Warren Buffett: Biến động không có nghĩa là rủi ro!

- Theo Buffett, một thị trường biến động mạnh không có nghĩa là chứa đầy rủi ro nếu nhà đầu tư nắm giữ tài sản trong dài hạn. Do đó không nên hành động trong lúc thị trường biến động.

- Fed nâng lãi suất là sự kiện khiến thị trường biến động mạnh. "Đừng làm gì cả, hãy ngồi yên ở đó".

Trong lá thư thường niên gửi cổ đông mới nhất, Warren Buffett đã viết về sự khác biệt giữa biến động và rủi ro cũng như giải thích tại sao nhiều nhà đầu tư bị nhầm lẫn giữa hai khái niệm này, dẫn đến thua lỗ.

Theo Buffett, có một kết luận không chính thức được rút ra từ diễn biến của thị trường trong 50 năm qua là đầu tư vào một doanh mục đa dạng an toàn hơn rất nhiều so với đầu tư vào các loại chứng khoán có giá trị gắn chặt với diễn biến của đồng USD. Điều này cũng đúng với 50 năm trước đó, thời kỳ chứng kiến tới hai cuộc chiến tranh thế giới và một cuộc Đại Suy thoái. Nhà đầu tư nên luôn luôn ghi nhớ những gì đã diễn ra trong lịch sử vì quá khứ sẽ lặp lại.

Giá cổ phiếu luôn luôn biến động mạnh hơn so với giá của các tài sản liên quan đến tiền mặt. Tuy nhiên, về dài hạn, những công cụ đầu tư liên quan đến tiền tệ luôn ẩn chứa nhiều rủi ro hơn so với nắm giữ một danh mục chứng khoán được đa dạng hóa trong một thời gian dài.

Bài học này không được giảng dạy trong các bài giảng ở trường học, nơi mà biến động luôn được đánh đồng với rủi ro. Sự đánh đồng này giúp cho bài học dễ hiểu hơn, nhưng lại là một sai lầm chết người bởi biến động không bao giờ đồng nghĩa với rủi ro. Các công thức được sử dụng phổ biến đều coi biến động và rủi ro là một và khiến sinh viên, nhà đầu tư cũng như các CEO bị nhầm lẫn.

Trong vài năm gần đây, nhà đầu tư cũng như giới phân tích có một cảm nhận chung rằng biến động đã biến mất hoàn toàn mà nguyên nhân chủ yếu là do hành động của các NHTW – bộ phận luôn tìm kiếm trạng thái ổn định cho thị trường tài chính.

Bằng chứng rõ ràng nhất là chỉ số VIX đo độ biến động trên thị trường chứng khoán Mỹ luôn ở mức thấp chưa từng có.

Qua đồ thị trên, có thể nhận thấy chỉ số VIX đã biến thiên mạnh hơn trong một vài tháng trở lại đây, đặc biệt là trong giai đoạn mùa thu năm ngoái và đầu năm nay. Tuy nhiên, xu hướng này đã được dự báo từ trước.

Vấn đề thứ hai đáng quan tâm hơn. Như Buffett đã chỉ ra, các thị trường biến động mạnh không có nghĩa là thị trường nhất định phải ẩn chứa nhiều rủi ro hơn đối với một nhà đầu tư dài hạn. Hãy nhìn vào chỉ số S&P 500 trong 6 tháng qua. Thị trường vẫn tăng điểm dù không hề dễ dàng.

Tất nhiên, xét theo cả danh nghĩa và khía cạnh sức mua, sở hữu chứng khoán trong 1 ngày, 1 tuần hay 1 năm sẽ rủi ro hơn so với việc nắm giữ những tài sản có tính thanh khoản tương đương tiền mặt. Điều này có liên quan đến một vài nhà đầu tư nhất định, ví dụ như các ngân hàng đầu tư có thể bị đe dọa bởi xu hướng giảm giá của tài sản và buộc phải bán ra khi thị trường có vấn đề. Thêm vào đó, bất cứ ai có nhu cầu về vốn trong tương lai gần nên giữ một khoản nhất định những tài sản có tính thanh khoản cao như trái phiếu kho bạc hoặc tiền gửi được bảo hiểm.

Tuy nhiên, đối với phần lớn nhà đầu tư, những người có thể (và nên) đầu tư dài hạn, giá cổ phiếu giảm không còn quan trọng. Họ nên tập trung vào duy trì sức mua của khoản đầu tư trong dài hạn. Đối với họ, nắm giữ một danh mục đầu tư đa dạng trong thời gian dài sẽ chứa ít rủi ro hơn.

Hiện nay, mối quan tâm lớn nhất của thị trường là Fed sẽ làm gì tiếp theo. Fed chưa nâng lãi suất kể từ tháng 7/2006, và nếu họ không làm điều đó trong cuộc họp tháng 6 tới, thời gian Fed không điều chỉnh lãi suất chủ chốt sẽ lên tới 9 năm.

Điều này có nghĩa là thị trường sẽ phải chịu một cú sốc lớn khi Fed nâng lãi suất.

Dù Fed nâng lãi suất vào thời điểm nào, thị trường cũng sẽ biến động mạnh. Tuy nhiên, tác động đến các nhà đầu tư trái phiếu sẽ khác với những người đầu tư vào cổ phiếu dài hạn.

Đối với nhà đầu tư ngắn hạn, đây là sự kiện đầy rủi ro và biến động cũng lớn. Còn đối với các nhà đầu tư dài hạn, đây không phải là một sự kiện rủi ro, trừ khi họ hành động. “Đừng làm gì cả, hãy ngồi yên ở đó” là lời khuyên thích hợp nhất trong trường hợp này.

Thu Hương