Siết vay USD có làm khó doanh nghiệp?

Tuy nhiên, với chính sách tiền tệ mới, cùng sự linh hoạt từ các ngân hàng, nhiều DN không cảm thấy “phiền lòng” với quy định này.

Lợi nhờ cơ chế tỷ giá

Theo lý giải của Ngân hàng Nhà nước, trường hợp DN có nguồn thu bằng ngoại tệ nhờ bán hàng XK nhưng lại có nhu cầu vay ngoại tệ để thanh toán chi phí trong nước, không phục vụ hoạt động sản xuất hàng XK, việc vay vốn bằng ngoại tệ sẽ kết thúc vào ngày 31-3-2016, vì đối với nhu cầu vay vốn này, mục đích vay vốn bằng ngoại tệ của DN là giảm chi phí vay vốn do lãi suất vay vốn USD thấp hơn so với lãi suất vay vốn VND và kỳ vọng mức tăng tỷ giá. Vì vậy, việc cho vay bằng ngoại tệ đối với nhu cầu vốn này chỉ nên giới hạn trong khoảng thời gian nhất định nhằm phù hợp với chủ trương của Chính phủ về hạn chế tình trạng “đô la hóa” trong nền kinh tế.

Đặc biệt, với cơ chế điều hành tỷ giá biến động linh hoạt tăng giảm hàng ngày, các DN đều cho rằng, khi siết lại cơ chế vay USD, DN vay bằng VND với lãi suất như hiện nay rồi đổi sang thanh toán bằng USD đều ngang nhau.

Nói thêm về vấn đề này, bà Hà Thu Giang, Giám đốc Công ty TNHH hệ thống và xúc tiến thương mại CG (DN chuyên XNK máy móc, thiết bị) cho biết, với cơ chế tỷ giá như trước đây, DN vay vốn bằng USD có thể được lợi khi tỷ giá được điều chỉnh tăng với biên độ lớn. Nhưng hiện nay, với những ưu đãi từ ngân hàng, cùng với uy tín của DN, vốn vay bằng VND được giảm xuống còn 7-8%/năm nên khi quy đổi ra USD đều nhận được giá trị tương đương. Hơn nữa, khi cần thanh toán với khách hàng bằng USD, DN hoàn toàn có thể sử dụng luôn dịch vụ quy đổi ngoại tệ của ngân hàng với chi phí hợp lý và ưu đãi.

Tuy nhiên, theo đại diện một DN XK thủy sản, tỷ giá USD thế giới trong năm 2016 dự báo sẽ còn nhiều biến động, các đồng ngoại tệ khác cũng sẽ có những biến động theo. Vì thế, các DN XK sẽ phải cân nhắc việc vay vốn theo ngoại tệ hay VND. Với cơ chế tỷ giá như hiện nay, giá trị có thể tương đương nhưng đến một lúc nào đó, tỷ giá dù tăng mạnh cũng không thể bù lại được mức lãi suất cho vay vẫn ở mức cao so với nhiều nước như hiện nay.

Cần giải pháp

Trên thực tế, nhiều chuyên gia đánh giá, tỷ giá ngoại tệ trong năm 2016 có thể tăng mạnh 3-4% do những tác động từ nền kinh tế thế giới như: Giá dầu giảm, kinh tế Trung Quốc đi xuống hay Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất… Mặc dù vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn kiên định mục tiêu theo lộ trình chống “đô la hóa”, hạn chế cho vay và gửi ngoại tệ nên giai đoạn đầu còn gây khó khăn cho DN.

Theo ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước hiện vẫn cho phép các DN có nguồn thu ngoại tệ từ XK và cần thanh toán chi phí NK được phép vay ngoại tệ, điều này sẽ giúp giảm chi phí vay vốn của DN nhưng vẫn đảm bảo nhu cầu ngoại tệ của DN. Chỉ trường hợp DN có doanh thu XK nhưng không có nhu cầu thanh toán NK bị hạn chế vay ngoại tệ. Điều này nhằm khuyến khích DN XK bán ngoại tệ trên thị trường giúp làm cân bằng cung cầu thị trường ngoại hối và giảm biến động trên thị trường.

Tuy vậy, đại diện Công ty TNHH MTV Phú Thành (DN XNK máy móc, thiết bị) cho biết, mặc dù tỷ giá có tăng nhưng việc vay USD vẫn có lợi hơn so với vay bằng VND do nhiều khâu thanh toán dù ở trong nước vẫn phải trả bằng USD. Vì thế, Ngân hàng Nhà nước nên gia hạn thêm phương thức vay ngoại tệ cho DN hoặc các ngân hàng có những chương trình để hỗ trợ DN thích nghi dần với điều kiện không được vay ngoại tệ sắp tới.

Về vấn đề này, ông Phạm Hồng Hải cho hay, DN XK có thể bán ngoại tệ kỳ hạn (giao dịch mua bán ngoại tệ theo tỷ giá được xác định vào ngày giao dịch, việc thanh toán được thực hiện vào một thời điểm xác định trong tương lai) do tỷ giá kỳ hạn thông thường sẽ cao hơn giá giao ngay đối với nguồn thu XK giúp làm giảm chi phí vay vốn tiền đồng.

Bên cạnh đó, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết thêm, để hỗ trợ DN tiếp cận với nguồn vốn chi phí thấp, Ngân hàng Nhà nước đã và đang điều hành các công cụ chính sách tiền tệ để tạo điều kiện cho DN vay vốn VND với mức lãi suất hợp lý. Đặc biệt, các tổ chức tín dụng thường có chính sách ưu đãi về lãi suất đối với DN XK cam kết bán ngoại tệ từ nguồn thu XK cho tổ chức tín dụng, nên mặc dù vay vốn bằng VND, nhưng các DN XK vẫn được vay vốn với lãi suất thấp hơn đáng kể so với lãi suất cho vay hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường.