Ngân hàng, doanh nghiệp nói gì về chính sách tỷ giá mới?

Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Giám đốc Ban Nguồn vốn và tiền tệ BIDV, cho biết cơ chế điều hành tỷ giá mới trong năm 2016 sẽ chuyển sang cơ chế thông báo hàng ngày, và tỷ giá hàng ngày sẽ căn cứ vào cung cầu trong nước cũng như tình hình biến động của tỷ giá quốc tế.

“Tôi cho rằng việc điều hành tỷ giá hàng ngày này sẽ phản ảnh sát hơn các diễn biến của thị trường kể cả trong nước và quốc tế, giúp cho NHNN chủ động hơn trong việc ứng biến các biến động của thị trường trong nước và quốc tế ảnh hưởng tới tỷ giá của thị trường Việt Nam”, ông Quỳnh cho biết.

Vì sao NHNN lại có thể chủ động ứng biến với các cú sốc hoặc các biến động từ thị trường bên ngoài thế giới bằng cách thức điều hành tỷ giá mới này?

Điều chỉnh tỷ giá hàng ngày sẽ giúp chúng ta phản ứng nhanh hơn với biến động của thị trường.

Trước đây, chúng ta có thể để tỷ giá bình quân liên ngân hàng duy trì trong khoảng thời gian một hoặc vài tháng tùy vào mức độ tích tụ của thị trường và trên cơ sở diễn biến tích tụ của thị trường trong khoảng thời gian đủ dài thì NHNN mới xem xét điều chỉnh. Mỗi lần điều chỉnh thì mức độ có thể rất lớn, là 1% hoặc trên 1%.

Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Giám đốc Ban Nguồn vốn và tiền tệ BIDV

Nhưng với công thức hiện tại thì chúng ta có thể điều chỉnh hàng ngày và căn cứ vào diễn biến của thế giới thì mức điều chỉnh có thể cao hoặc thấp nhưng không có những biến động quá mạnh lên tới vài % như trước đây. Tôi nghĩ rằng, phản ứng của thị trường hay của NHNN cũng sẽ nhanh và hiệu quả hơn.

Chính sách tỷ giá mới này sẽ không có kế hoạch điều chỉnh tỷ giá như những năm trước nữa, liệu rằng các doanh nghiệp có chủ động được trong việc hoạch định phương án sản xuất kinh doanh mà có liên quan đến vấn đề tỷ giá, nhất là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu?

Thực ra, biên độ thì có hai vấn đề cần phải làm rõ. Trước đây NHNN công bố mức độ điều chỉnh, tức là kỳ vọng về khả năng duy trì tỷ giá trong phạm vi biến động nào đó.

Thứ hai, biên độ ở đây thường là biên độ giao dịch trên tỷ giá NHNN công bố. Với việc công bố trước đây, NHNN cũng muốn dựa trên dự báo về tình hình vĩ mô trong nước và biến động của thị trường quốc tế để đưa ra định hướng về mặt chính sách giúp cho doanh nghiệp, người dân có nhu cầu hợp pháp, hợp lệ về ngoại tệ có định hướng trong việc phòng ngừa rủi ro hoặc sử dụng ngoại tệ như thế nào cho hợp lý.

Tuy nhiên, với diễn biến của thị trường quốc tế như thời điểm hiện nay thì tôi cho rằng việc điều chỉnh sang chính sách mới là phù hợp với thị trường đang bước vào giai đoạn có sự giằng co và điều chỉnh có nhiều biến động bất thường xảy ra.

NHNN công bố cơ chế điều hành tỷ giá mới thì cũng đồng thời công bố cung cấp sản phẩm mua bán kỳ hạn thực hiện trực tiếp giữa cơ quan này với các NHTM trong thời gian tới.

Với việc này thì NHNN đã giúp các NHTM có công cụ cũng như có sản phẩm để chủ động trong việc cung ứng và phòng ngừa rủi ro của các doanh nghiệp.

Thị trường luôn có các kỳ vọng có thể tăng, giảm, hoặc đi ngang ở trong tương lai tùy vào diễn biến thị trường. Cụ thể trong năm 2016 chúng ta dự đoán cán cân thanh toán vẫn có thể thặng dư 5-7 tỷ USD, cộng với việc chúng ta tham gia TPP hoặc FTA.

Nếu chúng ta nhìn lại lịch sử 2007 khi chúng ta bắt đầu vào WTO, thời điểm đó với sức hấp dẫn của Việt Nam, dòng vốn nước ngoài chảy vào thị trường trong nước rất mạnh, kể cả FDI lẫn FII. Trong thời gian ngắn đấy khung ngoại tệ của thị trường trong nước tăng rất mạnh, làm cho tỷ giá USD/VND giảm xuống, thậm chí VND còn tăng giá so với USD.

Vì vậy, trong năm 2016 này, nhiều tổ chức và nghiên cứu đánh giá rằng TPP thậm chí còn đem lại lợi thế cho Việt Nam cao hơn cả WTO. Vậy việc chúng ta triển khai tốt, tận dụng chính sách hoặc lợi thế của việc tham gia TPP và FTA này, không loại trừ nó cũng tạo ra khả năng là các dòng vốn nước ngoài đổ vào Việt Nam khá mạnh. Để đón nhận các cơ hội của TPP và FTA đem lại, NHNN có thể tạo ra tỷ giá USD/VND ở mức độ hợp lý.

Liệu doanh nghiệp có chấp nhận mức giá mua ngoại tệ biến động hàng ngày không?

Đối với doanh nghiệp, có thể phải đối mặt với các rủi ro về vận hành, pháp lý, rồi thị trường… Trong rủi ro về thị trường thì có rủi ro về giá cả hàng hóa, rủi ro về giá cả đầu ra, nguyên vật liệu đầu vào, giá cả của các sản phẩm tài chính (bao gồm cả lãi suất và tỷ giá). Đây là những biến động mang tính khách quan của thị trường mà các doanh nghiệp khi đã tham gia kinh doanh đều cần phải có phương pháp quản trị.

Đấy chính là lý do vì sao ở các thị trường quốc tế, ở các thị trường tài chính phức tạp và phát triển, thay vì cố định tỷ giá, họ sẽ đưa ra sản phẩm ở thị trường tài chính để giúp cho các doanh nghiệp có thể chủ động sử dụng hiệu quả các sản phẩm đấy với các chiến lược kinh doanh khác nhau với các kỳ vọng khác nhau trên thị trường.

Các sản phẩm ở đây có thể là kỳ hạn, có thể là hoán đổi, có thể là tương lai, có thể là quyền chọn. Việc NHNN triển khai song song với việc điều hành cơ chế linh hoạt theo thị trường thì cùng với đó là đưa ra các sản phẩm giúp doanh nghiệp có thể chủ động và tính toán thực thi các chiến lược kinh doanh của mình phù hợp với tỷ giá.

Tôi cho rằng nó rất phù hợp và hướng tới những phương thức quản trị không chỉ của NHNN mà giúp các doanh nghiệp hình thành văn hóa, kỹ năng và phương thức kinh doanh phù hợp hơn với thông lệ, chuẩn mực của thị trường quốc tế.

Ông Nguyễn Văn Hân, Trưởng phòng Tài chính kế toán Công ty ô tô Cửu Long TMT cho biết là doanh nghiệp xuất nhập khẩu nên rất quan tâm theo dõi tỷ giá và tỷ giá biên độ từng ngày.

“Phương thức mới này, doanh nghiệp cần phải đề cao và chú trọng việc theo dõi diễn biến từng ngày, và trên cơ sở đó đưa ra phương án mua kỳ hạn và dùng sản phẩm phái sinh nào cho phù hợp”, ông Hân phân tích.

Theo ông Hân, doanh nghiệp luôn muốn ổn định tỷ giá để có kiếm soát chi phí và đảm bảo hoạt động kinh doanh, cho nên khi tỷ giá biến động thì chi phí doanh nghiệp bỏ ra phải tăng lên, do vậy doanh nghiệp rất muốn tỷ giá cố định. Do vậy phải có các phương pháp phái sinh để ổn định.

“Khi tỷ giá biến động như thế này, doanh nghiệp phải xác định được lượng diễn biến của thị trường và xác định được khoản chi phí để đưa ra giá thành sản phẩm của mình, phải kiểm soát tốt để đảm bảo giá bán và lợi nhuận cho doanh nghiệp”, ông Hân phân tích.

Ông Hân cho biết thời gian vừa qua doanh nghiệp cũng kiến nghị có sản phẩm cho thị trường phái sinh làm sao tạo ra công cụ đa dạng tạo điều kiện cho doanh nghiệp. "Thời gian qua tôi thấy rằng NHNN ban hành chính sách cho NHTM, cho các doanh nghiệp mua kỳ hạn của NHTM… đó là điều rất linh động".