Nghe "Vua trái phiếu" vạch trần bê bối ở Pimco

Tháng 9/2014, Bill Gross rời khỏi vị trí CEO của quỹ PIMCO do ông thành lập năm 1971 cùng với Jim Muzzy và Bill Podlich sau hơn 40 năm điều hành. Đây là sự kiện gây chấn động vì tên tuổi của Gross luôn gắn liền với PIMCO, thậm chí ông còn được mệnh danh là Vua trái phiếu. Mới đây, Gross lại thu hút sự chú ý của dư luận khi gửi một đơn kiện tới tòa án tối cao của bang California – Mỹ, tố cáo rằng đã có một “mưu đồ” từ trước của các lãnh đạo chủ chốt trong đế chế đầu tư Pimco nhằm sa thải ông.

Trong đơn kiện theo cách nói đầy “màu mè” của Bill Gross có đoạn: "Với động cơ là sự ham muốn quyền lực và muốn nâng cao vị thế tài chính cũng như uy tín của bản thân, các nhà điều hành của Pimco đã “lòe” các nhà đầu tư bằng vẻ ngoài lịch thiệp của họ, tham lam trục lợi từ các khoản phí đổ vào nhà đầu tư”.

Vị tỷ phú và cũng là nhà đầu tư trái phiếu vĩ đại này đòi Pimco phải bồi thường một khoản tiền ít nhất 200 triệu USD vì cho rằng mình đã bị sa thải trái phép. Ông buộc tội Pimco đã lên và tính toán kỹ lưỡng một kế hoạch lật đổ ông, vi phạm hợp đồng với nhà quản lý quỹ - tức Bill Gross. Ông cho rằng, đạo đức tồi và cho rằng hành vi phi đạo đức, không trung thực và sai trái (của các nhà điều hành tại Pimco) cần phải bị vạch trần ngay bây giờ”.

Cáo trạng quả quyết rằng, theo kế hoạch phân chia lợi nhuận của Pimco, Gross có quyền được nhận 20% pool bonus (khoản tiền thưởng cho các nhà quản lý quỹ của Pimco, trích từ lợi nhuận hàng năm). Tuy nhiên bằng cách buộc ông rời khỏi công ty vào tháng 9/2014, các nhà điều hành trẻ tuổi hơn đã phân chia phần của Gross trong quỹ tiền thưởng với nhau.

Đáp lại, Pimco khẳng định những lời cáo buộc này không có giá trị gì và sẽ phản hồi tại tòa án. Các cá nhân có tên trong đơn kiện cũng chưa đưa ra phản hồi nào.

Đơn kiện của Gross có liên quan đến 5 nhân vật lãnh đạo chủ chốt của Pimco. Chúng tôi sẽ lược dịch và gửi tới bạn đọc trong 5 phần. Bài viết

Mohamed El-Erian - từng là đồng Giám đốc đầu tư và đồng Giám đốc điều hành của Pimco

Đơn kiện cáo buộc rằng, ông El-Erian cùng với các đồng nghiệp của mình đã tìm cách để biến Pimco thành “một công ty đầu tư cung cấp đầy đủ các dịch vụ tư vấn – đầu tư”. Trong loại hình này, các nhà môi giới sẽ tư vấn từ A đến Z cho nhà đầu tư dựa trên thông tin và khả năng của từng nhà đầu tư, với một phong cách chấp nhận mức rủi ro cao và tất nhiên phí tư vấn cũng cao.

Trong khoảng thời gian cùng làm việc với El-Erian, Bill Gross từng cảm thấy hài lòng với "kế hoạch cải tổ" lại hoạt động của Pimco trong tương lai. Nhưng các rạn nứt sớm bắt đầu xuất hiện giữa hai người khi El-Erian tìm cách buộc Pimco từ bỏ chiến lược đầu tư cốt lõi từ trước tới giờ của mình là đầu tư vào các loại trái phiếu và các loại chứng khoán mang lại thu nhập chi trả cố định theo kỳ mà chủ yếu là trái phiếu chính phủ. Thay vào đó El-Erian muốn Pimco kết hợp nhiều chiến lược đầu tư, đầu tư cả vào chứng khoán, hàng hóa, bất động sản... Nếu theo hướng đi của El-Erian, Pimco sẽ mang nhiều nét tương tự với chiến lược mà các quỹ phòng hộ (hedge fund) cung cấp cho các khách hàng.

Trong đơn kiện, Bill Gross đã mô tả kế hoạch cải tổ Pimco của El-Erian giống như là một “bảng thực đơn phong phú và đa dạng” tại một nhà hàng bánh pho -mát của hãng Chesecake Factory. Trong khi đó cách tiếp cận ưa thích của riêng Bill Gross thì vô cùng đơn giản, đó là chỉ tập trung vào đầu tư vào các loại trái phiếu - những loại trái phiếu cụ thể mà đã giúp ông gặt hái được thành công kể từ khi thành lập Pimco và đã mang lại lợi nhuận ổn định cho các nhà đầu tư.

Đây không chỉ là một “sự khác biệt đơn thuần về triết lý đầu tư” giữa Bill Gross và El-Erian. Bill Gross đã lo lắng rằng sự mở rộng của Pimco sang các lĩnh vực đầu tư mới có thể tạo ra những món nợ lớn đối với Pimco cũng như các nhà đầu tư đã rót tiền vào đây.

Nếu làm không tốt rất có thể sẽ xảy ra một hậu quả rất nghiêm trọng khác, tương tự như vụ sụp đổ của ngân hàng đầu tư Lehman Brothers vì quy mô cực kỳ lớn của Pimco. Thậm chí Gross cho rằng vụ này sẽ còn lớn hơn cả vụ Lehman Brothers vì tại thời điểm phá sản năm 2007, tổng tài sản tài chính theo giá thị trường của Leman Brothers là hơn 600 tỷ USD. Còn tính đến thời điểm 30/6/2015 (sau khi Bill Gross ra đi), tính gộp chung tất cả các quỹ con, Pimco đang quản lý số tài sản tài chính đạt trên 1.530 tỷ USD theo giá thị trường.

Nhiều trong số các lĩnh vực đầu tư mới mà El-Erian ưa chuộng như là các loại chứng khoán - trái phiếu có đảm bảo là các tài sản thế chấp (MBS – thứ đã gây nên khủng hoảng tài chính 2008) và các khoản đầu tư vào bất động sản có sử dụng vốn đi vay (Leveraged Real Estate) từng nằm dưới sự kiểm soát của Dan Ivascyn – một trong những giám đốc điều hành trẻ tuổi ở Pimco.

Đơn kiện của Bill Gross cho rằng El-Erian đã quá “tức giận và sợ hãi” với suy nghĩ rằng ông ta sẽ phải một mình chịu trách nhiệm trước vấn đề này, đến nỗi ông đã phải “bất ngờ” hay nói cách khác đã “phủi tay” khỏi các trách nhiệm bằng việc xin từ chức khỏi vị trí đồng-giám đốc đầu tư và đồng-giám đốc điều hành. Sau đó El-Erian đã ra đi.

Tuy nhiên, theo cáo buộc của Bill Gross, Pimco - trong một bước đi “quyết liệt hơn nhiều và gây tổn hại cho Pimco cũng như những nhà đầu tư là khách hàng của quỹ” - đã bưng bít thông tin về sự ra đi của El-Erian trước truyền thông.

KỲ TIẾP THEO: Andrew Balls cố tình cung cấp thông tin sai lệch cho báo chí?