Thế giới 'chia làm 2 phe' với xe điện khiến các hãng ô tô lao đao

Tờ Bloomberg nhận định, ngành công nghiệp ô tô thế giới đang tăng tốc theo hai hướng khác nhau. Trừ khi những mâu thuẫn này được giải quyết, các hãng sản xuất ô tô có nguy cơ gặp khó.

Cụ thể, ở Trung Quốc và châu Âu, sự chuyển đổi sang xe điện đang diễn ra nhanh chóng. Theo Morgan Stanley, xe điện sử dụng pin chiếm gần một phần tư doanh số bán hàng ở cả hai thị trường vào tháng tám, cùng với xe plug-in hybrid nâng tỷ lệ tổng lên lần lượt là 38% và 28%.

Tình hình rất khác ở Mỹ và Ấn Độ, nơi tỷ lệ xe điện vẫn chưa vượt qua 10%, và ở Nhật Bản, nơi con số này thậm chí đang được duy trì với mức 3%. Tuần trước, công ty Honda Motor thông báo rằng họ sẽ không sản xuất một mẫu xe điện giá dưới 30.000 USD với General Motors Co., trong khi GM và Ford Motor Co. đã trì hoãn các mục tiêu tăng doanh số bán xe điện. Ngay cả Elon Musk cũng đã nói giảm triển vọng về việc mẫu xe Cybertruck của Tesla Inc. sẽ tăng sản lượng trong thời gian sớm.

Nhiều người cho rằng sẽ tốt hơn nếu chuyển sang sản xuất những chiếc xe SUV và bán tải tiêu tốn ít nhiên liệu đang được mọi người yêu thích thay vì tiếp tục sản xuất những chiếc xe điện gây thua lỗ, xem đây là một biện pháp tốt cho ngành công nghiệp ô tô. Tuy nhiên, trên thực tế, tỷ lệ giá/ lợi nhuận (price-earnings multiples) cho các hãng sản xuất ô tô hiện nay thường chỉ ở mức thấp, 1 chữ số (trong khi chỉ số S&P 500 có tỷ lệ cao hơn với 17,6). Trong khi đó, Ford vừa đồng ý tăng lương 25% cho các công nhân ô tô đang đình công, điều này sẽ tạo thêm áp lực đối với lợi nhuận và tăng khả năng xuất hiện các thỏa thuận tương tự về lương tại các đối thủ của Ford tại Mỹ.

Tờ Bloomberg cho rằng, có lẽ đã đến lúc các lãnh đạo trong ngành công nghiệp có thể tỉnh giấc và nhận ra rằng cuộc tiến công vào xe điện chỉ là một giấc mơ?

Nhưng mọi chuyện không chỉ đơn giản như vậy. Những gì ngành công nghiệp đang gặp phải có thể là điều tồi tệ nhất từ cả hai thế giới: Một thị trường toàn cầu chia làm hai phần, một phần đang tăng tốc hướng đến việc giảm khí nhà kính, và một phần thứ hai nơi cuộc cách mạng điện hoá đang diễn ra khá không ổn định. Điều này có nghĩa rằng họ sẽ phải tiêu tốn thời gian dài hơn để đầu tư vào việc phát triển cùng lúc cả hệ thống truyền động chạy bằng xăng và điện, thay vì chuyển đổi hẳn sang một loại xe mới.

Việc sản xuất và cải tiến dòng sản phẩm ô tô là một ngành kinh doanh đòi hỏi chi phí cực kỳ đắt đỏ. Volkswagen AG và Toyota Motor Corp. cấp tiền vào chi tiêu vốn nhiều hơn cả Exxon Mobil Corp., Walmart Inc. và Intel Corp. Việc tái trang bị nhà máy với dây chuyền lắp ráp tự động và máy ép thiết kế cho các xe điện được xem là một sự biến đổi một lần trong thế kỷ - và điều đó tất yếu đòi hỏi chi phí lớn. Ford đã công khai đưa ra con số dự tính 50 tỷ USD trong vòng 5 năm để phát triển phân khúc xe điện - đủ để tiêu trọn gần hai phần ba nguồn vốn cơ cấu chi tiêu của họ. Đó là chưa kể hàng chục tỷ USD dành cho các thương vụ mua lại và nghiên cứu phát triển.

Điều đó dẫn đến việc các công ty sẽ không còn nhiều tiền để đầu tư vào các động cơ đốt trong truyền thống. Một trong những lý do mà các loại xe truyền thống hiện nay đang có lợi nhuận cao chính xác là do đầu tư vào chúng đang được thu hẹp. Các dòng sản phẩm đang được đơn giản hóa và nguồn tài trợ cho nghiên cứu và phát triển cũng được cắt giảm, nhận thức rằng doanh số bán hàng của các loại xe không sử dụng điện sẽ giảm dần và tiến tới số không trong các thị trường chính chỉ trong hơn một thập kỷ. Điều này giảm đi chi phí cơ bản và tăng lợi nhuận - nhưng nếu sự chuyển đổi sang xe điện bị trì hoãn, tiền sẽ lại phải được chi ra để tránh tình trạng sản phẩm trở nên lỗi thời.

Điều này giải thích vì sao các hãng sản xuất ô tô đã phản ứng tiêu cực với quyết định của Thủ tướng Anh Rishi Sunak, người trong tháng này đã trì hoãn lệnh cấm xe truyền thống ở đất nước từ năm 2030 sang năm 2035. Thay vì hoan nghênh thông báo này, Ford, Kia Corp., Nissan Motor Co., Stellantis NV và Volkswagen đã phàn nàn rằng quyết định đó mang lại sự không chắc chắn và làm khó khăn cho họ trong việc phối hợp chuỗi cung ứng quốc tế.

Theo: Bloomberg