Tại sao những đứa trẻ ngày xưa có thể bị la mắng, đánh đòn nhưng ít khi gặp vấn đề về tâm lý? Câu trả lời đang được vô số phụ huynh quan tâm

Cậu bé Tiểu Bình dính đầy bùn đang chơi trò đấu súng với em gái trên ruộng lúa. Ai cũng có thể thấy nụ cười trên khuôn mặt của đứa trẻ, chúng thực sự rất hạnh phúc. Ở một nơi khác, trên sân ướt nhẹp nước mưa, những đứa trẻ vui vẻ đùa giỡn. Một trong những người mẹ của đứa trẻ đang xem, mỉm cười: "Trẻ em muốn chơi dưới nước, vì vậy tôi bảo chúng chơi trong vài phút. Các con, hãy trải nghiệm niềm vui của tuổi thơ". Thế là các bạn nhỏ tung nước lên trời, vẩy nước lên người bạn mình, vui vẻ chạy trong vũng nước, rồi lại ngồi xuống nước...

Đừng đánh giá thấp một đứa trẻ có thể chơi trong hố bùn hoặc hố nước.

Cuốn sách "Bạn là đồ chơi tuyệt vời nhất của trẻ" viết: "Trẻ em có một loại ma lực để biến những góc không được chú ý của những nơi bình thường thành sân chơi thú vị". Đừng đánh giá thấp một đứa trẻ có thể chơi trong hố bùn hoặc vũng nước. Những đứa trẻ được chơi sẽ biết cách tạo ra hạnh phúc cho bản thân và giải phóng cảm xúc của mình. Đây cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến trẻ em ngày xưa dù bị đánh, mắng nhưng ít gặp vấn đề về tâm lý.

Tuổi thơ con thiếu vui chơi dễ gặp các vấn đề tâm lý

Giáo sư Lý Mai Cẩn nói: "Những đứa trẻ được vui chơi có xu hướng ngoan hơn và kết quả học tập tốt hơn". Nhưng ngoài đời, có bao nhiêu đứa trẻ khi không có tiết học ở trường phải ngồi cặm cụi trước bàn học nhỏ ở nhà, hầu như không có thời gian để thư giãn.

Cách đây vài ngày, một cậu bé ở Tứ Xuyên vừa khóc vừa tâm sự: Khi tôi không học bài, mẹ đánh tôi. Ngay cả khi hoàn thành tất cả bài tập về nhà, mẹ cũng bắt tôi phải đọc và học suốt. Cậu chán nản, suy sụp, phải thốt lên rằng: "Con muốn bỏ mẹ ra đi mãi mãi". Những đứa trẻ không thể vượt qua được áp lực học tập và không có không gian giải trí cho riêng mình rất dễ mắc các vấn đề về tâm lý.

Kaikai trong chương trình tạp kỹ "Dear Little Desk" chỉ mới học lớp một, và có nhiều vấn đề khác nhau như kém tập trung, không hòa đồng và lòng tự trọng thấp. Cho đến khi theo dõi cuộc sống hàng ngày của Kaikai, nhiều người mới biết rằng các hoạt động ngoại khóa của cậu bé đều chỉ gói gọn trong việc học, bé không có thời gian chơi với bạn bè cũng như không có cơ hội giao lưu với các bạn cùng lứa tuổi.

Tuổi thơ của trẻ em cần được vui chơi, tập thể dục và tràn đầy sức sống. Chỉ những đứa trẻ có sức sống mãnh liệt hơn mới có nhiều ánh nắng trong tim.

Những đứa trẻ như Kaikai không hiếm trên đời. Các em bắt đầu học từ 7h30 sáng và tiếp tục học đến 5h30, các em phải viết bài đến 11, 12 giờ tối. Vào các ngày thứ bảy và chủ nhật, chúng bận rộn với nhiều lớp học ngoại khóa khác nhau và tiếp tục học. Có bao nhiêu đứa trẻ phải vật lộn với áp lực  học tập quanh năm như vậy?

Giống như một câu hỏi trên Zhihu: Trước đây, trẻ con bị mắng, thậm chí bị đánh, tại sao chúng không chán nản và nhảy khỏi tòa nhà?

Hàng ngàn câu trả lời có thể được tóm tắt thành một điểm: Các em ngày xưa dù bị la mắng, đánh đòn nhưng cũng rất dễ biểu lộ tình cảm, ngoài việc học, cuộc sống của các em bao gồm giặt giũ, nấu ăn, chăm sóc em nhỏ và chạy nhảy bên ngoài... Đúng vậy, tuổi thơ của trẻ em cần được vui chơi, tập thể dục và tràn đầy sức sống. Chỉ những đứa trẻ có sức sống mãnh liệt hơn mới có nhiều ánh nắng trong tim.

Tuổi thơ hạnh phúc thực sự của một đứa trẻ là gì?

Qian Zhiliang, Tiến sĩ Giáo dục, đã nói: "Ngủ đủ giấc để phát triển cơ thể; có rất nhiều hoạt động rực rỡ sắc màu, tự do chạy nhảy, tập thể dục tự do, quan sát vạn vật trong thiên nhiên, chơi trò chơi với bạn bè"... Kiểu sống này sẽ khiến trẻ hào hứng mỗi ngày, cảm nhận được niềm vui của cuộc sống và khơi dậy sức sống bên trong của trẻ".

Những đứa trẻ có thể chơi thì khác. Chúng có nhiều cách để tiêu khiển, và cho dù có chuyện lớn đến đâu, cũng sẽ không dễ dàng bị gục ngã.

Nhưng cuộc sống của trẻ em ngày nay rất đơn điệu: Hầu hết các em đều được học tại trường - gia đình. Các phương pháp giải trí cũng tương đối đơn điệu: Điện thoại di động, máy tính, TV. Hơn nữa, số lượng trẻ em trong mỗi gia đình hiện nay ít hơn trước đây, và việc học tập, thành tích của các em cũng trở nên áp lực hơn.

Nhưng những đứa trẻ có thể chơi thì khác. Chúng có nhiều cách để tiêu khiển, và cho dù có chuyện lớn đến đâu, cũng sẽ không dễ dàng bị gục ngã.

Stewart Brown, một bác sĩ y khoa người Mỹ, đã dành 42 năm theo dõi và phỏng vấn 6.000 người và nhận thấy rằng: Khi còn nhỏ đứa trẻ nào ít được tự do chơi đùa, càng lớn lên càng khó thích nghi với môi trường mới. Và những đứa trẻ được chơi tự do sẽ có kỹ năng xã hội, khả năng chống căng thẳng và kỹ năng giải quyết vấn đề tốt hơn khi chúng lớn lên.

Các em sẽ không khiến bản thân lo lắng, hay rơi vào tình trạng mệt mỏi khi phải hoàn thành các câu hỏi, kỳ thi hay căng thẳng tuổi mới lớn. Vì vậy, nếu con bạn thích chơi bời và quậy phá, miễn là không phải vấn đề gì quá vi phạm nguyên tắc, hãy để trẻ tự do.

Một nghiên cứu ở Georgia, Hoa Kỳ cho thấy trẻ em được chơi tự do nổi trội gấp 3 lần về mặt tư duy sáng tạo. Nhà sinh vật học Mark Bekov tin rằng vui chơi có thể rèn luyện khả năng phản ứng khẩn cấp của trẻ, nâng cao tính linh hoạt và sáng tạo của trẻ, có lợi thế cạnh tranh khi gặp môi trường mới. Tầm quan trọng của việc vui chơi đối với trẻ em là điều hiển nhiên.

Học tập là một việc tiêu tốn nhiều năng lượng, và vui chơi là một cách nâng cao để nuôi dưỡng trí não của bạn. Khi trẻ chán học, cha mẹ có thể dẫn trẻ xuống nhà để chạy nhảy, chơi hoặc cùng trẻ chơi cờ, trò chuyện cùng trẻ, để trẻ tạm thời tránh xa môi trường học tập gò bó và nghỉ ngơi.

Nhớ lại khoảng thời gian những năm 70 của thế kỷ trước, bà Hanne Rasmussen, đại diện hãng đồ chơi danh tiếng Lego cho biết, trẻ con thời đó có được chơi nhiều hơn, đơn giản bởi vì ít có những hoạt động học tập và bài tập về nhà. Thời gian biểu của trẻ không bị kín lịch vì những hoạt động đó. “Thời đó chúng tôi có nhiều không gian chơi, tương tác với nhau và với thiên nhiên. Chúng tôi luôn là những đứa trẻ hào hứng và được lớn lên nhờ những trò chơi dân gian như thế”.

Muốn học thì phải học, muốn chơi thì phải vui. Kết hợp giữa làm việc và nghỉ ngơi, bổ sung cho nhau thì mới có thể tồn tại lâu dài. Thế giới trẻ thơ không nên chỉ có sách giáo khoa, giấy tờ mà cần có một cuộc sống xanh tươi, tràn đầy sức sống hơn.

Zheng Yuanjie nói: "Một nhà giáo dục giỏi nên giáo dục một đứa trẻ bằng 50 phương pháp giáo dục, chứ không phải một phương pháp để giáo dục 50 đứa trẻ". Chơi cũng là một giáo dục. Nếu cứ bắt ép con học chữ số, học viết quá sớm, sẽ bỏ lỡ giai đoạn giáo dục sớm mà ở đó kỹ năng giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo và đồng cảm bị giảm đáng kể.

Việc để trẻ tìm hiểu thế giới muôn màu với tâm thế vui tươi thú vị hơn nhiều so với việc học thuộc lòng. Để trẻ chạy nhảy, vui chơi với tinh thần thoải mái sẽ hạnh phúc hơn nhiều so với việc ngồi vào bàn học và lo lắng cho điểm số. Cuộc sống không chỉ có những cuốn sách trước mắt mà còn là thế giới rộng lớn hơn ngoài những cuốn sách. Chơi cũng là một cách để trưởng thành.