Thủ lĩnh đối lập bị ám sát, chính trường Nga ngột ngạt

Điều tra hình sự

Hãng Itar-Tass đưa tin Ủy ban điều tra Nga đã mở cuộc điều tra hình sự vụ ám sát ông Nemtsov. Báo cáo ban đầu cho thấy vụ ám sát được chuẩn bị tỉ mỉ và việc lựa chọn địa điểm gây án cho thấy hung thủ đã theo dõi và nắm được kế hoạch đi lại của ông.

Ngoài ra, việc sáu vỏ đạn được tìm thấy tại hiện trường có xuất xứ từ nhiều công ty khác nhau cũng gây khó khăn cho việc điều tra. Ủy ban đang xem xét khả năng vụ ám sát nhằm gây bất ổn chính trị cho Nga.

Người phát ngôn của tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov, cho biết Tổng thống Vladimir Putin lên án vụ giết hại và cho rằng đây có thể là “một sự khiêu khích” trong bối cảnh phe đối lập có kế hoạch biểu tình quy mô lớn tại Matxcơva (vào ngày 1-3).

Tổng thống Putin cũng gửi lời chia buồn, đồng thời cho biết sẽ đích thân chỉ thị cho các điều tra viên kinh nghiệm nhất. Phó chủ tịch Duma Nga (Quốc hội) Sergey Neverov tuyên bố sẽ theo sát vụ điều tra.

Chưa có nhóm nào nhận trách nhiệm vụ ám sát và cựu lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev đã lên tiếng cảnh báo không nên đưa ra kết luận vội vàng. “Một số nhóm sẽ lợi dụng vụ ám sát. Chúng đang nghĩ cách loại bỏ ông Putin” - Reuters dẫn lời ông Gorbachev.

Trong khi đó, Hội đồng An ninh quốc gia của Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Barack Obama lên án vụ “giết hại dã man” ông Nemtsov.

Tuyên bố trên mạng xã hội Twitter, Nhà Trắng kêu gọi Chính phủ Nga tiến hành một “cuộc điều tra khẩn trương, vô tư và minh bạch” và “đảm bảo những kẻ chịu trách nhiệm phải được đưa ra trước công lý”.

Tổng thống Pháp François Hollande cũng lên án vụ giết hại ông Nemtsov, trong khi Thủ tướng Canada Stephen Harper kêu gọi một cuộc điều tra độc lập đối với vụ việc.

Ông Michael McFaul - cựu đại sứ Mỹ tại Nga - nhận định vụ ám sát là một trong những cú sốc lớn nhất tại Nga trong suốt một thời gian dài. “Vụ việc chỉ cách Kremlin 100m và không có cảnh sát nào gần đó có thể ngăn chặn những kẻ ám sát” - ông viết trên Twitter.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cho rằng vụ ám sát đã phá hủy “chiếc cầu nối giữa Ukraine và Nga”.

Nhiều kẻ thù

Vài giờ trước khi bị bắn, ông Nemtsov có bài phát biểu trên đài phát thanh kêu gọi người dân tham gia cuộc tuần hành dự kiến diễn ra vào hôm nay (1-3). “Yêu cầu chính là kêu gọi chấm dứt ngay cuộc chiến Ukraine” - ông nói trên đài Echo of Moscow và kêu gọi Tổng thống Vladimir Putin từ chức.

Ông Ilya Yashin, thành viên đảng của ông Nemtsov, cho biết lãnh đạo của mình đang soạn báo cáo về sự tham gia của binh lính Nga vào cuộc xung đột ở miền đông Ukraine và ông khăng khăng vụ sát hại có động cơ chính trị.

Nhà phân tích chính trị người Nga Stanislav Belkovsky, giám đốc Viện Chiến lược quốc gia, cho rằng cái chết của ông Nemtsov không có lợi gì cho ông Putin và tình hình đang bị thổi phồng trong bầu không khí ngột ngạt trên chính trường Nga sau vụ sáp nhập Crimea.

Reuters nhận định phe đối lập Nga đang đứng trước ngã ba đường sau cái chết của ông Nemtsov. Giới phân tích cũng cho rằng dù chưa biết ai sát hại ông Nemtsov và vì lý do gì, nhưng điều nhìn thấy trước mắt là thông điệp cảnh báo ẩn chứa trong vụ ám sát.

“Khi phe đối lập nhìn thấy hình ảnh thi thể Boris Nemtsov nằm trên đường, đằng sau là điện Kremlin, họ hiểu rằng đó là một thông điệp trực tiếp gửi cho họ” - nhà báo Julia Ioffe nói trên CNN.

Ông Nemtsov trong một lần diễn thuyết ở Matxcơva hồi tháng 12-2011 - Ảnh: Reuters

Theo Trần Phương