'Thế lực' ở ĐNÁ ngáng đường Ấn Độ trước tham vọng thay thế Trung Quốc trở thành công xưởng mới của thế giới

Hãng tin CNBC cho hay nền kinh tế Ấn Độ muốn thay thế Trung Quốc để trở thành công xưởng mới của thế giới trong chuỗi cung ứng. Thế nhưng để làm được điều này, Ấn Độ cần phải vượt qua được một nước Châu Á có lợi thế hơn về một số mặt, đó là Việt Nam.

Cuộc xung đột thương mại Mỹ-Trung đã khiến nhiều doanh nghiệp Phương Tây dịch chuyển các nhà máy điện tử và công nghệ ra khỏi Trung Quốc đến những nơi như Việt Nam, Ấn Độ hay các thị trường Châu Á Thái Bình Dương khác.

1-0 cho Việt Nam

Theo CNBC, Ấn Độ và Việt Nam nổi lên như 2 ứng cử viên hàng đầu trong lựa chọn điểm dịch chuyển nhà máy khỏi Trung Quốc của các hãng Phương Tây nhờ nguồn lao động giá rẻ. Tuy nhiên CNBC cho rằng Việt Nam đang dẫn trước khi tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2023 đạt 96,99 tỷ USD, cao hơn so với 75,65 tỷ USD của Ấn Độ.

"Việt Nam từ lâu đã nổi tiếng về khả năng sản xuất hàng điện tử trong khi Ấn Độ mới chỉ bắt đầu gia nhập cuộc chơi. Điều này khiến Việt Nam có ưu thế hơn", CEO Samir Kapadia của India Index thừa nhận.

Mặc dù quan hệ Ấn Độ-Mỹ đã tốt hơn lên trong thời gian gần đây nhưng Việt Nam thì đã ký kết các hiệp định thương mại và đầu tư với chính quyền Washington từ tận năm 2007.

Hơn nữa, Việt Nam có sự thống nhất về các chính sách quản lý nhà nước trong khi Ấn Độ lại có quá nhiều bang với quá nhiều phức tạp trong vấn đề hành pháp. Theo Chủ tịch Mukesh Aghi của Diễn đàn hợp tác chiến lược Mỹ-Ấn (UISPF), Ấn Độ hiện có 29 bang và chính sách tại mỗi bang đều khác nhau, gây khó khăn cho các doanh nghiệp quốc tế muốn tiếp cận thị trường.

"Việt Nam có ưu thế hơn hẳn khi xét về nền kinh tế sản xuất, nơi thường cần nhiều lao động", giám đốc Nari Viswanathan của Coupa thừa nhận.

Ngoài ra, giám đốc Nari cũng cho biết những ngành cần nhiều lao động nhưng tỷ suất lợi nhuận thấp như may mặc thường không tạo được động lực cho Ấn Độ, trái với lại Việt Nam.

Với quy mô nền kinh tế lẫn dân số của mình, Ấn Độ có nhiều hứng thú hơn với các tập đoàn công nghệ cao đem lại nhiều lợi nhuận, qua đó thay thế Trung Quốc ở phân khúc cao hơn trong chuỗi cung ứng.

Tờ Financial Times (FT) cho hay Apple đã tuyên bố sẽ chuyển nguồn cung ứng ắc quy iPhone 16 sang Ấn Độ. CEO Tim Cook của nhà táo khuyết đã thăm Ấn Độ vào năm 2016 và tăng cường hoạt động của tập đoàn này tại đây kể từ đó đến nay.

Tương tự, Google cũng cho biết sẽ bắt đầu đặt dây chuyền sản xuất điện thoại Pixel của mình tại quốc gia Nam Á này từ quý II/2024.

Câu chuyện về thuế

Giám đốc đầu tư Andy Ho của VinaCapital nhận định tham vọng thay thế Trung Quốc của Ấn Độ gặp một rào cản rất lớn đó là thuế nhập khẩu 10% cho mặt hàng công nghệ, cao hơn so với chỉ 5% của Việt Nam.

Quy định này của Ấn Độ là nhằm bảo hộ ngành sản xuất trong nước nhưng đây lại là thách thức cần được giải quyết nhằm nâng cao sức hút với các tập đoàn quốc tế trong mảng này.

"Năm 2024 sẽ là giai đoạn mà chính phủ Ấn Độ cần hạ mức thuế quan rất nhiều, thế nhưng họ sẽ làm dần dần theo từng mặt hàng chứ không phải giảm thuế cho từng quốc gia như thông thường", CEO Kapadia cho biết.

Ví dụ vào tháng 1/2024, Ấn Độ đã giảm thuế nhập khẩu cho mặt hàng kim loại và nhựa, vốn là nguyên liệu dùng để sản xuất smartphone, từ 15% xuống còn 10%. Quyết định này là để nhắm đến thu hút Apple hay Dixon Technologies (hãng sản xuất điện thoại cho Xiaomi, Samsung và Motorola).

Theo ông Kapadia, Ấn Độ đang nhắm đến giành thị phần xuất khẩu hàng điện tử sang thị trường Mỹ của Việt Nam và chắc chắn sẽ có những động thái cắt giảm thuế nhập khẩu nữa để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Số liệu của Chủ tịch Pankaj Mahindroo thuộc Hiệp hội hàng điện tử Ấn Độ (ICEA) cho thấy nước này đã xuất khẩu sang Mỹ 6,6 tỷ USD đồ điện tử trong 9 tháng đầu năm 2023, cao hơn so với mức chỉ 2,6 tỷ USD cùng kỳ năm trước đó.

Tuy nhiên giám đốc Ho của VinaCapital thì lại cảnh báo việc giảm thuế nhập khẩu không phải là phương án dài hạn để có thể thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

"Điều các nhà đầu tư nước ngoài thường quan tâm hơn là sự thuận tiện trong việc kinh doanh, nhất là ở tính linh hoạt khi thuê và sa thải lao động, hơn là mặt thuế quan. Đây là mặt lợi thế lâu dài của Việt Nam so với Ấn Độ", ông Ho nói với CNBC.

Cơ sở hạ tầng

Một yếu tố nữa được cho là Ấn Độ cần khắc phục nếu muốn thay thế Trung Quốc đó là cơ sở hạ tầng.

Mặc dù quốc gia Nam Á muốn trở thành một nền kinh tế phát triển vào năm 2047 nhưng theo CNBC, cơ sở hạ tầng của nước này vẫn còn thiếu sót, dẫn đến thời gian vận chuyển và giao hàng bằng đường bộ kéo dài.

"Một con tàu hàng ở Singapore có thể được dỡ hàng trong 8 giờ và đưa lên xe vận chuyển đến các nhà máy. Thế nhưng cùng một con tàu tương tự tại Ấn Độ thì sẽ mắc kẹt trong bãi đỗ hoặc nhà kho suốt nhiều ngày", Chủ tịch Aghi của UISPF cho biết.

"Trung Quốc đi trước Ấn Độ khoảng 10 năm về phát triển cơ sở hạ tầng, bởi vậy chúng tôi cần nỗ lực hơn nữa", ông Aghi nói thêm.

Hiện Ấn Độ đang lên kế hoạch chi 2,55 nghìn tỷ Rupee, tương đương 30,7 tỷ USD để cải thiện hệ thống đường sắt, nhưng như vậy là chưa đủ.

Xin được nhắc rằng với lợi thế nước láng giềng, Việt Nam có ưu thế hơn khi các nhà máy dịch chuyển từ Trung Quốc sang do tốn ít chi phí hơn so với Ấn Độ. Bởi vậy bài toán cơ sở hạ tầng chắc chắn sẽ là một thách thức không nhỏ cho nền kinh tế Nam Á muốn thay thế Trung Quốc này.

*Nguồn: CNBC