“Thị trường bất động sản hiện nay vẫn còn rất khó khăn, nhưng mức độ có xu thế giảm dần theo thời gian”

Tại Diễn đàn thị trường bất động sản 2024 – Vượt qua thách thức do Hội Môi giới Bất động sản (VARS) tổ chức ngày 5/1, ông Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, thị trường bất động sản có vai trò quan trọng trong “hệ sinh thái” kinh tế và liên quan trực tiếp đến nhiều ngành kinh tế. Tuy nhiên, trong năm 2022 và đặc biệt là từ nửa cuối năm 2022 đến nay, thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn do bối cảnh chung của tình hình kinh tế, bất động sản của thế giới cũng như nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình phục hồi phát triển và một số tồn tại, hạn chế kéo dài từ trước chưa thể khắc phục triệt để.

Theo đó, sức mua và thanh khoản giảm mạnh, thiếu nguồn cung đi liền với cơ cấu sản phẩm nhà ở không hợp lý, dư thừa sản phẩm, phân khúc cao cấp trong khi thiếu nhà ở có giá phù hợp với khả năng chi trả của các đối tượng thu nhập thấp tại đô thị.

Song song với đó doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, phát hành trái phiếu và huy động vốn của khách hàng. Số lượng các dự án nhà ở thương mại được hoàn thành và chấp thuận mới đều giảm.

Ông Hải cho rằng, nguyên nhân do nhóm về thể chế; nhóm về trái phiếu; nhóm về nguồn vốn, tín dụng; nhóm về thực thi. Nhận thấy vấn đề này, từ đầu năm 2023 đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, các Bộ, ngành đã làm việc với quyết tâm cao nhằm xây dựng, hoàn thiện hệ thống khung pháp lý, chính sách đối với các hoạt động kiểm soát, điều chỉnh, hỗ trợ thị trường BĐS để đảm bảo tính đồng bộ, liên thông của hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, chứng khoán, tín dụng và giảm thời gian giải quyết thủ tục hành chính.

Các chính sách được ban hành như liên quan nhà ở, kinh doanh bất động sản: Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản đã được thông qua. Hiện nay chính phủ đang trình Quốc hội xem xét để thông qua tại kỳ họp Quốc hội thời gian tới dự án Luật Đất đai (sửa đổi); Luật Tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Với 5 Luật này, theo ông Hải, khi có hiệu lực sẽ thực sự là bước thay đổi lớn tác động mạnh làm tăng nguồn cung cũng như điều tiết giá thị trường bất động sản phù hợp người dân hơn. Liên quan đất đai: Nghị định số 10/2023/NĐ-CP ngày 03/4/2023 tháo gỡ cho việc cấp sổ hồng cho các loại hình bất động sản căn hộ nghỉ dưỡng, văn phòng kết hợp nghỉ dưỡng...; Thông tư số 02/2023/TT-BTNMT Bộ Tài nguyên về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và sửa đổi, bổ sung một số điều Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 quy định về hồ sơ địa chính.

Liên quan đến trái phiếu, tín dụng: Nghị định số 08/2023/NĐ-CP tháo gỡ cho việc chào bản, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ; Thông tư số 02/2023/TT- cho NHNN Ngân hàng NN ngày 23/4/2023 về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn; Thông tư số 03/2023/TT-NHNN Ngân hàng Nhà nước về tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp; Thông tư số 10/2023/TT-NHNN Ngân hàng NN tạo điều kiện khách hàng tiếp cận tín dụng thuận lợi hơn.

Liên quan hoạt động xây dựng: Nghị định số 35/2023/NĐ-CP tháo gỡ khó khăn vướng mắc từ thực tiễn trong lúc chờ các Luật mới có hiệu lực.

Về quy hoạch: Nghị định số 58/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quy hoạch.

Bên cạnh việc hoàn thiện thể chế, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đã gấp rút rà soát, đôn đốc, hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản cho các địa phương, doanh nghiệp đã nhận được 138 văn bản báo cáo khó khăn, vướng mắc và kiến nghị của địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội và người dân liên quan đến 191 dự án bất động sản. Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Tổ công tác, Bộ Xây dựng đã xem xét, phân loại và chuyển cơ quan và thẩm quyền xử lý.

Với sự tập trung vào cuộc của các cấp chính quyền, địa phương, đến nay trong giai đoạn 2021 – 2030, trên địa bàn cả nước đã có 470 dự án nhà ở xã hội dành cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp được hoàn thành và đang triển khai.

Theo các chuyên gia, thị trường bất động sản đã đi qua giai đoạn khó khăn nhất và có thể nhận định quý I/2023 là “vùng đáy” của thị trường bất động sản. Tuy nhiên, về tổng thể thị trường bất động sản hiện nay vẫn còn rất khó khăn, nhưng mức độ khó khăn có xu thế giảm dần theo thời gian, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước, thể hiện rất rõ nét tại thị trường bất động sản thành phố Hồ Chí Minh.

Để các chính sách, giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thu được hiệu quả như mong đợi cũng cần có thời gian, sự vào cuộc, phối hợp đồng bộ, của các cấp, các ngành, sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Coi đây là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng cần tập trung giải quyết.