Táo bạo như DN than: Làm được bao nhiêu, chia hết cổ tức và khen thưởng bấy nhiêu

Năm 2015 được đánh giá là năm khó khăn nhất trong 20 năm qua của các doanh nghiệp ngành than. Trận lụt lịch sử cuối tháng 7 tại Quảng Ninh đã gây nên hậu quả nặng nề cho các doanh nghiệp này.

Tuy nhiên, sau kỳ họp Đại hội cổ đông thường niên 2016, với các Nghị quyết đã được thông qua về mức chi trả cổ tức và phát hành cổ phiếu thưởng tổng cộng lên đến mấy chục %, người ta sẽ phải thốt lên rằng: Ai bảo đầu tư vào than là “đen”?

Nhưng không chỉ cổ tức cho cổ đông, sự chịu chi của các DN than cho quỹ khen thưởng, phúc lợi cũng rất đáng nể.

Năm khó khăn nhất lịch sử ngành than

Trên sàn niêm yết, các doanh nghiệp ngành than đều báo cáo một kết quả kinh doanh không lấy gì là tươi sáng trong năm 2015. Có đến 6/8 doanh nghiệp bị sụt giảm lợi nhuận so với năm trước. Mức giảm bình quân là 45%. Riêng Than Mông Dương vừa vặn thoát lỗ với mức lợi nhuận 85 triệu đồng.

Chỉ có Than Cao Sơn (TCS) và Than Hà Lầm (HLC) có lợi nhuận tăng trưởng mạnh, lần lượt đạt 83% và 308%.

Chia cổ tức và cổ phiếu thưởng hàng chục %

Các doanh nghiệp ngành than trả cổ tức tiền mặt với tỷ lệ thấp so với vốn điều lệ nhưng so với khoản lợi nhuận mỏng manh của doanh nghiệp thì cũng chiếm từ 30 – 60%. Bù lại mức cổ tức không cao này, “mốt” của các doanh nghiệp ngành than năm nay là chia cổ phiếu thưởng với tỷ lệ rất cao.

Theo Nghị quyết ĐHCĐ thường niên 2016, CTCP Than Cọc Sáu (TC6) sẽ trả cổ tức bằng tiền mặt năm 2015 với tỷ lệ 6%. Đồng thời, công ty có kế hoạch phát hành 19,5 triệu cổ phiếu thưởng theo tỷ lệ 1: 1,5. Như vậy, tổng cộng tỷ lệ cổ tức bằng tiền mặt và thưởng cổ phiếu lên tới 156%. VĐL của Than Cọc Sáu sau đợt phát hành sẽ tăng từ gần 130 tỷ lên 325 tỷ đồng.

Còn CTCP Than Cao Sơn (TCS), tỷ lệ cổ tức năm 2015 được thông qua là 4%, kế hoạch cổ tức 2016 là 4-5%. Than Cao Sơn cũng có kế hoạch chia cổ phiếu thưởng với số lượng 11,8 triệu cp tương đương tỷ lệ 79%. Tính chung, tỷ lệ cổ tức bằng tiền mặt và cổ phiếu thưởng là 81%.

Một đơn vị ngành than khác là CTCP Than Hà Tu (THT) nhận cổ tức năm 2015 bằng tiền tỷ lệ 10% và nhận cổ phiếu thưởng tỷ lệ 80%. Tỷ lệ cổ tức bằng tiền mặt thấp hơn con số 13% của năm trước nhưng số tiền chi ra sẽ là gần 13,7 tỷ đồng – chiếm 53% lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.

Than Đèo Nai (TDN) trả cổ tức năm 2015 là 6%, phát hành 13,4 triệu cổ phiếu thưởng cho các cổ đông hiện hữu với tỷ lệ 84%.

Một doanh nghiệp ít “hầm hố” hơn là Than Vàng Danh (TVD) trả cổ tức 2015 là 7% trên VĐL và phát hành cổ phiếu thưởng tỷ lệ chỉ 7%.

Không kém cạnh là doanh nghiệp khó khăn nhất trong năm qua: Than Mông Dương (MDC). Với mức LNST đạt 85 triệu đồng/ kế hoạch 29 tỷ đồng, coi như là hòa vốn, doanh nghiệp không thể trả cổ tức 8% như kế hoạch nhưng phát hành cổ phiếu thưởng tỷ lệ 42%. Năm 2016, TMD dự kiến trả cổ tức tiền mặt 6% và cổ phiếu thưởng 63 tỷ đồng.

Nguồn để phát hành cổ phiếu thưởng được lấy từ nguồn kế dư (bao gồm quỹ đầu tư phát triển và vốn khác của chủ sở hữu). Các công ty đã trích gần hết các quỹ này để phát hành tăng vốn điều lệ.

Không chỉ lo lắng cho cổ đông, các DN than cũng chi đậm cho mục khen thưởng

Sau khi chia cổ tức, có thể thấy phần được trích lập nhiều nhất chính là quỹ khen thưởng phúc lợi. Các quỹ này thường chiếm từ 30 - 50% lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.

Ví dụ như Than Cọc Sáu đã trích quỹ khen thưởng phúc lợi là 23,2 tỷ đồng tương đương 56,3% LNST, tức 69,3% LNST sau khi trả cổ tức. Than Cao Sơn cũng trích quỹ khen thưởng phúc lợi 46% LNST, tức 70% LNST còn lại sau khi trả cổ tức. Đây không phải là năm đầu tiên TC6 và TCS dành một tỷ lệ cao cho việc trích lập dự phòng quỹ khen thưởng phúc lợi. Quỹ này luôn được chi đậm trong những năm trước đó.

Than Đèo Nai trả cổ tức năm 2015 là 6%, kế hoạch 2016 là 2%, trích quỹ khen thưởng phúc lợi gần 6,3 tỷ đồng tương đương 33,2% LNST, tức gần 68% LNST sau khi trả cổ tức.

Than Vàng Danh trích quỹ khen thưởng phúc lợi 18,7 tỷ tương đương 33% LNST, 68% LNST sau khi trả cổ tức.

Than Núi Béo (NBC) cổ tức 2015 là 6% (22 tỷ), trích quỹ khen thưởng phúc lợi 20 tỷ tương đương 39% LNST, 70% LNST sau khi trả cổ tức

Như vậy, có thể thấy các DN than làm được bao nhiêu thì đem chia cổ tức và quỹ khen thưởng phúc lợi hết bấy nhiêu. Cổ đông lớn nhất của các DN than là Tập đoàn than khoáng sản Vinacomin hẳn cũng hài lòng với mức cổ tức và cổ phiếu thưởng như vậy.