Tại sao quỹ ETF V.N.M chọn Novaland – một sự lựa chọn không ai ngờ tới?

Sáng ngày 11/03/2017, MV Index Solutions công bố kết quả review định kỳ lần đầu tiên trong năm 2017 của chỉ số MVIS Vietnam Index– chỉ số cơ sở của quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF (V.N.M ETF) và tạo nên một “quả bom” cho giới đầu tư chứng khoán. Lý do là bởi quỹ này đã chọn duy nhất cổ phiếu NVL của CTCP Địa ốc Novaland để thêm vào danh mục với tỷ trọng 7%, đồng thời loại ra cổ phiếu ITA của CTCP Tân Tạo.

Trước đó, tất cả dự báo của các chuyên gia đều chỉ nhắc đến GTN, CII, HBC hay KBC và không ai ngờ rằng NVL mới là gương mặt được chọn. Theo quy định truyền thống, cổ phiếu phải đạt thời gian giao dịch tối thiểu 6 tháng mới đủ điều kiện đưa vào danh mục quỹ này, do đó NVL là một ngoại lệ (mới lên sàn từ 28/12/2016).

Tại sao VNM ETF lại phá luật trong trường hợp này?

Ông Nguyễn Vũ Luân – Chuyên viên môi giới cấp cao tại CTCP Chứng khoán VNDirect cho rằng việc NVL được thêm vào có thể do rổ chỉ số của Vaneck yêu cầu tối thiểu là 25 mã cổ phiếu trong danh mục. ITA không còn thỏa mãn các tiêu chí và bắt buộc bị loại, khi loại ITA đã phải bắt buộc bổ sung 1 cổ phiếu vào ngay lập tức. Theo dữ liệu phân tích thì NVL là ứng cử viên đạt nhiều điều kiện nhất, cổ phiếu này chỉ không đạt điều kiện thời gian thanh khoản nhưng vẫn đủ tối thiểu 3 tháng gần nhất. Ngoài ra, Vaneck thêm vào 1 mã cổ phiếu nước ngoài khác cũng chỉ để đảm bảo danh mục đạt số lượng yêu cầu.

Ông Nguyễn Hồng Điệp – Chuyên gia tài chính đã có nhiều năm nghiên cứu và theo dõi ETF cho rằng:

Thứ nhất, ETF là quỹ đầu tư mở, nhằm mục đích mô phỏng chỉ số chứng khoán. Danh mục của ETF phải bám theo những biến đổi của chỉ số. Có thể hiểu một cách đơn giản là những mã cổ phiếu ảnh hưởng lớn nhất đến Index, sẽ có mặt trong rổ ETF. Bên cạnh đó, còn phải chú ý về yếu tố thanh khoản, free loat (float cap). Khi làn sóng lên sàn của nhiều cổ phiếu lớn lan rộng, việc biến động danh mục ETF là điều tất yếu. Rất nhiều cổ phiếu đang niêm yết có vốn hóa thị trường lên đến hàng tỷ USD. Như vậy, những cổ phiếu như NVL, VJC, ROS sẽ là những lựa chọn sáng giá. Ngoài ra, khi những cổ phiếu có tính chất nhà nước như BHN, SAB, ACV, có tỷ lệ floating phù hợp, cũng sẽ được ETF chọn.

Thứ hai, mặc dù ETF là Quỹ đầu tư chỉ số (Index fund), hoạt động dựa trên những quy tắc cố định và công khai, nhưng họ có thể dùng một vài quy tắc mang định tính, để phủ quyết hay thêm vào những ngoại lệ. Trong quá khứ đã từng chứng kiến những ngoại lệ như trường hợp của MSN, được bất ngờ thêm mới. Hay điển hình hơn là trường hợp của HHS, khi mã này "cố" tìm mọi cách len chân vào VNM, nhưng thất bại.

Thứ ba, khi loại ITA (điều tất yếu do không thỏa mãn tiêu chí), sẽ xuất hiện những khó khăn nhất định trong việc duy trì tổng số mã trong danh mục là 25, tổng tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam phải trên 70%. Hãy nhớ đến một quy tắc khác là các mã nước ngoài có tỷ trọng là 4,5%. Trong trường hợp có 7 mã nước ngoài như kỳ lần này, số mã của Việt Nam khó có thể thấp hơn. Như vậy, bắt buộc phải tìm ra mã thay thế. Việc quyết định chọn NVL là V.N.M ETF đã "vi phạm" quy định về thời gian lên sàn, một quy định ít có giá trị nhất.