Thị trường chứng khoán 2019: Thử thách độ 'chịu nhiệt' của nhà đầu tư

Thận trọng diễn biến 2019

Bất định là những gì mà cả thế giới nhìn nhận về rủi ro mà năm 2019 các nhà đầu tư chứng khoán phải đối diện.

Bất định liên quan tới cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung chưa có hồi kết; bất định trong sự tăng trưởng của các nền kinh tế lớn, bất định về địa chính trị toàn cầu...mang đến những mối đe doạ đến thị trường tài chính thế giới trong năm 2018 và dự kiến tiếp diễn sang năm 2019.

Điều đó đang làm cho giới phân tích tỏ ra hết sức dè dặt khi đưa ra các dự báo của mình đối với các kênh đầu tư trong năm 2019. Chỉ số VIX index đo lường mức độ lo sợ của các nhà đầu tư có xu hướng tăng trong nửa cuối năm 2018. Dù cho mức này vẫn dưới ngưỡng báo động 40 nhưng đó cũng là một chỉ báo cho thấy thị trường đang ngày càng dễ bị tác động bởi tâm lý hơn.

Chỉ số VIX đo nỗi sợ của thị trường tài chính. (Nguồn: Marketwatch)

Báo cáo báo cáo rủi ro toàn cầu 2019 tổng hợp ý kiến của 1.000 chuyên gia và chính trị gia hàng đầu trên thế giới của Diễn đàn Kinh tế Thế giới vừa diễn ra đầu năm cho thấy, đa số đều lo ngại các vấn đề môi trường, thiên tai do biến đổi khí hậu và vấn đề an ninh mạng.

Chỉ một rủi ro về kinh tế lớn nhất được đề cập là khả năng vỡ bong bóng tài sản tại Trung Quốc. Dù vậy, rủi ro xảy ra khủng hoảng tài chính thế giới có vẻ như không thực sự làm các chuyên gia lo ngại khi mà Mỹ vẫn giữ tốt vai trò đầu tàu dẫn dắt kinh tế thế giới.

Mức độ tác động đến kinh tế Việt Nam được hầu hết các báo cáo chuyên gia trong nước đánh giá là đồng CNY giảm sẽ có ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam và sự ổn định tỷ giá.

Điểm tích cực là tỷ giá VNĐ vẫn có vị thế tốt nhờ cán cân thương mại tiếp tục cải thiện lên mức 7,2 tỷ USD trong năm 2018 với lượng suất siêu sang Mỹ đạt kỷ lục gần 35 tỷ USD và 28,5 tỷ USD. FDI được dự báo sẽ còn giúp nền kinh tế Việt Nam giữ được tăng trưởng trong năm tiếp theo.

Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm, động lực tăng trưởng cho năm 2019 sẽ đến từ cải cách thể chế, tận dụng các FTA đã ký và nguồn lực từ khu vực kinh tế tư nhân. Theo đó, việc đẩy mạnh tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới sẽ là bước tận dụng hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế năm 2019.

Trở lại với kênh đầu tư chứng khoán, mặc dù nền kinh tế Việt Nam đạt mức tăng trưởng GDP cao nhất 10 năm song các diễn biến trên thị trường chứng khoán không đúng như kỳ vọng. Kênh đầu tư chứng khoán trong năm qua không chỉ có lợi tức thấp hơn tiền gửi ngân hàng mà còn là năm ‘tổn thương’ đối với đa phần nhà đầu tư khi có nhiều đợt giảm điểm.

Chỉ số VN Index đã thu hẹp được đà giảm sau cú rơi mạnh từ vùng đỉnh 1200 điểm vào tháng 4/2018.

2019 cũng được dự báo sẽ là một năm không phải là dễ dàng cho chứng khoán toàn cầu. Trong bối cảnh đó, rất khó để Việt Nam đi ngược xu hướng và các nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng.

Những cũng không nên quá bi quan

"Thế giới được dự báo rủi ro nhiều hơn cơ hội. Riêng Việt Nam thì cơ hội nhiều hơn rủi ro". Đó là nhận định được Chủ tịch CTCK SSI Nguyễn Duy Hưng đưa ra khi trả lời báo chí nhân dịp đầu năm mới.

Ông Hưng cho rằng, năm 2019 vẫn là năm tiếp tục gia tăng nhanh về quy mô thị trường, thậm chí mức độ gia tăng sẽ khoảng 2 con số. Riêng SSI đặt kế hoạch kinh doanh ở mức 1.000 điểm của VN-Index.

Trong năm 2018, tâm lý sợ rủi ro đã khiến nhà đầu tư rút vốn khỏi các thị trường mới nổi về những thị trường phát triển. Các chuyên gia chứng khoán Rồng Việt cho rằng, làn sóng rút vốn lớn nhất của khối ngoại đã diễn ra trong năm 2018.

Hãng tin Bloomberg cũng đưa ra nhận định rằng, chứng khoán Việt Nam được hỗ trợ tích cực bởi nền kinh tế đang được cải thiện dần và các thương vụ thoái vốn nhà nước thu hút sự quan tâm của giới đầu tư quốc tế. Thanh khoản thị trường gia tăng và việc gia nhập vào chuỗi cung ứng điện thoại thông minh và điện tử của châu Á khiến Bloomberg tin rằng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ chẳng mấy chốc thoát khỏi vị thế là thị trường cận biên.

Tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận vẫn sẽ là động lực giúp thị trường hồi phục sau những đợt giảm điểm. “Tổng doanh thu và lợi nhuận của 48 doanh nghiệp (tương đương khoảng 60% tổng vốn hóa thị trường) dự báo sẽ tăng 13.7% và 14% trong năm 2019. Do vậy chúng tôi tin rằng những nhịp điều chỉnh mạnh của thị trường sẽ là cơ hội để các nhà đầu tư năng động giải ngân”, nhóm phân tích Rồng Việt đánh giá.

Lựa chọn cổ phiếu và thử thách độ…“chịu nhiệt”

Tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp có khả năng chậm lại trong 2019. Song, vẫn sẽ có những cơ hội riêng biệt trong một thị trường ảm đạm, và do vậy lựa chọn cổ phiếu là điều quan trọng nhất trong 2019.

“Một cổ phiếu có cơ bản tốt sẽ có khả năng chống chịu được phần nào một cú giảm sốc của thị trường khi dòng tiền nóng rút đi. Chúng tôi cũng không khuyến khích lựa chọn các cổ phiếu có mức bội số P/E cao, trừ khi tăng trưởng thực sự vượt trội.”, các chuyên gia CTCK Rồng Việt đánh giá.

Chiến lược lựa chọn cổ phiếu Rồng Việt đưa ra trong năm nay gồm ba nhóm chính là (1) Nhóm cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt, hệ số thanh khoản cao và tỷ lệ đòn bẩy thấp, (2) Nhóm cổ phiếu cơ hội từ các hiệp định thương mại cũng như tranh chấp thương mại như cổ phiếu khu công nghiệp, logistics và dệt may và thuỷ sản, và (3) Câu chuyện cũ về cổ phần hóa DNNN và thoái vốn Nhà nước dự kiến được đẩy mạnh trong năm nay.

Dù vậy, các chuyên gia cũng cảnh báo nhà đầu tư không nên đặt toàn bộ trứng vào một giỏ, hạn chế margin và nhất là cần giữ được “cái đầu lạnh trước những đợt rung lắc dữ dội của thị trường".

“Sẽ rất khó để đưa ra dự báo chính xác thị trường sẽ xuống bao nhiêu là đáy; do vậy chúng ta phải chấp nhận mua ở mức giá đã tốt trong dài hạn, bao gồm lịch sử giá, P/E, năng lực công ty và triển vọng ngành; và mua từng mức để có lượng cổ phiếu khá với giá bình quân đã ở mức thấp hơn khá nhiều so với giá hợp lý. Hãy bình tĩnh chờ thị trường quay đầy để chốt lời theo từng mức độ. Lúc đó, khả năng đạt 20% - 30% lợi nhuận sau 3 tháng nắm giữ là rất thực tế”, một nhà đầu tư kinh nghiệm chia sẻ.