Các “ông lớn” dầu mỏ phải “thắt lưng buộc bụng” vì giá dầu

CNN cho hay, giá dầu trên thị trường thế giới giảm sâu ảnh hưởng rất lớn đến nhiều nền kinh tế Trung Đông, trong đó có Saudi Arabia, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), Qatar, Kuwait và Oman.

Những năm dầu có giá 100 USD/thùng và đem về doanh thu 1.000 tỷ USD cho các nước Trung Đông đã qua. Hiện các quốc gia vùng Vịnh đang phải xoay sở, chấp nhập thực tế mới khi giá dầu giảm sút, thuế phí tăng lên...

Các quốc gia Trung Đông đang chật vật với ngân sách thậm hụt do giá dầu giảm mạnh, trong khi trợ cấp nhiên liệu, lương thực giảm đi. Thêm vào đó, nhiều loại thuế mới được ban hành và không ít phúc lợi xã hội không còn nữa.

Dưới đây là khó khăn mà một số cường quốc dầu thô ở Trung Đông đang phải đối mặt.

Kuwait

Kuwait là một trong những nước có thể sản xuất dầu với chi phí thấp nhất thế giới. Nước này cũng tự hào có một trong những quỹ đầu tư quốc gia lâu đời nhất hành tinh. Tuy nhiên, giá dầu rẻ đã buộc Kuwait phải nghĩ đến những chuyện họ chưa bao giờ tính đến: đánh thuế lợi nhuận doanh nghiệp.

Kuwait đã có kế hoạch cho việc áp thuế doanh nghiệp 10% sau động thái dự tính áp đặt mức thuế doanh thu 5% của các nước vùng Vịnh, bắt đầu từ năm 2018. “Thực tế Kuwait phải đi vào con đường đánh thuế doanh nghiệp là một hình thức rất khác của cái được gọi là thế hệ doanh thu”, nhà kinh tế Monica Malik của Ngân hàng Thương mại Abu Dhabi nói.

Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE)

UAE là quốc gia vùng Vịnh đầu tiên nhắm đến trợ cấp nhiên liệu khi nước này đưa ra mức giá thị trường cho xăng mùa hè năm ngoái.

CEO Robin Mills của hãng tư vấn Qamar Energy cho biết động thái này gây ra hiệu ứng domino: “Khi một nước cảm thấy đã đến lúc bắt đầu bỏ bớt trợ cấp như UAE đã làm trong trường hợp này và mọi thứ có vẻ diễn ra suông sẻ, thì các quốc gia khác cũng có sự tự tin để làm điều tương tự”.

Tất cả 6 nước trong khu vực này đều đang tiến hành cắt giảm trợ cấp, tăng giá xăng dầu, nước và điện.

Saudi Arabia

Cơ quan xếp hạng tín nhiệm Moody’s hạ triển vọng với hệ thống ngân hàng Ả Rập Xê Út hôm 16.3. Moody’s cho biết mức giảm 14% chi tiêu công của quốc gia Trung Đông trong năm nay là yếu tố quan trọng khiến hãng đưa ra quyết định.

Nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất khu vực đã giảm chi tiêu, giảm trợ cấp và thậm chí hạ cả chương trình học bổng dành cho sinh viên đi du học.

Qatar

Qatar được cho là sẽ thâm hụt ngân sách lần đầu tiên trong vòng 15 năm qua trong năm nay. Nước chủ nhà World Cup 2020 đã tích lũy được quỹ đầu tư quốc gia khổng lồ và nhờ đó họ được bảo vệ tốt hơn trước thực trạng giá dầu so với các nước bạn.

Song ngay cả Qatar cũng bị buộc phải “thắt lưng buộc bụng”. Chính phủ nước này cho hay họ không còn “cung cấp mọi thứ” cho người dân. Giá xăng tăng 35% kéo giá điện và nước đi lên. Các cơ quan nhà nước cũng giảm chi tiêu. Theo một số nguồn tin, các biện pháp “thắt lưng buộc bụng” chính là lý do mà kênh tin tức Al Jazeera Mỹ phải đóng cửa.

Oman

Oman cũng tăng giá nhiên liệu và công bố tăng thuế thu nhập doanh nghiệp từ 12% lên 15%.

Bahrain

Bahrain tăng giá xăng dầu lần đầu trong 30 năm qua hồi tháng 1/2016, và nước này cũng giảm trợ cấp trong ngành năng lượng. Tháng 10/2015, chính phủ Bahrain đã giảm trợ cấp thịt, khiến giá thịt bò và gà tăng gấp đôi.

Bahrain vừa thông báo chương trình cải cách sâu rộng hồi đầu năm nay, cho hay họ phải đa dạng hóa kinh tế và giảm chi tiêu./.