Nợ sinh viên đè nặng giấc mơ Mỹ
2/3 số nợ sinh viên đang được nắm giữ bởi những người dưới 40 tuổi, khiến hàng triệu người không thể mua nhà mặc dù thị trường nhà đất đang có giá thấp kỷ lục.
Luke Nichter đến từ Harker Heights, Texas và đang đi thuê nhà. Tuy nhiên, đó không phải là lựa chọn của anh. Khoản nợ 125.000 USD để có được tấm bằng ngành lịch sử từ trường Texas A&M University có nghĩa là anh không thể nhận khoản vay thế chấp để mua nhà.
35 tuổi, Nichter hiện đang phải trả nợ 1.500 USD/tháng và là điển hình cho thế hệ người Mỹ trẻ bị gánh nợ sinh viên đè nặng. Theo số liệu thống kê của Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed), 2/3 số nợ sinh viên đang được nắm giữ bởi những người dưới 40 tuổi, khiến hàng triệu người không thể mua nhà mặc dù thị trường nhà đất đang có giá thấp kỷ lục.
“Nợ sinh viên có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng mua nhà, máy rửa bát, máy cắt cỏ và tất cả những thứ khác và từ đó tạo nên hiệu ứng lan tỏa trên cả nền kinh tế ”, Diane Swonk, chuyên gia kinh tế trưởng tại Mesirow Financial nhận định.
Vấn đề càng trở nên trầm trọng hơn khi mức lãi suất áp dụng cho các khoản nợ hiện tại đã vượt quá mức 12%. Qui mô của thị trường nợ sinh viên lên đến 150 tỷ USD. Không giống như các khoản nợ thế chấp, người đi vay nợ sinh viên không có cơ hội tái tài trợ các khoản nợ trong bối cảnh lãi suất thấp như hiện nay. Mức lãi suất đi vay thế chấp đang thấp kỷ lục trong khi giá nhà thấp hơn 25% so với mức đỉnh được lập năm 2006.
Tuy nhiên, theo Cục bảo vệ người tiêu dùng (CFPB) và Fed chi nhánh New York, tổng nợ tư nhân và nợ sinh viên liên bang đã tăng gấp đôi so với năm 2007, lên 1.100 tỷ USD. Nợ sinh viên ngày càng tăng nhanh bởi các bậc cha mẹ vốn bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng tài chính 2008 không thể trang trải chi phí học tập của con cái.
Trong những ngày tháng tươi đẹp, cha mẹ có thể sử dụng các khoản vay dựa trên trị giá căn nhà (home equity loans) để trả tiền học phí. (Nếu bạn lấy giá trị của căn nhà trừ cho số tiền bạn còn đang thiếu nợ trong căn nhà, số tiền này gọi là equity của căn nhà. Home equity loan là món tiền có thể vay căn cứ vào số tiền equity này). Theo thống kê của Michael Lovenheim - giáo sư đến từ đại học Cornell – khoảng 7 tỷ USD đã được rút ra để trang trải cho chi phí học tập trong giai đoạn thị trường nhà đất bùng nổ năm 2006.
Tuy nhiên, khi bong bóng bất động sản vỡ, nhà giảm giá 1/3 khiến nhiều chủ sở hữu phải gánh khoản nợ thế chấp lớn hơn cả giá trị của chính bất động sản đó và do đó họ không thể sử dụng home equity loans được nữa.
Đồng thời, các gia đình cũng phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp gia tăng trong khi số tiền tiết kiệm đầu tư vào cổ phiếu khiến họ thua lỗ nặng. Không còn cách nào khác, con cái phải gánh chịu chi phí.
Giấc mơ Mỹ vỡ vụn
Nếu như không thay đổi, rất nhiều sinh viên tốt nghiệp sẽ không thể mua nổi một căn nhà. Điều này đe dọa phá hủy giấc mơ Mỹ - điều vẫn tồn tại trong suốt thời gian qua bất chấp thị trường nhà đất sụp đổ và số nhà bị tịch biên ở mức cao kỷ lục (theo nhận định của JP Morgan). Một cuộc khảo sát được thực hiện trong tháng 3 vừa qua cho thấy 9 trong số 10 người được hỏi khẳng định họ muốn có nhà riêng trong khi nhu cầu đi thuê nhà hiện ở mức cao nhất trong 10 năm qua.
Theo Robert Lawless, giáo sư đến từ đại học Illinois, mua được một căn nhà và có một gia đình đầm ấm từ lâu nay vẫn được coi là tiêu chí phấn đấu của tầng lớp bình dân Mỹ. Hi vọng ấy vẫn còn, nhưng giờ đây người ta bắt buộc phải đi thuê nhà vì tất cả tiền dành dụm được phải dùng để trả nợ sinh viên.
Trong bối cảnh ấy, không ít người đã lựa chọn con đường khác. Thay vì cố gắng theo đuổi con đường học hành, họ quyết định đi làm ngay sau khi tốt nghiệp trung học, xây dựng gia đình và mua được nhà khi họ 30 tuổi. Họ có thể làm như vậy vì không bị nợ sinh viên đè nặng.
Tuy nhiên, họ cũng phải đánh đổi: người có bằng đại học sẽ nhận được mức lương cao hơn. Một nhân viên có bằng đại học nhận được mức lương trung bình 1.066 USD/tuần trong năm 2012. Người có bằng tốt nghiệp trung học chỉ nhận được 652 USD/tuần. Tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm đầu tiên ở mức 4,5% trong khi con số là 8,3% ở nhóm thứ hai.
Thu Hương
CÙNG CHUYÊN MỤC
