Thị trường chứng khoán điều chỉnh, định giá nhóm cổ phiếu VN30 và VNMidcap đã xuống mức thấp như thế nào?

Hiện nay lạm phát tại nhiều quốc gia đang ghi nhận mức cao kỷ lục trong vòng 20 năm như EU: 8,1%; Mỹ: 8,6%; Anh: 9,1%. Nhằm kiểm soát lạm phát, các NHTW bắt đầu tiến hành nhiều biện pháp để kiềm chế lạm phát như việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) ngày 16/6 đã tiến hành nâng lãi suất thêm 0,75 điểm % hay NHTW Anh (BoE) cũng đã nâng lãi suất chủ chốt lần thứ 5 liên tiếp. Tại Việt Nam, ảnh hưởng từ việc giá dầu tăng cao cũng khiến chỉ số CPI tháng 5 tăng 2,86% so với cùng kỳ, tuy nhiên giá thực phẩm không tăng nhiều đã giúp lạm phát vẫn được kiểm soát tốt. Song, Agriseco Research chỉ ra rằng lãi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm đã xuất hiện xu hướng tăng kể từ đầu năm nay và hiện về mức trước dịch Covid-19. Bên cạnh đó, nhiều NHTM đã đồng loạt tăng lãi suất huy động.

 Xét về thị trường chứng khoán, sau nhịp điều chỉnh vài tháng trở lại đây, chỉ số VN-Index đã chiết khấu khoảng 23% kể từ vùng đỉnh thiết lập hồi đầu tháng 4. Nhiều ý kiến đánh giá, mặt bằng định giá cổ phiếu hiện đã trở nên hấp dẫn khi so sánh với chỉ tiêu P/E, P/B lịch sử của VN-Index. Mặc dù vậy, đội ngũ phân tích của Agriseco cho rằng mức độ đắt – rẻ của thị trường sẽ bị ảnh hưởng trong các môi trường lãi suất khác nhau.

Cụ thể, Agriseco Research cho biết trong bối cảnh lãi suất thấp, nhà đầu tư thường hướng tới tìm các kênh đầu tư khác ngoài tiền gửi nhằm duy trì và tối đa hóa mức tỷ suất sinh lời kỳ vọng. Bên cạnh đó, môi trường lãi suất thấp cũng là điều kiện thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp tăng cường sản xuất kinh doanh và tận dụng nguồn vốn rẻ để tạo ra lợi nhuận. Do vậy, mặt bằng định giá sẽ có xu hướng tăng cao trong thời kỳ lãi suất ở mức thấp.

Với xu hướng lãi suất được dự báo tăng lên trong thời gian tới như vậy, Agriseco Research đã đưa ra những đánh giá cụ thể về mức định giá của các cổ phiếu nhóm VN30 và VNMidcap theo phương pháp P/B nhằm so sánh mức độ tương quan giữa giá trị cổ phiếu và giá trị sổ sách của doanh nghiệp, từ đó đưa ra kết luận mức định giá của cổ phiếu đã trở về vùng hấp dẫn hay chưa. Hơn nữa, phương pháp P/B cũng phù hợp hơn phương pháp P/E và P/S do nhiều doanh nghiệp trong giai đoạn gần đây trải qua đỉnh chu kỳ của hoạt động kinh doanh, hoặc ghi nhận các khoản lợi nhuận một lần/lợi nhuận khác có thể không phản ánh chính xác mức lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Đồng thời, xét về đầu tư dài hạn, việc lấy thời điểm cuối năm 2019 làm mốc so sánh là hợp lý, do đây là thời điểm trước khi dịch Covid-19 xuất hiện, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn tương đối ổn định; còn ở hiện tại, nền kinh tế đang quay trở lại trạng thái bình thường mới, và một số doanh nghiệp bắt đầu ghi nhận hiệu quả kinh doanh khả quan hơn thời điểm trước dịch. Thêm vào đó, lãi suất có thể tăng cao trong giai đoạn tới nhằm kiềm chế lạm phát.

Thông thường, nhà đầu tư sẵn sàng trả mức P/B cao hơn khi hiệu quả sinh lời (ROE) của doanh nghiệp cao hơn. Agriseco Research kết hợp hai chỉ tiêu này để xác định bối cảnh hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong 2 giai đoạn. Việc cổ phiếu có P/B cao hơn đi kèm với ROE tăng tương ứng chưa chắc là đắt và ngược lại.

Kết quả tại nhóm VN30 cho thấy, có 13/30 cổ phiếu đang ghi nhận định giá P/B hiện tại cao hơn trước Covid-19, mặc dù vậy, chỉ 10/30 doanh nghiệp ghi nhận tình hình hiệu quả kinh doanh khả quan hơn so với thời điểm trước dịch.

Nhìn tổng quan toàn bộ rổ cổ phiếu VN30, mức định giá P/B trung bình của 30 cổ phiếu hiện tại là 2,66 lần; thấp hơn một chút so với thời điểm cuối năm 2019 là 2,7 lần; tuy nhiên ROE bình quân của 30 cổ phiếu là khoảng 18%, thấp hơn so với mức 20,1% trước khi Covid-19 xuất hiện. Như vậy, mặc dù định giá P/B của VN30 đang thấp hơn một chút so với trước dịch, nhưng hiệu quả kinh doanh chưa cải thiện nhiều. Do đó, Agriseco Research cho rằng, định giá của nhóm cổ phiếu trong VN30 đang ở vùng hợp lý và đã xuất hiện một số cổ phiếu ở vùng giá hấp dẫn.

Trong khi đó, tại rổ cổ phiếu VNMidcap, mặc dù chỉ số VN Midcap đã giảm khoảng 30% kể từ đầu tháng 4 mới nay, tuy nhiên vẫn còn tới 41% cổ phiếu đang có định giá P/B đắt hơn định giá tại thời điểm trước dịch Covid-19. 

Đáng chú ý hơn, có tới 62% số cổ phiếu trong rổ VN Midcap hiện đang ghi nhận hiệu quả kinh doanh chưa cải thiện so với trước khi có dịch Covid-19, điều này có nghĩa khá nhiều cổ phiếu trong rổ cổ phiếu này hiện có định giá cao hơn nhiều so với hiệu quả kinh doanh thực tế. Như vậy, Agriseco Research cho rằng, định giá các cổ phiếu trong rổ VN MidCap hiện vẫn còn đắt đỏ và cơ hội đầu tư chưa xuất hiện nhiều,nếu so sánh tương quan với hiệu quả hoạt động và cơ hội đầu tư cổ phiếu trong nhóm này sẽ tương đối khan hiếm.