Luật sư: "Ưu tiên tuyển dụng như ở Agribank là chuyện... bình thường!"

Câu chuyện ngân hàng Agribank ưu tiên tuyển dụng "con em trong nhà" trong thời gian qua đã đón nhận nhiều ý kiến trái chiều.

Nhiều người tỏ ra bức xúc khi cho rằng các con em trong gia đình cán bộ làm việc ở ngân hàng đều được cộng 30 điểm trên thang điểm 100 thì còn cơ hội nào nữa mà ứng tuyển. Với quy định ưu tiên như trên thì con em lao động, con em nông dân sẽ không có cơ hội làm việc tại ngân hàng này. Đó là một sự bất bình đẳng, một quy định trái luật gây bức xúc dư luận...

Song cũng theo nhìn nhận của một bộ phận dân chúng khác, bản chất của vụ việc là hoàn toàn bình thường, đâu đó trên thực tế hiện tượng “chạy suất”, tiêu cực "dây dợ" để vào cơ quan Nhà nước là không hiếm. Chẳng qua, đây là lần đầu tiên có sự công khai, rõ ràng chi tiết điểm số ưu tiên mà một ngân hàng đăng tải - một trong những lĩnh vực nhạy cảm hiện nay khiến dư luận "dậy sóng" phân tích mổ xẻ.

Để làm rõ thêm việc tuyển dụng của Agribank có sai luật lao động hay không, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch Công ty Luật Basico, Trọng tài viên VIAC.

Thưa ông, người đứng đầu ngân hàng Agribank đã khẳng định họ không làm trái luật khi ưu tiên cộng điểm cho con em trong ngành. Ở góc độ luật pháp theo ông điều này có đúng không?

Trên thực tế, 90% việc tuyển dụng là có sự ưu tiên, tất nhiên là có công khai hay không công khai, ưu tiên nhiều hay ít, 10-20% điểm hoặc không tính bằng điểm mà thay bằng cơ chế khác trong cách phỏng vấn hay tiếp nhận hồ sơ.

Đây là chuyện bình thường và không có văn bản nào cấm các việc ưu tiên trên thì không thể khép họ là trái luật. Việc ngân hàng Agribank tuyển dụng ưu tiên như trên không sai. Tuy nhiên cũng cần cân nhắc ngành nào hoặc vị trí nào cần ưu tiên để tăng thêm trách nhiệm gắn bó.

Ví dụ trong lĩnh vực ngân hàng, nghề bảo vệ ngân hàng hay nhân viên kiểm đếm kho quỹ tiền thì nên ưu tiên con em trong ngành vì đây là những công việc có tính bảo mật và nhạy cảm cho nên cần phải thẩm tra lý lịch tốt.

Tuy nhiên, Hiến pháp hay Bộ luật lao động, Luật cán bộ, công chức... đều quy định quyền bình đẳng của công dân trong lao động, làm việc trong cơ quan nhà nước, tổ chức có tuyển dụng lao động. Như vậy thì có thể coi việc làm của Agribank là vi phạm về quyền bình đẳng không?

Không nói như thế được. Nếu coi đây là vi hiến thì nhiều cái vi hiến lắm.

Ví dụ, Sở Giao thông vận tải Hà Nội cấm taxi một số tuyến đường trong khi đó ôtô con vẫn được phép lưu hành. Giữa xe máy và ôtô hay ôtô con và ôtô tải có thể cấm được nhưng giữa xe taxi và ôtô con thì luật vẫn phân biệt.

Một ví dụ khác, tôi tuyển bảo vệ hay tuyển lái xe tôi dứt khoát ưu tiên nam. Ai nói vi hiến ở đây?

Một số nơi ưu tiên người có bằng cấp A, B, C, rõ ràng đây là tiêu chí lựa chọn không thể nói vi hiến được vì gắn với đặc điểm nghề nghiệp.

Tuy nhiên, trong trường hợp Agibank phía tuyển dụng cần lý giải đơn giản như bố mẹ đã cống hiến hàng chục năm trong ngành, cả cuộc đời làm việc cho Agribank rồi thì xem xét ưu tiên một chút cũng phù hợp. Các thế hệ sau có cơ hội giữ nghề giữ uy tín, hạn chế làm ẩu làm bừa, rủi ro đạo đức. Những người này sẽ tận dụng được các mối quan hệ cũ của bố mẹ, đồng thời dựa vào kinh nghiệm của bố mẹ mà bắt tay vào công việc nhanh hơn.

Thời gian vừa qua, cán bộ của Agribank vướng vào vòng lao lý với các vụ đại án, nay thêm cách tuyển dụng ưu tiên theo kiểu khép kín này khiến nhiều người cho rằng ngân hàng làm sao thay đổi cách quản trị?

Cũng nên nhìn nhận hai mặt. Agribank có nhiều sai sót hơn, nhiều cán bộ làm sai hơn các đơn vị khác là do quy mô ngân hàng quá lớn, khó quản lý, số lượng chi nhánh lớn nhất cả nước, mạng lưới lan tỏa đến vùng sâu, vùng xa trong khi các ngân hàng khác chỉ tập trung khu vực trung tâm kinh tế thành thị.

Về gốc rễ nguồn nhân sự vùng xa xôi cũng không thể linh hoạt như các ngân hàng khác, chế độ thu nhập cũng không bằng các ngân hàng. Như vậy, cũng không dễ gì tuyển được những người tốt nhất. Nhiều người giỏi họ thích vào ngân hàng nước ngoài các ngân hàng thương mại cổ phần năng động hơn, về chất lượng nhân sự có sự đa dạng hơn.

Tóm lại, việc tuyển dụng của Agribank hoàn toàn không có sai luật, hoàn toàn theo chính sách của ngân hàng thậm chí họ nói họ chỉ tuyển con em trong ngành cũng không sai!

Vâng, xin cảm ơn ông!