Đừng để bị con số đánh lừa
Khi đi vay tiền ngân hàng, không ít khách hàng cá nhân thường chỉ quan tâm xem mức lãi suất ngân hàng đưa ra mà ít để ý đến phương thức trả lãi như thế nào.
Trong khi đó, phương thức trả lãi quyết định không nhỏ đến việc khoản vay đó đắt hay rẻ.
Hiện có hai cách tính lãi vay: tính trên dư nợ giảm dần hoặc tính lãi suất (LS) trên dư nợ ban đầu. Tùy theo mỗi cách tính mà số tiền người vay phải trả NH khác nhau.
Chẳng hạn, một khoản vay 100 triệu đồng, thời gian vay 3 năm, lãi suất vay 12%/năm tính trên dư nợ giảm dần, trong tháng vay đầu tiên khách hàng trả NH gốc và lãi khoảng 3,8 triệu đồng. Do số tiền gốc trả dần hằng tháng được trừ đi nên tháng cuối cùng số tiền gốc và lãi mà khách hàng phải trả cho NH chỉ khoảng 2,8 triệu đồng. Trong trường hợp LS vay cố định 3 năm (thường LS vay tính trên dư nợ giảm dần sẽ thay đổi 3 hoặc 6 tháng 1 lần), phần lãi mà khách hàng phải trả cho khoản vay 100 triệu đồng là 18,5 triệu đồng.
Cũng với số tiền vay 100 triệu đồng, thời gian vay 3 năm nhưng LS cho vay là 8,5%/năm, phương thức tính lãi trên dư nợ ban đầu, mỗi tháng khách trả gốc và lãi NH khoảng 3,5 triệu đồng. Số tiền này trả đều hằng tháng nên tính ra trong 3 năm, số lãi mà khách hàng trả NH khoảng 25,5 triệu đồng.
“Khi tiếp cận với NH để làm hồ sơ vay, khách hàng thường hay nhìn vào mức LS cho vay NH đưa ra mà ít quan tâm đến phương thức trả lãi như thế nào. Một số người bị con số “đánh lừa”, vì cứ nghĩ mức LS thấp hơn thì trả lãi ít hơn. Qua ví dụ trên cho thấy, mức LS vay chỉ 8,5%/năm nhưng khách hàng lại phải trả tiền lãi NH nhiều hơn mức LS 12%/năm. Vấn đề nằm ở chỗ phương thức tính lãi trên dư nợ ban đầu hay giảm dần, vì thế người vay cần lưu ý kỹ điều này trước khi ký hợp đồng vay vốn”, Trưởng phòng quản lý tín dụng cá nhân một NH cổ phần ở TP.HCM phân tích.
Tuy nhiên, chuyên gia này cũng lưu ý phương pháp tính lãi trên dư nợ giảm dần hay ban đầu đều có ưu điểm và khuyết điểm. Với cách tính trên dư nợ ban đầu, mức LS sẽ được duy trì suốt thời gian vay, số tiền trả hằng tháng được cố định mà không cần phải tính toán lại từng tháng. Tuy nhiên, nếu khách chọn phương thức này, mức LS vay phải thật sự thấp hơn nhiều so với dư nợ giảm dần được áp dụng tại cùng thời điểm; đồng thời không nên chọn thời gian vay quá dài. Thời gian vay càng dài đồng nghĩa với số tiền lãi mà khách hàng phải trả càng cao, tỷ lệ lãi trên vốn ở mức khó chấp nhận.
Trường hợp khách chọn vay theo phương pháp tính lãi trên dư nợ giảm dần, số tiền lãi phải trả NH dựa vào số tiền gốc thời điểm đó. Tuy nhiên, người vay gặp phải rủi ro là LS vay sẽ thay đổi vào những tháng sau đó, không thể dự trù được vì NH luôn áp LS theo từng thời điểm thực tế và… có lợi cho NH. Thực tế, thời gian qua có những trường hợp khi khách hàng vay, LS ban đầu chỉ 11 - 12%/năm nhưng sau đó LS lên đến 24 - 25%/năm, dẫn đến tiền lãi trả NH tăng chóng mặt. Một khi lâm vào tình cảnh khó trả nợ, không trả nợ đúng hạn, khách có thể sẽ bị NH tính lãi phạt cao.
Theo Thanh Xuân