Năm 2014: Việt Nam xếp hạng thứ 36/189 quốc gia về tiêu chí tiếp cận tín dụng

Tóm tắt:

- Năm 2014 khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp Việt Nam xếp hạng thứ 36/189 quốc gia trên thế giới, trong khi năm 2013 chỉ số này là 30/189

- Một trong những cấu phần quan trọng tính toán chỉ tiêu “tiếp cận tín dụng” của Việt Nam là “quyền lợi hợp pháp của người đi vay và cho vay” chưa có sự thay đổi trong quy định pháp lý kể từ năm 2008 đến nay

- Chỉ tiêu quyền lợi hợp pháp của người cho vay và đi vay của Việt Nam tăng từ 5/12 điểm lên 7/12 điểm trong năm 2007 và giữ nguyên mức điểm đó cho đến nay. Bởi lẽ một số nội dung điển hình liên quan đến tài sản đảm bảo vẫn chưa được được quy định trong Luật Dân sự khiến tiêu chí “tiếp cận tín dụng” chưa thể cải thiện

- Ở tiêu chí chiều sâu thông tin tín dụng Việt Nam bị “mất điểm” là do chưa thể tích hợp được các dữ liệu từ các đơn vị cung ứng dịch vụ công.

Theo tiêu chí đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) về môi trường kinh doanh thuận lợi, trên phương diện liên quan đến hệ thống ngân hàng thì tiêu chí “tiếp cận tín dụng” (là một trong 10 tiêu chí cấu thành chỉ số môi trường kinh doanh thuận lợi, bao gồm 2 thành phần là: Chỉ số quyền lợi hợp pháp của người cho vay - đi vay và chỉ số chiều sâu thông tin tín dụng) mặc dù có điểm số không đổi so với năm trước nhưng tiêu chí về “tiếp cận tín dụng” năm 2014 của Việt Nam vẫn giảm 6 bậc so với năm trước.

Năm 2014 khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp Việt Nam xếp hạng thứ 36/189 quốc gia trên thế giới, trong khi năm 2013 chỉ số này là 30/189.

“Điều này cho thấy, các quốc gia khác đã có sự thay đổi về môi trường pháp lý liên quan đến vấn đề này theo hướng tăng cường bảo vệ bên đi vay. Trên thực tế, một trong những cấu phần quan trọng tính toán chỉ tiêu “tiếp cận tín dụng” của Việt Nam là “quyền lợi hợp pháp của người đi vay và cho vay” chưa có sự thay đổi trong quy định pháp lý kể từ năm 2008 đến nay” – Ngân hàng thế giới nhận định.

Cụ thể, chỉ tiêu quyền lợi hợp pháp của người cho vay và đi vay của Việt Nam tăng từ 5/12 điểm lên 7/12 điểm trong năm 2007 và giữ nguyên mức điểm đó cho đến nay.

Nguyên nhân được xác định là do một số nội dung điển hình liên quan đến tài sản đảm bảo vẫn chưa được được quy định trong Luật Dân sự khiến tiêu chí “tiếp cận tín dụng” chưa thể cải thiện như:

Thứ nhất, đăng ký, chỉnh sửa, giải chấp tài sản đảm bảo và tra cứu bởi bên thứ 3 trực tuyến;

Thứ hai, bên cho vay được tham gia điều hành khi con nợ bị tái cơ cấu. Đây thực tế là những tiêu chí nhằm bảo vệ quyền lợi của bên cho vay.

Ngân hàng thế giới cho rằng, một khi những nội dung này chưa được cụ thể hóa trong luật, các NHTM sẽ khó khăn trong một số trường hợp xử lý rủi ro tín dụng. Cụ thể, các ngân hàng sẽ quan ngại hơn khi cho vay các doanh nghiệp dùng chính dự án đầu tư của mình làm tài sản đảm bảo (bảo đảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay).

Từ đó sẽ làm hạn chế nguồn vốn tín dụng ngân hàng và hệ quả tất yếu là làm giảm điểm môi trường kinh doanh vì một trong những căn cứ để xếp hạng hàng môi trường kinh doanh thuận lợi là mức độ sẵn sàng có của nguồn vốn với chi phí hợp lý cho các doanh nghiệp.

Liên quan đến đánh giá về tiêu chí chiều sâu thông tin tín dụng, Ngân hàng thế giới đã chỉ ra lý do Việt Nam bị mất điểm ở tiêu chí này là do: Tại Việt Nam, với một người vạy cụ thể, các tổ chức cung ứng thông tin tín dụng (của cả nhà nước và tư nhân) chưa thể tích hợp được các dữ liệu từ các đơn vị cung ứng dịch vụ công như công ty điện lực hay nước sạch, cũng như các công ty bán hàng trả góp với các dữ liệu khách hàng vay đó từ các NHTM và tổ chức tài chính.

>>> Năm 2015: Liệu có lệch pha cung cầu vốn tín dụng ngân hàng?

Khánh Nhi