tục điều chỉnh tỷ giá cho phù hợp với cán cân thương mại Việt - Trung vốn chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Theo đó, giá trị đồng Việt Nam năm 2015 mất khoảng 5,1% so với USD. Từ yếu tố Trung Quốc năm ngoái khiến nhiều doanh nghiệp phải nhìn nhận thêm về tỷ giá dưới những tác động của quốc tế.

Nếu xét theo yếu tố tiền tệ, hàng xuất khẩu của Việt Nam năm qua giảm sức cạnh tranh so với hàng hóa của Malaysia, Thái Lan… do đồng bản tệ của các nước này đã mất giá mạnh. Thế nhưng việc NHNN cam kết không điều chỉnh tỷ giá sau khi nới rộng biên độ tỷ giá để ứng phó với việc NDT mất giá vào tháng 8/2015, quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia đã phải chia sẻ cho nền kinh tế một lượng ngoại tệ đáng kể.

Đầu năm 2016 giá USD trong các ngân hàng có chuỗi ngày giảm, nguyên do được cho là áp lực giảm lãi suất đồng USD của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), NDT tiếp tục bị đánh sụt xuống và các đồng tiền của các nước trong khu vực mất giá mạnh. Trước đó, bộ phận nghiên cứu của BIDV đã đưa ra dự báo tiền đồng năm 2016 sẽ mất giá thêm 4-5% giá trị so với USD khiến nhiều doanh nghiệp hoang mang và nảy sinh tâm lý chờ đợi thị trường chuyển biến rõ nét hơn mới quyết định đầu tư.

Cung cầu ngoại tệ không quá lớn

Áp lực tiền đồng mất giá là có thực, nếu nhìn vào giá mua USD kỳ hạn của các doanh nghiệp thì từ đầu năm 2016 đến nay VND đã mất 1% giá trị. Song tác động của nó hai chiều, nhất là đối với nền kinh tế Việt Nam vẫn đang phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên phụ liệu. Song với việc điều hành tỷ giá trung tâm của NHNN hiện nay không gây sốc cho doanh nghiệp, hơn nữa năm nay không có yếu tố trong nước nào gây áp lực lên tỷ giá.

Cách điều hành tỷ giá trung tâm đã hạn chế đáng kể đầu cơ ngoại tệ trên thị trường, việc công bố tỷ giá hàng ngày giúp giảm tâm lý chờ đợi tỷ giá tăng của một bộ phận dân chúng và doanh nghiệp.

Chuyên gia tài chính Lê Xuân Nghĩa cho rằng, năm 2016 tổng lượng ngoại tệ vào Việt Nam vẫn lớn hơn lượng ngoại tệ ra khỏi Việt Nam. Như vậy có thể nói nhu cầu ngoại tệ (xuất nhập khẩu) cơ bản là dư thừa, nếu khắc phục được tình trạng găm giữ. Một chuyên gia kinh tế cho rằng, thành bại của các doanh nghiệp trong hoạt động thương mại không hoàn toàn do yếu tố tỷ giá quyết định.

Vấn đề lớn nhất trong năm nay vẫn là giá hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đang cao hơn các nước có hàng hóa tương đồng xuất khẩu trên thị trường quốc tế. Điều này đã kéo dài nhiều năm nay do hoạt động gia công của các doanh nghiệp, chưa nâng cao khả năng đầu tư chế biến, chế tạo để tạo ra giá trị gia tăng cao cho hàng xuất khẩu. Trong khi đó độ mở của nền kinh tế với quốc tế đã rất rộng, đặc biệt là với các thị trường Mỹ Latinh và châu Âu.

Để hạn chế những rủi ro từ yếu tố tiền tệ, các doanh nghiệp nên chủ động có những biện pháp phòng ngừa rủi ro tỷ giá thay vì chần chừ nhìn tỷ giá có thể sẽ mất cơ hội đầu tư. Hơn nữa điều hành tỷ giá trung tâm công bố giá theo từng ngày chứ không còn như trước đây công bố tăng tỷ giá theo thời điểm thị trường để có thể chờ.