Tai nạn liên hoàn ở Hà Nội: Nếu xe mất phanh, tài xế được miễn trách nhiệm hình sự?

Liên quan đến vụ ô tô đâm liên hoàn hàng loạt xe máy trên đường Võ Chí Công ngày 6/4, Công an quận Tây Hồ (Hà Nội) đã ra quyết định khởi tố vụ án, tạm giữ hình sự đối với lái xe Hoàng Ngọc Vĩnh (63 tuổi, ở Long Biên, Hà Nội) - người gây ra tai nạn vào chiều 5/4 về hành vi "Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông”. Vụ tai nạn khiến 22 người bị thương. Trong đó, 2 nạn nhân bị thương nặng, 5 người ảnh hưởng tới xương và 15 người khác bị thương nhẹ, có thể sơ cứu và ra viện ngay.

Đây là vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng và thảm khốc, gây hoang mang cho nhiều người. Tại thời điểm xảy ra vụ việc, hình ảnh thể hiện qua clip cho thấy, chiếc ô tô đã mất lái và tông thẳng vào đoàn người đông đúc đang di chuyển phía trước ngay ngã tư đường khiến hậu quả nhiều xe máy bị tông trúng, nhiều người thương tích nghiêm trọng.

Dưới góc độ pháp lý, theo luật sư Đặng Văn Cường, trưởng văn phòng Luật sư Chính pháp, cơ quan chức năng sẽ vào cuộc xác minh làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn để có hình thức xử lý phù hợp với quy định của pháp luật. Trường hợp kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy người đàn ông này đã đạp nhầm chân ga khiến chiếc xe lao đi về phía trước dẫn đến vụ tai nạn xảy ra thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với người đàn ông này về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 bộ luật hình sự.

“Theo quy định của pháp luật thì ô tô là nguồn nguy hiểm cao độ. Người điều khiển nguồn nguy hiểm cao độ phải tuân thủ các quy định của pháp luật về việc đảm bảo an toàn giao thông đường bộ, phải tuân thủ các quy tắc khi tham gia giao thông. Khi đến điểm giao cắt có đèn đỏ thì tất cả các phương tiện phải dừng lại, khi đèn xanh bật sáng thì mới được phép di chuyển”- luật sư Cường phân tích.

Bởi vậy, trong trường hợp kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy người điều khiển chiếc xe ô tô này đã không tuân thủ quy định của luật giao thông đường bộ, không chấp hành quy định về báo hiệu đường bộ, khi thấy đèn đỏ ở ngã tư mà không dừng xe gây tai nạn giao thông hoặc đã đạp nhầm chân ga dẫn đến vụ tai nạn xảy ra thì người này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 260 Bộ luật Hình sự.

Cụ thể, theo quy định tại điều 260 Bộ luật Hình sự thì người nào có lỗi khi điều khiển phương tiện giao thông đường bộ gây ra thiệt hại nghiêm trọng (như hậu quả chết người hoặc thương tích cho nhiều người mà thương tích 61 % trở lên hoặc thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng trở lên) thì người điều khiển phương tiện trong tình huống này sẽ bị xử lý hình sự.

Trong trường hợp kết quả xác minh cho thấy người điều khiển phương tiện này đã có lỗi không làm chủ tốc độ dẫn đến vụ tai nạn xảy ra và vụ tai nạn gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của hai người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122 % đến 200 % hoặc chết 02 người trở lên thì người điều khiển phương tiện này sẽ phải chịu khung hình phạt là phạt tù từ 03 năm đến 10 năm theo quy định tại khoản 2, điều 260 bộ luật hình sự nêu trên.

Trường hợp hậu quả được xác định là khiến 03 người chết trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; hoặc gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên thì người vi phạm sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất là phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.

“Trường hợp người điều khiển phương tiện này không có lỗi thì không phải chịu trách nhiệm hình sự, tuy nhiên vẫn phải bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân. Thiệt hại bao gồm chi phí cứu chữa, tiền công người chăm sóc, thu nhập bị mất, bị giảm sút và tiền tổn thất về tinh thần tới 50 tháng lương cơ bản đối với mỗi nạn nhân theo quy định của pháp luật về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra” – luật sư Cường phân tích.

Đồng tình với quan điểm của luật sư Cường, luật sư Đặng Phương Chi – Công ty Luật TNHH TGS (thuộc Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) phân tích thêm, trong trường hợp xe ô tô mất phanh, thì việc xác định tài xế có phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của mình hay không cần dựa vào kết quả trưng cầu giám định và kết luận điều tra của cơ quan có thẩm quyền nhằm xác định chính xác. Chỉ khi có căn cứ xác định thì tài xế Vĩnh thuộc trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự theo quy định tại Chương IV Bộ luật hình sự 2015.

Trong trường hợp những bị hại không có đơn yêu cầu bồi thường, luật sư Chi cho rằng, theo quy định tại khoản 1 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự, vụ án hình sự theo quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự không thuộc trường hợp khởi tố theo yêu cầu của bị hại. Do vậy, dù nạn nhân không kiện mà hành vi của tài xế điều khiển phương tiện giao thông đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo đúng quy định pháp luật đồng thời phải có trách nhiệm bồi thường những thiệt hại do hành vi của mình gây ra./.